Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1931, Side 39

brigði, sem Danir urðu fyrir, meðan hún stóð yfir,
verða ekki gefin Monrad að sök. Dugnaði hans geysi-
miklum og rósemi eigna menn það beinlínis, að ekki
varð upphlaup í Kaupmannahöfn, pegar Danavirki
var tekið, Aftur er honum kennt pað, að hafnað var
milligöngu Breta. En pað bar til, að hann óttaðist,
að gengið yrði á danskt pjóðerni; pað var honum
fyrir öllu: »Fari pá heldur pjóðfrelsið, en að hin
danska pjóð sundrist«, sagði hann síðan í ríkisráð-
inu. Monrad lét af forustu og ráðuneyti hans leystist
upp um mitt sumar 1864, en hann studdi að stofnun
hins nýja ráðuneytis.
Áriangt tók Monrad pátt í samningunum, en svo
mátti kalla að heilsa hans væri protin, bæði til lík-
ama og sálar, er Danir misstu Slésvík. Hann réð pá
af að leita hvíldar fjarri heimsglaumi og stjórnmála-
prasi, seldi eignir sinar, en hann var maður auðug-
ur af kvonfangi, og hugði að nema eigi staðar fyrr
en í Ástraliu, í Nýja-Sjálandi. Hann lagði af stað
með fólki sínu síðara hluta árs 1865 og var fjóra
mánuði á leiðinni. Hann keypti land norðan til á
eyjunni og gaf sig allan við búskap og vann sjálfur
látlaust frá raorgni til kvölds. Kom hér enn fram
hinn mikli lifspróttur hans og hve auðvelt honum
veitti að koma sér fyrir í nýjum stellingum. Með
pessum hætti náði hann aftur heilsu sinni aö fullu,
en með henni lifnaði aftur löngun til andlegrar
starfsemi, og pví ákvað hann að hverfa aftur heim
til ættjarðar sinnar; kom hann pangað aftur vorið
1869, gerðist í fyrstu prestur, en varð bráðlega (1871)
byskup aftur í sínu gamla byskupsdæmi. Pegar í stað
tók hann og að sinna stjórnmálum af nýju, en hafði
nú lítið fylgi og komst eigi á ping fyrr en 1881. En
par hitti hann nýja menn og náði ekki fótfestu.
Hann barðist gegn stefnu stjórnarinnar, sem pá rikti
með tilstyrk efri málstofunnar (landspingsins) og
lét sér sæma að beita ofbeldi pingræðis- og pjóð-
(35)