Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1931, Page 92

sem á oss hvílir, eins og á öllum, sem eiga að leggja
grundvöll að framtíðinni, er óumræðilega mikill,
svo mikill, að mér hrýs hugur við. Vandinn hvílir
ekki einungis á þeim, sem ætlað er að hafa forgöngu
i þessum málum — húsgerðarfræðingunum — hann
hvílir líka á handverksmönnunum og hann hvílir á
húsaeigöndunum, því að allir þessir þrír aðiljar
verða til þess að móta húsin og gera þau vel eða
illa úr garði.
Alit fram að þessum tíma hafa bændurnir sjálflr
með aðstoð smiðanna mótað sína bæi. Nú er breyt-
ing að verða á þessu. Við höfum eignazt allmarga
húsateiknara, og vandinn færist smátt og smátt yfir
á þá, enda sjálfsagt að leita aðstoðar þeirra. í þessu
sambandi leyfl eg mér að minna á það, að enn sem
komið er bera húseigendur og húsasmiðir mjög
lítið skynbragð á það, hversu nauðsynlegt það er
að fylgja uþþrætti nákvæmlega við smíði á hverju
húsi. Að vísu kemur það fyrir, að uþpdráttur er
vanhugsaður, þótt hjá lærðum sé, og verður þá ekki
hjá breytingu komizt í smávægilegum atriðum. Löng-
unin til þess hjá smiðunum okkar að breyta frá
uppdrætti er svo rik, að ástæða er til þess að vara
við því. Smiðirnir verða að láta sér skiljast það, að
þeirra hlutverk er það að smiða nákvæmlega eftir
þeim fyrirmyndum, sem þeim eru í hendur fengnar,
teikningunni. Petta lærist smátt og smátt, eftir því
sem handverkinu og byggingafræðingunum fer fram.
t Reykjavík lagast þetta stöðugt, og má sjálfsagt
þakka það mest ströngu og stöðugu eftirliti bygg-
ingarfulltrúans. í sveitnm er allt öðru máli að gegna.
Par er færra af góðum handverksmönnum, og þar
er og verður eftirlitið miklu örðugra. Breytingarnar
eru oftast sprottnar af ásettu ráði smiðsins og í ó-
þökk húseiganda. Peir líta svo á, að húsið verði
að bera þeirra minjar, ekki að eins hvað smíði
snertir, heldur líka í stýl og fyrirkomulagi. Meðan
(88)