Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1931, Side 96

mjög óskynsamlega hýstar, því að í raun og veru
hefir sjóðurinn fullkomin eignarumráð yflr jörðum
þeim, sem láns njóta til húsabóta, samanborið við
9. gr., og hvilir þvi sú þunga ábyrgð á honum eða
stjórn hans, að haga húsum svo, að þau verði í sem
beztu samræmi við jarðirnar og aðlaðandi fyrir
kaupanda eða leiguliða. í þessu felst bezta tryggingin
fyrir lánunum.
Annað mál er það, að þrátt fyrir góða viðleitni
sljórnar byggingar- og landnámssjóðs og bygginga-
ráðunauta hans verður ekki hjá mistökum komizt.
Fyrst og fremst verður ekki hjá því komizt að hafa
nokkura hliðsjón af ástæðum lántakanda. Enn fremur
er og smíðakunnáttu svo tilfinnanlega ábótavant í
mörgum sveitum, að ekki verður hjá því komizt að
veita lán, þótt dálitlar misfellur séu á smíðum; en
vonandi lagast þetta, ef tekið er föstum tökum á
því. Síðastliðið ár varð þó ekki hjá því komizt að
veita lán, þótt allmiklir galiar væru á húsunum.
Lánin eru veitt vegna bændanna, og verður því að
líta mjög til þess, hver kjör þeir eiga við að búa.
Jarðræktinni fer nú svo hröðum fetum fram, að kot-
býli getur á fáum árum orðið að stórbýli,'hvað arð-
inn snertir. Verður þá tvennt fyrir hendi: að auka
húsakynnin eða skipta jörðinni í tvö býli eða fleiri.
Pað er því sízt að óttast, að húsin verði jörðum
ofjarl, ef þau eru þannig úr garði gerð, að þau svari
til þeirra krafna, sem kynnu að verða gerðar á
hverju tíma, eða geti tekið framförum eftir kröfum
timans. Petta er mögulegt, en það verður ekki al-
mennt gert.
íslenzkir bændur hafa hingað til orðið allflestir
að bjargast við léleg húsakynni. Kröfurnar um betri
húsakynni eru þess vegna enn þá óljósar og afar
mismunandi, ýmist of smáar eða mikiis til of frekar.
Svo hafa menn, sem eðlilegt er, mismunandi smekk
og skilning á því, hvernig hýbýli ætti að vera. Af
(92)