Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1946, Blaðsíða 40

18
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
fengist mest við raddsetningu þjóð-
laganna. Þann vetur var hann tíður
gestur á heimili þeirra hjóna ísaks
byggingarmeistara og skáldkonunn-
ar Jakobínu Johnson. Þýddi hún á
ensku tvö kvæðin fyrir hann, en dótt-
ir hans, Helen, endurkvað á ensku
efni flestra hinna, eftir að hann kom
heim til Edinborgar um vorið. Mér
var vel kunnugt, að honum þótti æ
vænna og vænna um þjóðlögin, eftir
því sem hann sökti sér meira niður í
þau, enda þótt hann efaðist um, að
þau væru öll af innlendum uppruna.
f þessu sambandi get eg ekki stilt
mig um að taka í leyfisleysi örfá orð
úr bréfum hans til frú Jakobínu frá
vorinu og sumrinu 1914:
“Mér er það sönn ánægja, að senda
þér eintak af íslenskum þjóðlögum,
sem meðal annara hefir inni að halda
lögin, sem þú þýddir kvæðin svo
snildarlega við. Þú munt líka taka
eftir því, að sum hin lögin hafa einn-
ig enska texta. Helen dóttir mín hef-
ir gert þá, og er það fremur endur-
kveðið en þýtt. . . .”
Og svo tveimur mánuður síðar:
“Það gleður mig sannarlega að
heyra, að þú ert ánægð með frágang
minn á gömlu lögunum. Mörg þeirra
voru mér í minni síðan eg var barn;
og eg verð að segja, að af fáu hefi eg
haft meiri ánægju en því, að radd-
setja þau. Það er líkast því, og að
mæta að nýju hjartkærum fornvin-
um og rifja upp með þeim gamlar
og stundum hálfgleymdar endur-
minningar. . .
Á Winnipeg árunum orti hann all-
mörg sönglög, bæði til einsöngs og
fyrir hópsöng; mætti þar til nefna
'“Móðurmálið”, “Roðar tinda”, “Á
;ströndu”, “Sveitin mín” og mörg fl.
— öll óprentuð. Þá skrifaði hann og
tvo píanó-einleiki, sem hann nefndi
“Icelandic Rhapsody” No. 1 og No. 2,
ofin utan um íslensk þjóðlög. Enn-
fremur umskrifaði hann allmörg af
lögum sínum og annara fyrir píanó-
slátt. Þá raddsetti hann og 18 söng-
lög eftir Þórarinn Jónsson organ-
leikara við Unitarakirkjuna hér og
víðar, og lét svo um mælt, að hann
hefði dýpri eðlisgáfu til sönglaga-
smíða en nokkur annar, sem hann
hefði gjört samskonar verk fyrir.
Eftir að heim til Evrópu kom sat
hann heldur ekki auðum höndum-
Frá þeim tíma stafa lögin “Sprettur".
“Þú nafnkunna landið”, “In Vernalis
Temporis” og fleiri. f Khöfn fékst
hann einkum við að koma verkuin
sínum á hljómplötur, og að umskrifa
og frumskrifa fyrir strokhljóðfaeri
og píanó, og fyrir fult orkestur. Eft-
ir alllanga upptalningu á verkum af
þessu tæi í síðasta bréfi sínu, segir
hann meðal annars:
“Eins og þú minnist á í bréfi þínu
hefi eg samið tónverk fyrir hátíða-
haldið 1930; er það hátíðar-polonaise
fyrir stórt orkestur. Síðarmeir samdi
eg þetta verk fyrir píanóforte og
strokhljóðfæri, og lék eg það með
fjórum músíkölskum kunningjum a
síðustu samkomu Islansk - Dansk
Samfund’s. Eg nefni þetta vegna
þess, að af misskilningi komst inn 1
íslenskt blað, að eg hefði samið Kan-
tötu fyrir 1930, en það er ekki svo.’
Dr. Valtýr Guðmundsson segir svo
í grein, er hann ritaði um Sveinbjor11
rétt fyrir aldamótin:
“Hann er mjög íslenskur í anda, og
hans mesta þrá er, að semja lög við
söngleik út af einhverri íslenskn
fornsögu. En hann vantar hentugan-