Vísir - 24.12.1939, Page 30

24
VÍSIR
MARIE, EKKJUDROTTNING RÚMENÍU:
ÞAÐ, SEM VASILE SA -
Jf VÖLI) var komiö. Hver
vindhrinan á fætur
annari fór yíir slétt-
una. Og það var nístings
kalt. Stjörnur blikuðu á himni
og þær virtust. svo smá-
ar og fjarlægar, eins og þær
lieföi leila'ð eins langt úl í geim-
inn og unt var frá kaldri jörð-
unni, en fannbreiðan sem liuldi
akrana var svo djúp og hvít og
lirein, að hún endurspeglaði
veikt skin fjarlægra stjarnanna.
Við og við sópaði vindurinn upp
mjöllinni, skóf hinn hvíta feld
sofandi jarðar, og mjöllin þyrl-
aðist upp í loftið og líktist smá-
skýjum, sem stormurinn þeytti
áfram, eins og sá, sem hefir
nautn af að kvelja og kúga.
Það var dimt og skuggalegt
og dapurlegt. Það var eitt af
þessum síðkveldum, er menn
arhús urðu öll að hælla störf-
um.
Það liggur i hlutarins eðli, að
þessa dagana hafa jólin gleymst
fyrir tijhugsuninni um frostið
og að verja sig gegn því.
Einnig síðar hafa jólin
gleymst vegna alvarlegra at-
burða, er snertu England eða
ensku þjóðina. Við þurfum ekki
annað en að hugsa okkur hugar-
æsinguna er greip alla Englend-
inga fyrir jólin 1895, þegar inn-
rásin í Transvaal stóð fyrir dyr-
um. Öll ensku blöðin voru full
æsingagreina gegn Búum og
með háværar kröfur um auknar
nýlenduþarfir; — en jólahug-
leiðingarnar gleymdust.
Við skulum lika hugsa okkur
ensk jól á styrjaldarárunum
1914—18. Hvernig mun enskum
fjölskyldum, er áttu feður,
bræður, eiginmenn eða syni á
vígvellinum, liafa verið innan-
brjósts þessi jól? Munu þau ekki
hafa gleymst fyrir dapurlegum
áhyggjum, sorg eða kvíða?
Og enn er komið að styrjald-
arjólum, þegar ensku þjóðinni
blæðir og mæður og konur og
systur sitja hugdaprar heima og
gleyma fögnuði jólanna fyrir
hörmungunum, sem dynja yfir
þeirra eigin heimili og jafn*
frajnt gllan heiminn.
Lausl, þýtt.
gera sér margt í hugarlund -—
er þeir komast í það skap, að
imvnda sér, að afturgöngur séu
sveimi. Og við og við — milli
hrinanna — þegar í bili sljákk-
aði í storminum, var sem nist-
andi vein bærist gegnum myrkr-
ið — eða þungar drunur
hvorttveggja raddir styrjaldar-
innar.
Nálægt veginum, sem varla
sást, vegna þess að fætur
margra, þreyttra manna höfðu
troðið niður snjóinn og ó-
hreinkað hann, sat hópur her-
manna. Þeir sátu í hnipri
skjáífandi af kulda, yfir eldum,
sem voru að brenna út.
Það var eins og storminum
væri uppsigað við vegfarendur
næturinnar fremur en annað.
Hann sópaði snjógusunum að
þessum litla hóp í beift, eins og
þegar æðandi brimið skellur á
klettunum á ströndinni.
í þessum hóp voru um tólf
hermenn.
Þeir liöfðu brett upp kápu-
kraga sina og þrýst loðhúfunum
niður á mitt enni, en þeim var
ekki næg hlífð hvorki í kápun-
um né húfunum gegn nístandi
kuldanum.
Þrír eða fjórir voru gamlir
og skeggjaðir og einn var korn-
ungur, og hafði hann það hlut-
verk með höndum, að gæta fá-
einna tötralegra fanga, sem
einnig sátu við kulnandi glæð-
urnar, sorgbitnir á svip, í hnipri,
eins og þeir seni heygðir eru og
hafa sætt sig við dapurleg ör-
lög.
Þeir höfðu dregið til sín fæt-
urna og létu höfuð sin hvíla á
knjánum, svo að andlit þeirra
voru hulin jafnt fyrir hvítri
mjöllinni sem sjónum her-
mannanna, sem horfðu á þá, af
meðaumkun og fyrirlitningu i
senn. Fangarnir vor berhendir,
hendur þeirra allar með sprune-
um og bólgnar af kulda. og við
og við fór skiálfti um alla limu
þeirra, kannske vegna kuldans.
eða vegna þess að beir voru á
valdi sorgar eða ótta hugsana
eða kannske af bví, að alt
þetta var þeim til þjéningar.
