Vera - 01.12.2001, Blaðsíða 67

Málfar
Guðrún Kvaran
Piparsveinn
og piparmey
Því er oft haldið fram, og það með réttu, að
munur sé á orðunum piparsveinn og pip-
armey. Heimildir um piparsveinninn eru mun
eldri og að minnsta kosti frá 16. öld. Orðið er
fengið að láni úr dönsku, pebersvend, og var
þar notað um ógifta farandsala sem versluðu
með ýmsan smávarning, einkum pipar.
Þeir voru aufúsugestir og
áttu oft vinkonur í mörg-
um sveitum. Hériendis
fer orðið að eiga við
ógifta karlmenn sem voru
í lausamennsku andstætt
húsmanni sem var heim-
ilsfastur á bæ. Ekkert
niðrandi var við orðið
piparsveinn í uppruna-
legu merkingunni og enn
er það hlutlaust eða
fremur sagt í jákvæðu
gamni um ungan og eftir-
sóttan, ókvæntan karl-
mann þótt einnig megi
heyra það notað um eldri
mann.
Orðið piparmey er
einnig fengið að láni úr
dönsku, pebermo, og lag-
að eftir orðinu pipar-
sveinn, en það er miklu
yngra í málinu. Sennilega
er það ekki eldra en frá
síðari hluta 19. aldar. Pip-
armey hefur jafnan verið
notað í niðrandi merk-
ingu um eldri, ógifta
konu. Sama er að segja
um piparjómfrú sem er
álíka gamalt og einnig úr
dönsku, peberjomfru.
Piparkerling og piparkarl
eru yngst og sennilega frá
því í byrjun 20. aldar. Þau
eru bæði notuð í niðr-
andi merkingu, þó ekki
jafn sterkri um karlinn.
Sem sagt: það er í lagi að
vera piparsveinn, og jafn-
vel dálítið kitlandi, en
mun síðra er að vera pip-
armey.
AliDREV tadtod
mathied kassovitz
fátííhiynd iMníkóLnbíót
Frá leikstjóra ''Oelicatessen”
JEAN-PlERRE jelnet
JtAN-ritKKt JtllVtl f 'fj:
i7Thi$yi$
FRUMSYND
21. DESEMBER
Ein persóna
getur breytt
lífi þínu að eilífu.
Þú ver&ur a& kynnast
Amelie því hún á
eftir a& heilla þig
upp úr skónum.
Og þa& sem meira er,
þú ótt eftir a& lita mf*"*
Vilveruna ö&rum augum.
tiuinnuBiiiitt»i«»ii.......................................................... iiutiiwraaBmjiruitiiiiittuiiinuinihiiuim»j
iuiiiii uin iuiiiiiii ritn aiiis ii riiiiiu nuiii kiiiii iiim tutiuii miuci iiutmunt iiiuuui siiuuut uiun,, jui fi ni jiiiii „„„(iii j i iu
I,llllllllllllll II, Jlll imini,»,„11111 tltllllinwiMAIIIIII llllllll .„1,1, Itlt IIIISII .„>„,11111 ...(lllll >111) «iuilllllll 11111111„ lllll CIISIII/IIIII

NELíIA
mut.3inclie-leillffl.mil
£Wk

HASKOLABTO
67