Freyr - 01.02.1994, Blaðsíða 8

Landbúnaður á Nýfundnalandi
Síðari hluti
Dr. Ólafur R. Dýrmundsson ráðunautur
í fyrrihluta greinarinnar var fjallað um land og þjóð, atvinnuvegi og vikið sérstakiega að
landbúnaði. Þeirri umfjöllun verður nú fram haldið.
Ólafur R. Dýrmundsson.
Búskaparhœttir.
í kjölfar sameiningarinnar við
Kanada árið 1949 urðu ekki aðeins
breytingar á framleiðslu hinna ýmsu
greina landbúnaðar heldur einnig á
búskaparháttum. Sérhæfing jókst,
búin stækkuðu og bændum fækkaði.
Breytingarnar á viðhorfum bænda
létu ekki á sér standa og slíkra breyt-
inga gætti einnig víðar í þjóðfélag-
inu. í áðurnefndri bók „Líf og lands-
hagir“ segir dr. Magni Guðmunds-
son (bls. 56-57):
... „Innanfárra mánaða hœttuþeir
nánast alveg að framleiða búvörur til
eigin neyslu, sem verið hafði almenn
venja, enda borgaði það sig ekki <
lengur andspœnis innfluttu kjöti,
grœnmeti og mjólk niðursoðinni sem
barnabœtur greiddu. Á sama hátttók
að gœta erfiðleika í iðnrekstri. Innan'
árs urðu endurteknar lokanir fyrir-
tœkja, sem gátu ekki keppt við fram-
leiðendur á meginlandinu. ... Út-
koman varð sú, að sá geiri atvinnu-
lífsins, sem var í samkeppni við inn-
flutninginn, þurrkaðist nœstum út,
og vöruskiptahalli myndaðist. “
Um þessar mundir er staðan
þannig að sérhæfing og stækkun búa
hefur fært búskaparhætti alifugla- og
svínaræktar inn á svið tæknivædds
verksmiðjubúskapar og einnig að
vissu marki í mjólkurframleiðslu.
Þannig eru bú í þessu greinum al-
mennt stærri en hér á landi og á þeim
hefur verið fjárfest mikið í bygging-
um og tækjum. Sumir sem ég ræddi
við töldu ráðamenn leggja of mikla
áhersu á stórrekstur. Nefnt var
dæmi um stór gróðurhús, eins konar
ylræktarver, sem átti að framleiða
gúrkur eingöngu. Húsum og búnaði
var komið upp með hjálp erlends
fjármagns en rekstrargrundvöllur-
inn brást. Gúrkuframleiðslan reynd-
ist aðeins draumur, húsin voru rifin
og efni og tæki seld fyrir lítið verð.
Leitað er leiða til að efla landbúnað
svo og hvers konar atvinnustarfsemi
því að atvinnuleysið er mikið þjóðfé-
lagsböl.
Ég átti því láni að fagna að kynn-
ast nokkrum starfsmönnum Leið-
beininga- og rannsóknarþjónustu
landbúnaðarins, bæði í höfuðstöðv-
unum í St. John’s og vestur í Corner
Brook. Agæt samvinna er á milli
landsráðunauta og héraðsráðunauta
líkt og hér á landi. Þeir virðast halda
góðu sambandi við bændur, aðstoða
þá á ýmsan hátt og kynna þeim
nýjungar. Meðal áhugamála ráðu-
nautanna er að auka nýtingu ýmiss
konar fiskúrgangs og selkjöts til bú-
Fjárbœndurnir Dale og Tom FitzPatrick (t.h.) ásamt Paul loðdýraráðunaut við
„votheyspylsu “ og vél sem treðurgrasi í50 m langa plastpoka sem geymdir eru úti.
Talið ódýrara en rúllubaggar. (Ljósm. Ó.R.D.)
56 FREYR - 3*94