Vera - 01.06.2004, Blaðsíða 25

um að útvega og senda læknisvott-
orð til lífeyrissjóðanna í stað þess að
sjúklingurinn þurfi að gera það," seg-
ir Jóhanna.
„Það sem mér finnst mest áber-
andi eftir þessa reynslu okkar," segir
Lana, „er hversu mikill munur er á
viðhorfi til sjúklinga í heilbrigðiskerf-
inu annars vegar og tryggingakerfinu
hins vegar. í heilbrigðiskerfinu er
mikill metnaður fyrir því að lækna og
gefa líf og þar er ekkert til sparað. Við
gefum Landspítalanum og starfsfólki
hans 15 stjörnur, þar vinnur fólk
kraftaverk á hverjum degi, stundum
við ömurlegar aðstæður. En um leið
og búið er að útskrifa sjúklinginn og
hann er orðinn viðskiptavinur Trygg-
ingastofnunar er litið á hann sem
svikahrapp og öryrkjadrasl sem þarf
að hafa mikið fyrir því að fá það sem
hann á rétt á. Manneskjan er jafn
lömuð og í hjólastól á báðum stöð-
um en viðhorfið er ótrúlega ólikt. Það
er eins og alltaf sé gert ráð fyrir þvi að
fólk sé að svíkja út úr almannatrygg-
ingunum. Ég veit ekki hvort ástandið
myndi lagast ef þetta yrði sett undir
sömu yfirstjórn. Er þetta ekki sama
ráðuneytið - heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytið?"
Jóhanna hefur nýlega fengið var-
anlegt örorkumat svo ekki þarf leng-
ur að skila læknisvottorðum á marga
staði með reglulegu millibili. En var-
anlegur öryrki þarf að sækja ýmsa
ÞEGAR ÖLL ÁBYRGÐ OG UMÖNNUN LENDIR Á AÐSTANDENDUM
GETA ÞEIR BROTNAÐ UNDAN ÁLAGINU OG ÞURFT SJÁLFIR AÐ
LEITA Á NÁÐIR HEILBRIGÐISKERFISINS
þjónustu til opinberra aðila og í því
sambandi mæðir mikið á nánustu að-
standendum.
„Við þurfum að hafa mikil sam-
skipti við hjálpartækjamiðstöð TR,
m.a. vegna hjólastóla, og þar hefur
gengið á ýmsu," segja þær og minn-
ast þess þegar þær fóru til Svíþjóðar
og hjólastólinn brotnaði í farangri hjá
Flugleiðum. „Það er alltaf tekið skýrt
fram í þessum samskiptum að sjúk-
lingar hafi hjálpartækin að láni hjá TR,
en þegar kom að því að sækja rétt
sinn vegna þessara mistaka Flugleiða
vorum við ekki lengur með stólinn í
láni heldur var hann á okkar ábyrgð
og ekki var gert ráð fyrir neinni
ábyrgð flugfélagsins," segja þær og
hrista hausinn. Eftir þetta atvik tók
við mikil þrautaganga að fá nýjan
hjólastól. Fá þurfti nýtt vottorð frá
sjúkraþjálfara og senda nýja umsókn
til TR og á endanum fékkst úrsér-
genginn 18 kílóa stóll sem hefði átt
að vera löngu búið að leggja.
„Það hefði kannski verið í lagi að
hafa svona stól fyrir manneskju sem
notaði hann bara til að hvíla sig í,"
segir Lana, „en Jóhanna var algjör-
lega háð stólnum og ég þurfti að
lyfta honum inn og út úr bílnum
hvert sem við fórum. Þessi samskipti
enduðu með mjög lítilsvirðandi
framkomu gagnvart okkur. Þegar við
fórum fram á að fá nýrri og léttari stól
sögðu starfskonurnar: „Okkur er nú
uppálagt að fara vel með almanna-
fé." Nýr og léttur hjólastóll kostar
kannski 250.000 krónur og það átti
að spara. Á sama tíma fékk Jóhanna
lyf fyrir meira en milljón á ári."
Ólíkt spítölunum finnst Jóhönnu
og Lönu faglegur standard ekki alltaf
nógu hár innan tryggingakerfisins.
„Við höfum t.d. lent á iðjuþjálfa sem
vissi minna en ekki neitt um hjóla-
stóla og kunni ekkert að stilla þá fyrir
Jóhönnu. Þetta er auðvitað ekki algilt
um TR, þar vinnur líka margt prýðis-
gott fólk, en brotalömin er mjög
áberandi varðandi hjálpartækin,
hvernig þau eru afgreidd og hvort
viðkomandi fær þau yfirleitt. Maður
bíður og bíður eftir svari og fær svo
kannski nei eftir allt saman."
Skiptir máli
að parið sé tvær konur?
Þær hafa velt þvi fyrir sér hvort þjón-
ustan við þær sé öðru vísi vegna þess
vera / 3. tbl. / 2004 / 25