Vera - 01.06.2002, Side 22

Dagbjört Ásbjörnsdóttir
Svona eiga konur að vera
Spegill,
spegill
herm þú mér
hvernig mér ber aðvera
Sjálfsmynd er mikilvægur þáttur af persónu
okkar og gefur til kynna hverjar við erum. Því
hefur löngum verið haldið fram að mótun
sjálfsmyndar eigi sér sérstaklega stað á ung-
lingsárunum þegar unglingurinn kvelst af
endalausri togstreitu við að gera upp við sig
hvernig hann eigi að vera. Flestir trúa því að
tími jafnvægis og stöðugleika taki við að
unglingsárunum loknum og þá öðlist fólk
hugarró. Vangaveltur um það hvernig við
eigum að koma fyrir, klæða okkur og haga
okkur verði þá að baki og við getum haldið
okkar striki án þess að velkjast í nokkrum
vafa.
Sumuin til mikilla vonbrigða er lífið ekki svona
auðvelt. Við erum langt fram eftir aldri og í raun
allt lífið að skapa okkur einhvern sérstæðan stíl, í
leitinni að „okkur sjálfum". Þessi sífellda leit er
ekki háð kyni, aldri, né fyrri störfum. Við þurfum
öll að glíma við þessar erfiðu spurningar sem vakna
upp í sífellu og þröngva okkur til að taka afstöðu.
Einn mikilvægur þáttur sem við verðum að eiga við
í þessari sjálfsmótun okkar er að finna út hvernig
okkur ber að vera sem kynverur. Því verður seint
neitað að mikilvægi
þess að vera kynvera er
í mun meira mæli sett á
herðar kvenna en karla.
Hins vegar hefur þessi
byrði verið lögð í aukn-
um mæli á karlmenn á
síðustu árum. I flestum
vestrænum löndum
hefur mikilvægi þess að
vera kynvera allan sól-
arhringinn sjö daga vikunnar orðið að normi. Kon-
ur eru settar undir sífellt meiri þrýsting um að bera
ómótstæðilegan þokka öllum stundum.
Eg átti mjög skemmtilegar umræður við hóp
ungra stráka þar sem ég bað þá að útskýra fyrir mér
hvernig hin fullkomna kona ætti að líta út. Rauði
þráðurinn í svari þeirra var að það þyrfi að geisla af
henni þessi ómótstæðilegi kynþokki sem skini í
gegn, jafnvel þótt hún væri í Kraftgalla.
Konur, kynþokki og fegurð
Það hefur löngum verið talið að kynþokki og fegurð
kvenna fari saman. Ymsar rannsóknir hafa verið
gerðar á því hvað teljist vera fallegt og kynþokka-
fullt. Fjöldi tískuframleiðanda og útlitshönnuða
eyða trilljónum í að „uppgötva" og „selja“ fegurð.
Sem dæmi má nefna „vísindalega könnun" sem
gerð var í Bandaríkjunum ekki alls fyrir löngu. Þar
komust menn að því að hægt væri að mæla kyn-
þokka og fegurð kvenna. Samkvæmt þessum heim-
ildum áttu þær Marlyn Monroe, gyðja tuttugustu
aldarinnar, og hin föngulega Kate Moss það sameig-
inlegt að hlutfall milli ummáls um maga og mitti
var 0,7:1. Samkvæmt þessari rannsókn er því hald-
ið fram að þær stúlkur sem hafa þessi hlutföll séu
almennt taldar kynþokkafullar. Þessi umræða er
langt frá því að vera ný af nálinni. Feministar hafa
skilgreint og gagnrýnt þessa ofuráherslu á fegurð og
kynþokka kvenna í nútíma samfélagi.
Hvort sem þetta er greint út frá félags-
legu, stjórnmálalegu, efnahagslegu eða
sálfræðilegu sjónarhorni verður því varla
neitað að áhersla á fegurð og kynþokka er
rótgróin í samfélagsgerð okkar. Fegurð
virðist vera nauðsynlegur þáttur af sjálfs-
mynd (gagnkynhneigðra) kvenna. Frá
unga aldi'i er stúlkum og strákum hrósað
á ólíkan hátt í grundvallaratriðum. Hjá
Hjá stúlkum er lögð
áhersla á útlit en
strákum er hrósað
fyrir afrek. Þetta
hefur mótandi áhrif
á kynin og sjálfs-
mynd þeirra.
22