Vera - 01.12.2001, Blaðsíða 27

Fœðingarorlof feðra
Mér finnst hrœðilegt ef það er rétt að til
standi að leggja niður fœðingardeildina
á Egilsstöðum og œtla konum að fara
suður eða norður til að eiga.
Frelsisskerðing að loka litlum
fæðingardeildum
En jæja, loks kom að því að von var á fjölgun og þá vor-
um við aftur gjaldgeng í samfélaginu. Síðan ég átti syni
mfna tvo hefur afstaða mín til barna og barneigna
breyst. Það gefur lífinu gildi að fylgjast með vext'i og
þroska litlu krílanna og gaman að sjá hvernig þau læra
á lífið. Ég finn það reyndar líka að þetta gjörbreytir
möguleikum til vinnu, það er ekki hægt að hlaupa frá
krökkunum og vera allan daginn í fjárhúsunum eða
hesthúsinu eins og var. Annaðhvort þarf mamman eða
pabbinn að vera nálægt, eða fá pössun, sem oft er
barnapía á surmrum. Reyndar erum við svo heppin að á
Hallormsstað er afskaplega heimilislegt lítið barna-
heimili þar sem strákarnir hafa verið tvo daga í viku í
vetur. Þetta er mikil tilbreyting bæði fyrir þá að kynnast
fleiri börnum en líka okkur foreldrana og hægt að nýta
tímann til verka sem annars væri erfitt að vinna með
smábörn í pilsfaldinum. Þetta er samt töluverð fyrin
höfn þvf það tekur um klukkustund kvölds og morgna
að keyra þá úr og í leikskólann.
Þá ætla ég að nefna nokkur atriði sem tengjast með-
göngu og fæðingu barns þ.e. fæðingardeildina, fæðing-
arorlof og greiðslur í fæðingarorlofi. Ég var svo heppin
að vera hraust á meðgöngu og þrátt fyrir aldur mátti ég
náðarsamlegast vera á Egilsstöðum að fæða mín börn.
Reyndar fæddist seinni strákurinn heima og skaust í
heiminn á tæpri klukkustund. Mér finnst frábært að það
skuli vera fæðingardeild hér í heimahéraði og raunar
sjálfsögð mannréttindi. Ljósmæðurnar verða mæðrum
kunnugar og það er dekrað við mann í sængurlegunni
og allt gert til að nýbökuðum mæðrum líði sem best.
Eldri strákurinn fæddist til dæmis á miðjum sauðburði
þegar var allt brjálað að bera og þá fékk ég að vera
lengur á fæðingardeildinni áður en ég fór heim. Ég vil
kalla það hagkvæmni smæðarinnar að hafa margar
smáar fæðingardeildir um allt land. Og mér finnst það
hræðilegt ef það er rétt að til standi að leggja niður
fæðingardeildina á Egilsstöðum og ætla konum að fara
suður eða norður til að eiga. Vissulega eru þau tilvik til
þar sem nauðsyn er að eiga kost á sjúkrahússfæðingu,
en í flestum tilfellum er fæðing eðlilegur hluti af náttúr-
unni og á ekki að vera í hálfgerðri færibandavinnu á
stórum sjúkrahúsum. Þar er hætt við að konan verði í
2. sæti við fæðinguna. Auk þess er þetta dýrt fyrir for-
eldrana, ferðirnár dýrar og annaðhvort þarf að troðast
upp á ættingja og vini meðan beðið er fæðingar, eða
leigja húsnæði. Og ætli pabbinn að vera viðstaddur
þarf hann að taka sér lengra frí frá vinnu en annars, það
þarf að koma eldri börnum fyrir og bændur þurfa að fá
afleysingafólk til að sjá um búin á meðan. í mínum
huga er lokun lítilla fæðingardeilda eins og á Egilsstöð-
um ekkert annað en frelsisskerðing verðandi foreldra og
ég vona að hægt verði að koma í veg fyrir slík heimsku-
pör. Raunar er þetta bara að spara eyrinn en kasta
krónunni.
Ætti að lengja orlofið í ár
Fæðingarorlofið hefur sem betur fer verið að lengjast.
Og ég get ekki skilið hvernig konur komust af með mán-
aðar fæðingarorlof. Mér finnst ekkert veita. af þeim 6
mánuðum sem fæðingarorlofið var komið í og það ætti
skilyrðislaust að lengja það í árið. Mér fannst þess
vegna skrítið að sjá að í nýju fæðingarorlofslögunum sé
verið að stytta fæðingarorlof mæðra í 3 mánuði til að
feður geti í staðinn verið í 6 mánaða fæðingarorlofi,
hvað sem þeir voru annars að fæða. Af hverju í ósköp-
unum má fæðingarorlof móður ekki að minnsta kosti
haldast óbreytt, þótt til viðbótar komi orlof föður til að
geta verið heima hjá konu sinni og afkvæmi? Mér finnst
þetta blandaða þriggja mánaða fæðingarorlof foreldra
ekki eiga neitt skylt við jafnrétti, frekar að verið sé að
snobba fyrir jafnréttinu því það er móðirin sem elur
barnið og á, ef allt er eðlilegt, að brjóstfæða barn sitt
a.m.k. fyrstu 6 mánuðina eða lengur og það er örugglega
fullt starf að leggja þannig grunninn að hraustum og
þroskamiklum krakka, sem síðan á allt lífið framundan
til að kynnast föður sínum. Það er a.m.k. mín reynsla að
báðir synirnir voru mínir, þ.e. mömmustrákar, þann tíma
sem þeir voru á brjósti, annar í 22 mánuði og hinn í 17
mánuði. En eftir það urðu þeir miklir pabbastrákar og
dýrka að fá að vera með pabba sínum og helst í traktor.
Kýr þarf að mjólk, kindur að fóðra...
Greiðslur í fæðingarorlofi sýnist mér að muni ekki breyt-
ast hjá sveitakonum við nýju lögin, trúlega ná fæstar
lágmarkstölunni 74.867 í reiknuðu endurgjaldi, en það
getur breyst ef þær sækja vinnu utan heimilis stóran
hluta ársins. Þá gætu þær fallið undir 80% regluna.
Reyndar má Ifta svo á að hjá þeim bændakonum sem
eingöngu fá sín laun á búinu séu greiðslur í fæðingaror-
lofi hrein viðbót við tekjur þeirra, því búin gefa af sér
sínar föstu tekjur sem breytast ekki við fæðingu barns.
Reyndar hef ég líka þá trú að flestar haldi áfram að
vinna við mörg bústörf fljótt eftir barnsburð, kýr þarf að
mjólka, kindur að fóðra, heyskapur er á sumrin og síðast
en ekki síst lokar mötuneytið aldrei á sveitaheimili.
o
Flutt á Reyðarfirði 23. maí
27