Freyr - 01.10.1958, Blaðsíða 27

JÓN H. ÞORBERGSSON:
Bændadagur
Hér á landi höfum við sérstakan sjó-
mannadag, dag verkamanna og dag verzl-
unarmanna. Við hann er haft svo mikið að
fyrsti mánudagur í ágúst er sem sunnu-
dagur í símaþjónustunni. Aðalgildi þessara
daga, fyrir þessar þjóðfélagsstéttir, er ekki
að vera bara frídagur, því að nú eru nógir
frítímar fyrir utan þá, heldur er gildi dag-
anna fólgið í því að vera stéttinni til heið-
urs. Þessir dagar eru í miklu uppáhaldi hjá
hverri stétt og mundu þær ekki gefa eftir
þau réttindi, sem þær hafa áunnið og hafa,
með þessum sérstöku uppáhaldsdögum.
Frá upphafi íslands byggðar og fram
undir síðustu aldamót, lifði þjóðin aðallega
á landbúnaði Hann hefur staðið og stend-
ur enn, á marga vegu, sem hinn mikli kraft-
gjafi að hinum risavöxnu framkvæmdum,
sem orðið hafa, hér í landi, síðan um síð-
ustu aldamót.
Væri hér engin gróðurmold — sem er
máttur iarðar — væri hér þá heldur engin
þjóð. Hin gróandi jörð er grunnstaða þjóð-
Landbúnaðurinn er frumatvinnuvegur
þjóðarinnar. Sú menning, er í sveitunum
geymisí, er kjarni og aflvaki þjóðmenn-
ingarinnar. Þó verður vart vanmats með-
al þjóðarinnar á þessum höfuðatvinnu-
vegi hennar.
Árlegur bæntladagur, sem yrði sameig-
inlegur hátíðisdagur sveitafólks um Iand
allt, haldinn með reisn og menningar-
brag, mundi efla virðingu landbúnaðar-
ins bæði út á við og inn á við, segir Jón
bóndi á Laxamýri í eftirfarandi grein.
I------------------------------------------'
arinnar í landinu og því aðalvegur hennar
til lífsviðurværis og hefur líka í sér fólgna
mikla möguleika til framleiðslu á útflutn-
ignsafurðum. í sveitum landsins eru aðal-
skilyrði til þess að halda við og efla ís-
lenzka menningu, þar sem fólkið verður að
lifa og starfa í samræmi við innlenda stað-
óhreysti í gripum sínum, er líkur benda til
að stafi af steinefnaskorti, til þess að gefa
steinefnablöndu og halda áfram notkun
þeirrar tekundar, sem þeim virðist gefa
góða raun.
Annað sem taka má fram?
Jú, tvö atr'.ði, sem of víða er lítill gaumur
gefinn.
Annað er fóðrun kúnna síðustu fjórar til
sex vikurnar fyrir burðinn. Einn af okkar
ágætustu búnaðarfrömuðum hafði að eins
konar vígorði: „Ekkert er of gott handa
geldu kúnni“. Þessi orð eru enn í fullu gildi.
Á þessu tímabili er kýrin að endurbyggja
júgurvefinn og safna orku til mjólkur-
myndunarinnar fyrst eftir burðinn, jafn-
framt því, sem fóstrið þarf mikla næringu.
Góð fóðrun á þessu tímabili er því undir-
staða þess, að kýrin nái góðu „starti“, eins
og íþróttamennirnir segja. Það er, komist
í háa nyt eftir burðinn.
Hitt atriðið er fóðrun geldneytanna. Kvíg-
urnar eru víða ekki aldar nógu vel upp.
Þegar þær fara að stálpast, er þeim oftast
gefin lélegri hluti töðunnar, en þess ekki
gætt að gefa þeim ofurlítið af fóðurbæti
með. Það þarf að gefa geldneytunum 400
til 800 g af síldar- eða fiskmjöli á dag, til
þess að tryggja þeim nægilegt magn af
eggjahvítu og steinefnum í fóðrinu. Þá hef-
ur það ekki síður mikla þýðingu að undir-
búa kvígurnar en fullorðnu kýrnar undir
mjólkurskeiðið með sérstaklega góðri fóðr-
un síðustu sex vikurnar fyrir burðinn.