Vera - 01.12.2001, Blaðsíða 16

Mynd: Ingibjörg Hanna
Verdandi fedur
Ingólfur V. Gfslason félgasfrœdingur
Við erum ad skapa nýja menningu. Á Nordurlönd-
unum eru allir fedur vidstaddir fœdingar barna
sinna. í œ ríkari mœli á þetta sama vid um önnur
vestrœn lönd. Vid þekkjum ekki önnur söguleg sam-
félög þar sem þátttaka fedra (eda karla) vid þennan
atburð er svona almenn og sjálfsögd. Pó svo verd-
andi fedur hafi vfda tekid þátt med einhverjum tákn-
rœnum hcetti og alltaf hafi verid til Ijósfedur þá hefur
sjálf fœdingin almennt séd verid kvennaheimur. Þad
er nú gjörbreytt, fyrst og fremst fyrir tilstilli kvenna.
Ég hef um nokkurra ára skeið tekið
þátt í foreldrafræðslu hjá MFS-einingu
Landspítalans og á Sólvangi í Hafnar-
firði. Ýmist hefur þetta verið með
þeim hætti að ég flyt fyrirlestur fyrir
hina verðandi feður og svo spjöllum
við saman eða þá að ég hef flutt báð-
um foreldrunum fyrirlesturinn og síð-
an höfum við feðurnir horfið afsíðis
og mæðurnar gera eitthvað annað á
meðan við spjöllum. Engu' skiptir hvor
leiðin er valin, hvort feðurnir koma
með konum sínum eða að þeir fá
aukatíma og mæta einir, alltaf koma
þeir, Þetta er trúlega það sem er mest
gefandi af því sem ég starfa við. Meiri-
hluti karlanna eru að verða feður í
fyrsta sinn en þó er allur gangur á því.
Allir eru spenntir, ánægðir og harð-
ákveðnir í að verða heimsins bestu
feður (og eiginmenn). Það er ákaflega
misjafnt hvað við spjöllum um. Eftir
breytingarnar á lögunum um fæðing-
arorlof er mikið rætt um það. Allir
ætla að sjálfsögðu að taka orlof og
margir harma að lögin skuli ekki að
fullu komin til framkvæmda. En ég
held að það sé óhætt að segja að við
höfum spannað allt frá tengslamynd-
un til fjárhagslegra erfiðleika, farið frá
tækninni við að baða yfir í kynferðis-
lega misnotkun á börnum. Oft furða
ég mig á því hvað þeir eru opnir, hvað
þeir eru reiðubúnir til að tala um þó
ég sé þeim ókunnugur og flesta f
hópnum þekki þeir varla nema í sjón
og e.t.v. nafnið. Kannski ætti það samt
ekki að koma á óvart. Meðgangan er
mjög sérstakur tími, oft tfmi endur-
mats og sjálfskoðunar. Tilfinningar eru
meira og minna utan á fólki og
minnstu atriði geta öðlast útblásið
mikilvægi. Margir karlar basla við það
að þeir eiga fáa eða enga trúnaðarvini
aðra en konuna sína. Eftir að sambúð-
in hefst þá tala þeir um tilfinningar
við konuna sína eða sleppa því alveg.
Meðgangan ruglar það dálítið. Þeir
vita ekki alveg hvort óhætt sé að tala
um þetta tiltekna atriði. Kemur það
konunni kannski úr jafnvægi? Er þetta
heimskulegt? Er ég kannski að spá í
eitthvað sem engum öðrum dettur í
hug? Öruggast að þegja. En nú er ég á
fundi þar sem eru bara karlar, þessi
félagsfræðingur virðist þokkalega vin-
samlegur, það ætlar enginn að fara að
skammast, ég læt bara vaða!
Munur á frásögnum kynj-
anna - hvað var gert?
Auðvitað er upplifun okkar karlanna af
meðgöngu og fæðingu önnur en upp-
lifun kvennanna. Það segir sig
nokkurn veginn sjálft. Einhvern tfma
16