Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1931, Síða 36

ööru þess konar um þær mundir, og þeim eigna menn
mestu um stjórnmálaþroska ungra manna, er þjóð-
málum tóku að sinna með Dönum, kalla þau eins
konar námskeið í stjórnmálafræðum, enda varð veg-
ur Monrads hinn mesti meðal menntamanna hins
frjálslynda flokks, en stjórnin sjálf varð þess áskynja,
að þar var maður, sem vert var að gefa gaum. En
öll þessi ritstörf voru hið mesta slit. Pví var það,
að Monrad þekktist boð greifa eins á Lálandi og
gerðist 1846 prestur þar í prestakalli, er greifinn
hafði rétt til að veita.
Monrad lagði hina mestu alúð við prestskapinn,
sem áður á önnur störf, en héít þó sama áhuga um
stjórnmálin, enda varð hann nú sama ár kjörinn
þiugmaður á stéttaþingið, fulltrúi sjálfrar höfuðborg-
arinnar. Nú kom stjórnarfarsbreytingin 1848 og styrj-
öldin. Monrad víldi miðla málum með Dönum og
Holtsetum og þókti koma fram viturlega og góð-
gjarnlega. Varð þetta til þess, að mjög var lagt að
honum að taka sæti i ráðuneyti þvi, er þá var sett
upp í marsmánuði og kaliað er jafnan mars-ráðu-
neytið; lét Monrad til leiðast og varð þar kennslu-
málaráðgjafi; jafnframt var honum falið að semja
uppkast að ríkislögunum (»gruudvallarlögunum«).
En ráðuneyti þetta varð að fara frá í nóvember þá
um haustið, og Monrad auðnaöist ekki að verja
frumvarp sitt á allsherjarþinginu (»grundvallarlaga-
samkomunni«), þvi að þar átti hann ekki sæti, og
myndi vart hafa hlotið kosning í þau sæti, er losnuðu,
og kom það til, að vinsældir hans höfðu þorrið mjög
þá í bili, með því að þjóðin þóktist ekki hafa fengið
uppfylltar þær vonir, er hún ól í brjósti um lyktir
styrjaldarinnar og stjórninálanna, og var þá honum
og fleiri foringjum frjálslynda ílokksins um kennt
að ósekju. Pá hóf Monrad að rita aftur varnargreinir
fyrir frumvarpi sínu og fylgdi fast fram ákvæðum
þess, einkum almennum kosningarrétti, eins og hann
(32)