Vera - 01.06.2004, Blaðsíða 20

/ JAFNRÉTTI FYRIR ALLA
Innflytjendur auðga samfélagið
»Tatjana Latinovic er frá fyrrverandi Júgóslavíu, nánar tiltekið Króatíu, en
hefur verið búsett á íslandi í tíu ár. Áður vann hún fyrir Alþjóðaráð Rauða'
krossins (ICRC) á stríðssvæðunum í fyrrverandi Júgóslavíu og í því starfi
kynntist hún íslenskum eiginmanni sínum sem var sendifulltrúi Rauða kross
íslands þar. Tatjana er því ein af „tengdadætrum íslands." Hún er með BA
próf í ensku og þýsku frá háskólanum í Króatíu en á íslandi settist hún aftur
á skólabekk og lauk B.lsl. prófi í íslensku fyrir erlenda stúdenta við Háskóla
íslands. Nú starfar hún hjá Össuri hf. í þróunardeild, auk þess sem hún vinnur
sjálfstætt sem túlkur og þýðandi á serbnesku og króatísku. Hún hefur komið
að flóttamannaverkefnum Rauða kross íslands, situr í stjórn Alþjóöahússins
og Kvennaathvarfsins auk þess sem hún er stofnfélagi og stjórnarkona í
W.O.M.E.N., Samtökum kvenna af erlendum uppruna á íslandi.
og okkur hefur verið tekið mis vel. Við komum öll hingað
af fúsum og frjálsum vilja og af ýmsum ástæðum. Ég lít
þannig á að ég standi jafnfætis öðrum og tel mig ekki
þurfa neina séraðstoð. Það er staðreynd að sumar innflytj-
endakonur verða fórnarlömb ofbeldis, en það kemur
einnig fyrir íslenskar konur og þær þurfa aðstoð við hæfi.
En ég vil hvetja innflytjendakonur sem hafa gert það gott
hér á landi til að tjá sig meira og sýna styrk sinn. Þannig
getum við orðið sterkari og haft meiri áhrif á samfélags-
lega umræðu. Þótt að ég hafi sagt að við þurfum ekki að
líta á innflytjendur sem vandamál, er margt ógert í málefn-
um okkar. Innflytjendur, eins og aðrir íbúar landsins, eiga
rétt á allri þeirri þjónustu sem þarf til þess að þeir geti not-
ið sín að fullu í samfélaginu. Þar er mörgu ábótavant. Ég
nefni sérstaklega aðgengi að íslenskukennslunni. Nú er
það skylda samkvæmt lögum að fólk utan Evrópusam-
bandsins læri íslensku ef það vill dvelja hér til langframa,
en það þarf sjálft að borga fyrir kennsluna. Á Norðurlönd-
unum og í Kanada er slík kennsla ókeypis og það þarf auð-
vitað að komast á hér. Það þarf að auka fræðslu um ís-
lenskt samfélag og það er nauðsynlegt að ríkið marki
heildarstefnu í málefnum innflytjenda. Hættum að hamra
á fórnarlambsímyndinni og setjum ekki alla innflytjendur í
sama mótið."
Mótmælin gegn útlendingafrumvarpinu
Tatjana leggur mikla áherslu á að innflytjendur taki þátt í
almennri samfélagsumræðu og í því sambandi nefnir hún
útlendingafrumvarpið. „Sum atriði í frumvarpinu voru
hrein mannréttindabrot og snertu ekki bara mannréttindi
útlendinga. Við fengum aldrei skynsamleg rök fyrir sumu
því sem við mótmæltum. Frumvarpið varð að lögum, en
ég sé það ekki sem algjöran ósigur. Sumum atriðum sem
við gagnrýndum var breytt til að koma til móts við okkar
álit. Það jákvæða við þetta mál var að i fyrsta sinn voru
„Þegar rætt er um málefni innflytjenda á íslandi er mjög
Þorgerður oft gerður samanburður við hin Norðurlöndin. Staða inn-
Þorvaldsdóttir flytjenda á íslandi er hins vegar mjög ólík stöðu marga
innflytjenda í hinum löndunum. Atvinnuþátttaka innflytj-
enda hér er mjög há, þar sem útlendingar sem hyggjast
flytja til (slands verða að vera með tryggða vinnu eða
framfærslu. Samt heyrist oft sagt að útlendingar „kosti
samfélagið" og að þeir séu mjög góðir í því að lifa af vel-
ferðakerfinu. Þessu er ég algjörlega ósammála. Þá leiðist
mér að það skuli alltaf verið talað um „innflytjendavanda-
mál". Vissulega er gott að horfa til annarra Norðurlanda og
læra af reynslu þeirra, en við höfum enga ástæðu til að ótt-
ast að hlutirnir muni fara á versta veg með auknum fjölda
fólks sem velur (sland sem heimili sitt. í umræðunni er inn-
flytjendakonum oftast lýst sem fórnarlömbum, annað-
hvort þeirra samfélaga sem þær koma frá eða vegna stöðu
þeirra í nýju landi. Áherslurnar í jafnréttisstarfi hafa iðu-
lega beinst að því að hjálpa þeim sem minna mega sín og
sýna samstöðu. Með því að horfa eingöngu á innflytjenda-
konur sem fornarlömb heimilisofbeldis, kerfisins eða al-
þjóðavæðingar er horft framhjá stærstum hópi innflytj-
endakvenna sem eru það alls ekki. í þeim býr mikill auður
sem horft er framhjá. Auðvitað er innflytjendahópurinn
stór og fjölbreyttur, við komum frá mismunandi löndum
ÉG NEFNI SÉRSTAKLEGA AÐGENGI AÐ ÍSLENSKUKENNSL-
UNNI. NÚ ER ÞAÐ SKYLDA SAMKVÆMT LÖGUM AÐ FÓLK
UTAN EVRÓPUSAMBANDSINS LÆRI ÍSLENSKU EF ÞAÐ
VILL DVELJA HÉR TIL LANGFRAMA, EN ÞAÐ ÞARF SJÁLFT
AÐ BORGA FYRIR KENNSLUNA. Á NORÐURLÖNDUNUM OG
í KANADA ER SLÍK KENNSLA ÓKEYPIS OG ÞAÐ ÞARF AUÐ-
VITAÐ AÐ KOMASTÁHÉR
20 / 3. tbl. / 2004 / vera