Vera - 01.02.2004, Blaðsíða 14

Elísabet Þorgeirsdóttir
» Varla dregur nokkur það lengur í efa að vændi sé stundað á íslandi. Um það
hafa verið skrifaðar skýrslur á vegum opinberra aðila og nefndir settar í málið. Lít-
ið bólar þó á aðgerðum til að stemma stigu við vandamálinu og virðist þar skorta
talsvert á raunverulegan vilja. Við búum í litlu landi og ef vilji væri fyrir hendi af
hálfu hins opinbera að gera átak í því að vinna gegn vændi væri örugglega hægt að
ná verulegum árangri. Þar þyrfti að byrja á að breyta lögum en flestir eru sammála
um að núgildandi lög séu orðin úrelt. ísland er nú eitt Norðurlandanna með það
ákvæði í almennum hegningarlögum að vændiskonan sé sek og þykir flestum nauð-
synlegt að því verði breytt. Hins vegar eru skiptari skoðanir um hvort gera eigi
vændiskaupandann sekan eins og gert hefur verið í Svíþjóð og fleiri lönd íhuga að
leiða í lög hjá sér.
*
Ljóst er að hér á landi hefur ekki verið
mörkuð skýr stefna um það hvernig á
að taka á vændi þó skrifaðar hafi verið
skýrslur þar um. Lögregla hefur t.d. ekki
fengið nægilegt fé til að sinna eftirlits-
skyldu sinni en samkvæmt núgildandi
lögum er óheimilt að hafa milligöngu
um vændi annarra og stuðla að inn-
flutningi fólks til vændisstarfa.
Af samtölum við þau sem best
þekkja til kemur fram að sú vændisstarf-
semi sem mest hefur færst í vöxt und-
anfarin misseri er stunduð af erlendum
vændiskonum sem koma til landsins
fyrir milligöngu íslenskra manna sem
taka að sér að útvega þeim viðskiptavini
gegn prósentum. Algengt er að þeir
noti netið til að koma á viðskiptum,
auglýsi t.d. á stefnumótavefsíðum, og
einnig er nafnspjöldum dreift á
skemmtistöðum þar sem gefin eru upp
gsm númer. Þessir milligöngumenn
virðast ekki óttast að vera staðnir að
verki við iðju sína en samkvæmt 227. gr.
hegningarlaganna getur það varðað allt
að átta ára fangelsi að útvega, hýsa eða
flytja inn fólk til vændisstarfa.
í tímaritinu Mannlífi (4/2003) er rætt
við mann sem segist vera einn af 10-15
mönnum í Reykjavík sem hafi þennan
starfa og lætur vel af viðskiptunum
enda hafði stúlka á hans vegum afgreitt
sex kúnna daginn sem hann hitti blaða-
mann á föstudagskvöldi. Hann segir:
„Þessir menn starfa fyrir almenning en
síðan eru aðrir sem stunda það ein-
göngu að flytja inn stúlkur fyrir „lokaða"
hringinn. Þeir sem starfa í þessum hring
útvega stelpur fyrir háttsetta menn og
jafnvel fyrirtæki. Stundum er það
þannig að þeir útvega stelpur fyrir ráð-
stefnur eða fundi hjá íslenskum fyrir-
tækjum." Dólgurinn segist m.a. láta
dreifa nafnspjöldum fyrir sig á skemmti-
stöðum en segir jafnframt: „Ég hef ekki
gerst svo kræfur að fara með nafnspjöld
á hótelin en það eru aðilar sem gera
það."
Mansalogvændi
íslensk stjórnvöld taka fullan þátt í sam-
starfi Norðurlandanna og Eystrasalts-
landanna um vinnu gegn mansali, sem
er viðurkennt alþjóðlegt vandamál og
fer fremur vaxandi en hitt, en ekki verð-
ur vart mikilla aðgerða til að stemma
stigu við mansali hér á landi. Innflutn-
ingur á nektardönsurum fer enn fram
með leyfi Vinnumálastofnunar en Island
er eina landið í Evrópu sem gefur nekt-
ardönsurum atvinnuleyfi. Vitað er að
auðvelt er að kaupa vændi í tengslum
við nektardansstaðina og má m.a. lesa
um það í skýrslu sem Jafnréttisnefnd
Reykjavíkur lét gera sl. sumar og var
unnin af Drífu Snædal. Hún vísar til
heimildamanna sem sóttu nektardans-
staði á höfuðborgarsvæðinu í ágúst
2003 og áttu auðvelt með að semja við
stúlkurnar um vændi. Þar segir: „... allar
sem rætt var við voru tilbúnar til að
hitta viðkomandi eftir klukkan 5-6 um
morguninn með vændissölu í huga.
Viðkomandi þurfti aðeins að gefa þeim
upp símanúmerið sitt og þær myndu
hafa samband. I sumum tilvikum bentu
dansmeyjarnar heimildamönnum á að
hafa samband við barinn um öll við-
skipti inni á staðnum.... í öðrum tilvikum
voru dansmeyjarnar tilbúnar til að hitta
viðkomandi eftir lokun án þess að slíkt
færi í gegnum barinn. Það myndi kosta
50-70.000 krónur fyrir nokkrar klukku-
stundir og kaupandi vændisins þurfti
sjálfur að útvega húsnæðið."
Á opnum fundi Femínistafélags (s-
lands í janúar sl. sagði talsmaður nætur-
klúbbsins Bóhem, Gústaf Níelsson, og
gætti nokkurs sigurhróss í röddinni, að
fundarfólk mætti vita það að eftir
stækkun Evrópusambandsins í maí
2005, þegar ellefu ný lönd ganga í
bandalagið, myndi næturklúbbastarf-
semi á íslandi eflast mjög. Þar átti Gúst-
af við að vegna ákvæða um frjálsan
flutning fólks innan EES svæðisins muni