Vera - 01.02.2004, Side 20

/ VÆNDI
Ui^offjqQ feaiapa
Mynd: Þórdís Ágústsdóttir
Gísli Hrafn Atlason segir frá rannsókn sinni
á vændiskaupendum í Danmörku
>>Fyrir um tveimur árum var ég að hlusta á útvarpsþátt hér í Danmörku um ástæð-
ur þess að vændi eykst eða myndast í kringum svæði þar sem stríð á sér stað. í
þættinum var verið að ræða þá gríðarlegu aukningu sem varð á vændi í fyrrverandi
Júgóslavíu og komið hafði í Ijós að hermenn SÞ og NATO höfðu margir hverjir farið
til vændiskvenna og þannig tekið þátt í að mynda eftirspurnina. Eftir nokkrar
bollaleggingar sagði einn einfaldlega: „Drengir eru og verða drengir," (boys will be
boys) og átti þá við að hermenn (karlar) þurfi kynlíf og helst mikið, þeir eru jú karl-
ar og þar með var umræðunum lokið af hans hálfu. Með þessum orðum var hann
ekki aðeins að skýra ástandið heldur var hann líka að réttlæta það og um leið þá
staðreynd að þúsundir kvenna voru seldar í kynlífsþrældóm á meðan stríðið í fyrr-
um Júgóslavíu stóð yfir.
Sú skýring á vændi að það sé eins
konar öryggisventill er ekki ný af nál-
inni og má finna þessa skýringu í eldri
kenningum um vændi (sjá t.a.m.
Kingsley Davis 1937 og Burley og
Symanski 1981). Þessar kenningar
ganga í grófum dráttum út á að það
sé grundvallarmunur á kynlífsþörf
karla og kvenna og að karlar hafi mun
meiri þörf fyrir kynlíf en konur. Sam-
hliða því er talið að ef karlar fá ekki þá
„útrás" sem þeir þarfnast kynlífslega
séð þá fari allt í bál og brand og þeir
verði meðal annars ofbeldisfullir.
Þessar kenningar eru furðu lífseigar
þrátt fyrir að engar rannsóknir styðji
þær og má gjarnan heyra þær í al-
mennu spjalli um vændi. I viðtölum
mínum við vændiskúnna hafa þessar
hugmyndir líka endurómað. Þegar ég
hef spurt þá um ástæður fyrir því að
þeir fari til vændiskvenna byrja þeir
gjarnan á almennum skýringum um
að karlar þurfi yfir höfuð mikið kynlíf
og þannig hafi það alltaf verið. Marg-
ir bæta goðsögunni um að vændi sé
elsta atvinnugreinin við. Einn við-
mælandi minn sagði t.a.m.:
„Ég held að það séu margir sem hafa
þörffyrir þetta. Þeir fá kannski ekki
allt sem þeir vilja fá heima hjá sér og
fara þess vegna á aðra staði til að fá
það setn þeir þarfnast. “ Hann hélt svo
áfram og sagði að ef karlar færu ekki
til vændiskvenna til að fá þörfinni
sinnt þá gæti samband þeirra við
makann farið í hundana. Annar við-
mælandi minn sagði:
„Égget alls ekki ímyndað mér sarnfé-
lag án vœndis því að í fyrsta lagi eru
EG TEL AÐ ÞVÍ VIÐURKENNDARA SEM VÆNDI ER ÞEIM MUN MEIRA VERÐI
ÞAÐ. EINNIG TEL ÉG AÐ VÆNDI VERÐI ALGENGARA ÞVÍ STERKARI EÐA VIÐ-
TEKNARI SEM HUGMYNDIN UM HINA MIKLU KYNLÍFSÞÖRF KARLA ER
þœr [vændiskonur] mjög góðar í að
hjálpa fólki. Þá eiga margir kúnnar
við einhvers konar erfiðleika að
stríða, það þarf ekki endilega að vera
kynferðislegt vandamál þó það gœti
vel verið svo en þeirfá í það minnsta
mikla hjálp. Margir eru einmana og
mörgum líður bara verulega illa. Og
sumar vœndiskonurnar hafa virki-
lega mikla reynslu, það vœri jafnvel
hægt að líkja þeitn við reynda sál-
frœðinga. “
Margir viðmælenda minna hafa
sagt eitthvað í þessa veru og segja
einnig að ef ekkert væri vændið þá
væri miklu meira um nauðganir og
annað ofbeldi.
„Ég fæ ekki allt"
Ég hef tekið viðtöl við um 20
vændiskúnna sem eru allir fastagestir
á vændishúsum, eða það sem Máns-
son og Linders (1984) kalla
vanekobere og það eru þeir sem hafa
farið 10 sinnum eða oftar til
20 / 1. tbl. / 2004 / vera