Freyr - 01.02.1994, Blaðsíða 22

Tafla 1. Yfirlit um nautgriparœkfarfélögin 1993
Sambandssvæði Félagar Kýr Árskýr Meðaltal árskúa Kjarnf. Mjólk % Fita % Prót. kg
Kjósarsýsla 7 246 163,1 3682 4,08 3,34 355
Borgarfjörður 82 2394 1757,2 4044 4,04 3,43 428
Snæfellsnes 31 807 575,2 4204 4,21 3,43 473
Dalasýsla 21 490 363,6 4311 4,11 3,46 450
Vestfirðir 49 945 732,5 4089 4,09 ' 3,42 445
Strandasýsla 2 34 20,4 3973 4,19 3,47 402
V.-Húnavatnssýsla 22 464 364,7 4290 4,08 3,41 592
A.-Húnavatnssýsla 34 821 632,9 4002 3,96 3,40 609
Skagafjörður 74 2093 1613,3 4187 4,03 3.45 543
Eyjafjörður 157 5697 4327,0 4309 4,17 3,44 493
S.-Þingeyjarsýsla 86 1951 1445,2 4230 4,12 3,50 556
N.-Þingeyjarsýsla 2 63 50,4 3905 4,27 3,55 612
Austurland 25 624 429,5 3807 4,08 3,40 473
A.-Skaftafellssýsla 7 201 1421 3709 4,07 3,46 464
V.-Skaftafells. og Rang. . . . 125 4022 2859,1 4123 4,15 3,43 393
Arnessýsla 162 5754 4110,3 4163 4,17 3.45 467
Landið 886 26609 19586,0 4168 4,13 3,44 477
Árið 1992 875 26410 19515,1 4108 4.14 3,39 413
Árið 1991 821 24691 18795,4 4179 4,07 3.38 530
Árið 1990 821 23928 18711,2 4141 4,06 3,40 603
Árið 1989 819 23505 18245,9 4005 4,07 3,39 544
Árið 1988 828 23788 18401,9 3998 4,06 3.42 541

fyrra ári. Próun afurða er nokkuð
breytileg eftir héruðum. í nokkrum
héruðum þar sem skýrslufærðar kýr
eru fáar og meðaltöl þar af leiðandi
óstöðug frá ári til árs kemur fram
lækkun. Þetta á við um Kjósarsýslu,
Strandasýslu og Norður-Pingeyjar-
sýslu. Afurðir lækka einnig á Aust-
urlandi frá árinu 1992 og þar hefur á
síðustu árum verið of mikil þróun til
lækkunar afurða og það er eina hér-
aðið þar sem hin mikla afurðaaukn-
ing síðustu ára í mjólkurframleiðsl-
unni hefur farið hjá garði.
Mestu munar hins vegar á lands-
meðaltalinu að afurðir lækka um
nær 20 kg eftir hverja kú í Eyjafirði,
þó að þær séu að vísu þrátt fyrir það
þar hvað mestar á landinu. Pessa
þróun í Eyjafirði og útkomuna á
Austurlandi má vafalítið að öllu
leyti rekja til mjög óhagfelldrar
veðráttu fyrir mjólkurframleiðslu á
þessum svæðum á síðasta sumri, sem
einnig leiddi til að heygæði munu
þar nú á þessum vetri vera langtum
lakari en verið hefur um árabil.
Líkar framleiðsluaðstæður voru að
vísu víðast á Norðurlandi á árinu en
bændum í öðrum héruðum virðist
hafa tekist betur að jafna þær út.
Víða um land er mikil afurða-
aukning og sérstaklega í Árnessýslu
þar sem meðalafurðir eru nú 129 kg
meiri en árið 1992. í Dalasýslu er
einnig mikil aukning og þar eru nú
hæstar meðalafurðir í einu héraði
mælt í kg mjólkur eða 4311 kg af
mjólk eftir hverja árskú en þar fylgja
Eyfirðingar fast á eftir með 4309 kg.
Hin háa fituprósenta frá árinu
1992 helst nánast óbreytt og er
4,13% fyrir landið í heild. Hins veg-
ar kemur nú fram jákvæð breyting í
próteinhlutfalli sem er 3,44% og er
það hækkun um 0,05 einingar frá
árinu áður. I ljósi þróunar á mjólk-
urmarkaði í landinu verður þetta að
teljast verulega jákvæð breyting. Á
það hefur oft verið bent að 'eina
leiðin til að breyta próteinhlutfalli
mjólkur hjá íslenskum kúm umtals-
vert sé með markvissu ræktunar-
starfi eins og nokkuð verður vikið
nánar að síðar í þessari grein. Hins
vegar er um leið nauðsynlegt að hver
og einn framleiðandi hugi að því að
geta kúnna til að skila mjólkur-
próteini sé ekki skert vegna rangrar
fóðrunar. Hin litla kjarnfóðurnotk-
un í íslenskri mjólkurframleiðslu
gefur tilefni til að vera þar vel á
verði. Á þessu ári má hins vegar
vænta þess að meiri athygli verði
beint að þessum þáttum í tengslum
við að tekið verður í notkun nýtt
próteinmatskerfi fyrir mjólkurkýr.
Reynsla frá nálægum löndum sýnir
að samfara slíkum breytingum hafa
náðst umtalsverðar umbætur í fóðr-
un. Einng er áætlað að á þessu ári
verði tekin upp mæling á þvagefni í
mjólk hjá Rannsóknarstofu mjólk-
uriðnaðarins samfara endurnýjun á
mælitækjum þar. Slíkar mælingar
hafa á allra síðustu árum fengið
verulega útbreiðslu í nágrannalönd-
unum sem mikilsvert hjálpartæki við
próteinfóðrun.
Afurðahœstu búin
Tafla 2 gefur yfirlit um þau 10 bú á
landinu þar sem skýrslufærðar voru
10 árskýr eða fleiri og afurðir reynd-
ust mestar að meðaltali eftir hverja
kú á árinu 1993. Eins og á síðasta ári
eru fimm bú sem fara yfir 6000 kg
mörkin. Hins vegar breikkar topp-
urinn sífellt og nú eru allmiklu fleiri
bú sem ná 5000 kg markinu en áður.
Það eru að vonum mikið til sömu
búin sem skipa þennan topp frá ári
til árs en með þeirri jákvæðu þróun
að með hverju ári fjölgar þeim
bændum sem ná miklum og örugg-
um tökum á framleiðslunni. Jafn-
70 FREYR - 3 94