Vera - 01.12.2001, Blaðsíða 45

starfsleyfi hafa fengið jaau á þeim tíma þegar sveitar-
félög höfðu engin úrræði til að takmarka starfsemi þeir-
ra. Staðirnir séu enn í dag lögmætir enda gert sérstak-
lega ráð fyrir starfseminni í lögum frá Alþingi. Þeim
verði því tæplega lokað án þess að bætur komi fyrir.
Sveitarfélög geta útilokað starfsemina
Vera ræddi við Sólveigu Pétursdóttur dómsmála-
ráðherra í tengslum við löggjöfina sem snýr að nekt-
arstöðum. Hún sagði enga ákvörðun hafa verið tekna
um að leggja fram stjórnarfrumvarp til að banna nekt-
arstaði eða veita sveitarfélögum heimild til að banna
staðina. Hún bendir á að með breytingu á lögum um
veitinga- og gististaði hafi sveitarfélögum verið gert
kleift að setja sérstakar reglur um nektarstaði. Einnig
hafi verið gerð breyting á lögum um atvinnuréttindi
útlendinga þar sem kveðið var á um að svonefnd „lista-
mannaundanþága" næði ekki til nektardansara sem nú
þurfa atvinnuleyfi eins og aðrir útlendingar sem koma
hingað til þess að vinna. Hún telur að með þeim
lagabreytingum sem gerðar hafa verið og þeim reglum
sem nú eru fyrir hendi sé sveitarfélögunum kleift að
sporna við starfsemi nektardansstaða með ýmsum
úrræðum.
Aðspurð um hvort sveitarfélögum væri stætt á að
útiloka með skipulagsbreytingum starfsemi sem er
heimil með lögum og hvort þau sveitarfélög sem slíkt
gerðu væru ekki að taka nokkra áhættu, sagði
dómsmálaráðherra að sveitarfélög hefðu vfðtækar
heimildir lögum samkvæmt til þess að hafa áhrif á
hvers konar starfsemi gæti farið fram innan þeirra og að
þau gætu útilokað starfsemi sem að öðrum kosti væri
heimil. Hún segir dómstóla þó að sjálfsögðu vera opna
öllum þeim sem telja á sér brotið og því væri ekki hægt
að útiloka að einhver myndi höfða mál af þessu tilefni.
Hún telur þó ekki sérstaka ástæðu til að ætla að
bótaskylda stofnist ef ákvörðun um að framlengja ekki
leyfi væri byggð á almennri stefnumótun og ef jafn-
ræðis væri gætt milli aðila í sams konar rekstri.
Dómsmálaráðherra telur ekki hafa verið sýnt fram á
að þörf sé á lagabreytingum til viðbótar núverandi
úrræðum enda hefði Reykjavíkurborg, þar sem flesta
þessara staða er að finna, ekki látið verulega á þau
reyna, þó nú væri ef til vill að verða breyting þar á. Hún
segir sveitarfélögin nú þegar hafa ýmis úrræði til þess
að hafa áhrif á starfsemi þessara staða og nægi þar að
nefna stefnumótun aðalskipulags og breytingar á
lögreglusamþykktum sem sveitarfélög geti átt
frumkvæði að.
Sveitarfélög þurfa lagalega heimild
Konur f Samfylkingunni hafa látið málið til sín taka og
Vera ræddi því við Guðrúnu Ögmundsdóttur, þingkonu
flokksins. Hún sagði að mál nektarstaða væru til skoð-
unar hjá þingflokknum og að þar væri unnið að því að
finna lausn á málinu. Slíka lausn telur Guðrún þurfa að
fela í sér að nektarstaðir verði bannaðir, eða að sveitar-
félögum verði veitt heimild með lögum til að stöðva
slíka starfsemi.
Kristín Blöndal, formaður jafnréttisnefndar
Reykjavfkurborgar, er ein þeirra sem barist hafa gegn
nektarstöðum. Hún segir mikilvægt að sveitarfélög fái
aukið lagalegt svigrúm til að koma í veg fyrir starfsem-
ina og telur að þó einstakir þættir þjónustunnar sem
nektarstaðir veita verði afnumdir, komi það ekki f veg
fyrir þau vandamál sem stöðunum fylgja. Eftir sem áður
verður þetta starfsemi þar sem gert er út á kvenlík-
amann sem söluvöru.
Einnig vill Kristín hefja umræðuna um nektarstaði
upp á hærra plan. Hún vill ekki að umræðan snúist um
svokallað „frelsi" kvenna til að iðka atvinnu sína og mik-
ilvægi þess að uppfylla eftirspurn markaðarins heldur
um niðurlægingu þeirra sem atvinnu hafa af líkama
sínum á þennan hátt. Hún segir umræðuna alls ekki
mega snúast gegn stúlkunum þannig að þær séu gerðar
að sökudólgum heldur beri að leita leiða til að aðstoða
þær til að snúa við blaðinu, sé það vilji þeirra. Nær sé
að beina kastljósinu að þeim sem kaupa þjónustuna og
skapa þannig eftirspurnina. Þá telur hún líka brýnt að
ræða hvaða skilaboð við séum að senda börnum og
unglingum með því að sætta okkur við staði þar sem
kvenlíkaminn er til sýnis og jafnvel sölu eins og hver
önnur vara.
Er pólitískur vilji fyrir hendi?
Mál nektarstaða er klárlega nokkuð flókið og því sérstök
ástæða fyrir okkur sem byggjum þetta land að gefa því
gaum. Ef sá vafi sem borgarstjóri talar um að leiki á því
hvort löglegt sé að banna starfsemi nektarstaða er
réttmætur, má búast við því að ekki leggi öll sveitar-
félög landsins út í að stöðva slíkan rekstur og á það
sérstaklega við um minni sveitarfélög með lítið
fjárhagslegt bolmagn til að mæta skaðabótum f kjölfar
málaferla. Verði þessi óvissa til að hamla baráttunni
gegn nektarstöðum er greinilega þörf á lagasetningu
sem annaðhvort bannar þá eða gefur sveitarfélögum
heimild til þess.
Hins vegar, eins og dómsmálaráðherra bendir á, eru
sveitarfélögum ýmis úrræði fær samkvæmt lögum og
t.d. geta þau sveitarfélög sem enn eru án nektarstaða
sniðið skipulag sitt á þann máta að slíkri starfsemi sé
þar hvergi ætlaður sess. Þessi leið veldur þó nokkrum
vandamálum fyrir þau sveitarfélög, eins og Reykjavík,
sem höfðu ekki slík úrræði þegar nektarstaðir komu
fyrst til sögunnar hjá þeim.
Sveitarfélög sem þannig er ástatt um þurfa því að
bíða til ársins 2003, þegar starfsleyfi nektarstaðanna
renna út. Ólíklegt er að eigendur nektarstaðanna sitji
með hendur f skauti þangað til. Fari svo að starfsleyfin
verið ekki endurnýjuð má búast við hörðum við-
brögðum af þeirra hálfu því slík gullgæs sem nektar-
staðir virðast vera á fslandi verður ekki gefin eftir
baráttulaust. Mun þá koma í Ijós hvort pólitískur vilji
sé fyrir hendi til að banna nektarstaði á íslandi fyrir
fullt og allt.
o