Hermennirnir. sem gættu
beirra voru fleslir stórir menn
og sterklegir. og þeir sintu
föngunum lítið. Þeir mæltu
stuttlega til unga hermannsins,
flem hallaðl sér fram á byssu
sína, eins og fjárhirðirinn á
krókstaf sinn.
Hann virtist átján — el’ til
vill nítján ára. Ilann starði út í
geiminn, og tillit gráleitra
augna hans, stórra og fagurra,
bar draumlyndi vitni. Mjöllin
þvrlaðist kringum hann og snjó-
kornin festust i hárunum á
loðhúfu lians og einnig í löng-
uin þykkum augnahárum lians
og í augnabrúnunum. Þess
vegna bar hann hönd að andliti
sér við og við og strauk sér um
enni og augu.
„Vasile, eldurinn er að
deyja,“ sagði einn gömlu her-
mannanna nöldurslega. „Áður
en þessi kvalanótt er á enda lið-
in frjósum við í hel.“
„Við hefðum átt að gæta ]iess
að villast ekki,“ sagði einn
hinna.
„Við vorum svo sem ekki að
leika okkur að þvi að villast,“
sagði sá, sem fyrst hafði tekið
til máls, Andrei nokkur Scurti,
og var liann fyrírliði flokksins,
sem gætti fanganna. Scurti var
eins stuttur í spuna og nafnið,
sem hann bar, og voru hinir
lionum auðsveipir og hlýðnir,
þótt hann gerði þá arga í skapi.
,jHver getur ætlast til þess, að
hægt sé að koma áleiðis fanga-
hóp langa leið, þegar svo kalt
er i veðri, að menn kelur á fól-
um á göngu? Við áttum að vera
komnir til bornsins fyrir kvöld-
ið — en við viltumst — og við
náum ekki í áfangastað. Ef við
friósum í bel i nótt verða okkar
örlög hin sömu og margra ann-
ara hermanna, en við gctum
hvorki kent sjálfum okkur um
eða guði.“
„Hverjum er bá um að
kenna?“ spnrði einhver.
„Það varðar hvorki þig eða
mig.“ hvæsti Scurtu.
..Það er stríðinu að kenna,“
saeði gamall bermaður. sem
setið bafði þögull til þessa.
Hann bét Peter Pasca.
„Stríð, strið,“ sagði Scurtu.
„sfriðið kemur eins og þurr-
viðrakafli á sumri, er alt brenn-
ur niður í rót, eða flóð yfir akr-
ana sem sópar með sér ungum
gróðri.“
-En slrið eins og þe(ta,“ sagði
einhver.
-Þessir þýsku hundar," sagði
elnhver og för að flknra i glfeð*
urnar,
Marie ekkjudrotning.
„Fjandinn hirði þá,“ sagði
Scurtu og hrækti í glæðurnar
svo sem til áherslu.
Vasile sneri frostbitnu andliti
sínu að hinum.
„Eg kenni í brjósti um þessa
fanga,“ sagði hann.
„Svei,“ sögðu hinir í kór.
„Kennirðu í brjósti um þessa
erlendu hunda “
„Þeir eru ungir og fjarri
heimilum sínum,“ sagði Vasile.
„Og við — erum við ekki
fjarri heimilum okkar?“
„Við erum enn á rúmenskri
grund.“
„Það þurfum við ekki að
þakká þeim.“
Mikil vindhrina lcom og þyrl-
aði upp mjöllinni og liermenn-
irnir sneru baki að vindinum
sér til lilífðar.
„Hvílík nótt fyrir úlfa,“ sagði
einn.
„Eða djöfla,“ sagði annar.
„Og vofur,“ sagði sá þriðji.
„Vasile,“ sagði Scurtu, „ef
við finnum ekki brenni, frjós-
um við í hel.“
„Hvar skyldi brenni vera að
finna í þessari auðn? spurði
Vasile, sem enn hallaði sér fi’am
á byssuhlaupið eins og f járhirð-
ir á krókstaf sinn.
„Þú ert ungur og fætur þínir
óbilaðir,“ sagði Petre Pasca,
„og — það er, þrátt fyrir alt,
ekki mjög dimt.“
„Það er af því, að snjór er á
jörðu,“ sagði einhver setn sat
binum megin við deyjandi eld-
ana.
„Þetta er kvalanótt,“ nöldraði
elnhver.
„Fætur þinir eru óbilaðir,
Vasile,“ sagði Petre Pasea þrá-
lega, og Scurtu gamli, sem hafði