Árbók VFÍ/TFÍ - 01.01.1996, Qupperneq 53

Tækniannáll 51
Unnið hefur verið að rannsóknum á þynningu og afdrifum frárennslis í sjó frá Reykjavík.
Þessar rannsóknir hafa komið að góðum notum, m.a. við heilnæmisútteklir á skelfískveiðisvæðum.
í ljós hefur komið að skordýraeitrið toxafen getur safnast í fiskfitu í því magni að það fari
langt yfir þau mörk sem viðskiptalöndin telja skaðlaus. Mikil vinna hefur verið lögð í aðferða-
fræði á toxafeni.
Verkefni á sviði hreinni framleiðslutækni miðar að því að minnka losun úrgangsefna út í
umhverfið og minnka vatns- og orkunotkun.
Ferskleiki og geymsluþol: í samstarfstilraunum Rf og Þjóðverja kom í ljós að við ákveðnar
geymsluaðstæður um borð í skipi, rétta ísingu og hitastig í lest (um 0,5°C) er hægt að lengja
geymsluþol á fiski.
Það færist í vöxt að þíða fiskflök og selja þau kæld. Könnuð voru áhrif þess að frysta og
þíða karfaflök m.t.t. geymsluþols í kæli. I ljós kom að þídd karfaflök höfðu I0-12 daga geymslu-
þol samanborið við 12-13 daga væru þau ófryst.
Haldið var áfram tilraunum með pökkun fiskflaka með koldíoxíði. I gangi eru rannsóknir á
notagildi nema til að greina rokgjörn skemmdarefni frá fiski og á þann hátt gefa ferskleika
hans til kynna. Þá hefur verið haldið áfram þróun aðferða við skynmat á fiski og fiskafurðum
og þróað tölvuforrit, „HyperSense“.
Góður árangur hefur náðst við að spá fyrir um geymsluþol kældra fiskafurða með
tölvulíkani sem reiknar geymsluþolið út frá upplýsingum um upphaflegan öi"verugróður og
áætlað geymsluhitastig við flutning og dreifingu. Þá hófst vinna við handbók sem lýsir skyn-
matseinkennum fisks en hún kemur út árið 1995.
Vinnslu- og nýtingarrannsóknir: Aflakaupabankinn var starfræktur áfram af fullum krafti í
samvinnu við sjávarútvegsráðuneytið. A árinu 1993 og 1994 fóru 120 tonn af fiski í gegnum
bankann, alls 12 vannýttar tegundir.
Með tilkomu flæðilína hafa skapast nýjar forsendur til þess að kanna áhrif ýmissa þátta í
nýtingu bolfisks og hverjir þeirra hafa mest áhrif. Þá voru gerðar rannsóknir á nýtingu við salt-
fiskverkun á sjó. Margvíslegar tilraunir voru gerðar með þurrkun á saltfíski og reykingu á
fiski.
f samvinnu við vélsmiðju var þróuð vél sem barðasker skötu og fékkst einkaleyfi á vélinni.
Efna- og fóðurrannsóknir: Lokið var við verkefni þar sem könnuð voru áhrif fiskmjölsgæða
á vaxtarhraða laxaseiða. Gerðar voru tilraunir með mismunandi samsetningu á fóðri til
lúðueldis. f ljós kom að fóðurnýting lúðuseiða er með því besta sem gerist í fiskeldi.
Sýkla- og örverurannsóknir: Afram var unnið að rannsóknum á útbreiðslu Salmonella sýkla
í fiskimjölsverksmiðjum. Má segja að það sé nú orðinn hluti af gæðakerfi fiskmjölsverksmiðj-
anna að láta með reglubundnum hætti kanna ástand þessara mála í verksmiðjunum þannig að
minnka megi líkur á því að mjölið smitist.
Vöruþróun: Sú stefna hefur verið tekin á stofnuninni að hún vinni einungis að vöruþróun-
arverkefnum í samvinnu við fyrirtæki. Lokið var við að þróa nýja afurð úr grásleppuhrognum,
sem er markaðssett undir nafninu Cavka, en þessi vara er mjög frábrugðin hefðbundnum grá-
sleppukavíar.
í tengslum við komu kínverskra þörungasérfræðinga á vegum Háskólans á Akureyri var
unnið verkefni til þess að kanna nothæfni íslenskra þörunga fyrir markaði í Austurlöndum.
A.m.k. tvö fyrirtæki vinna nú markvisst að þessu verkefni.
í samvinnu við fyrirtæki var unnið að þróun hundafóðurs fyrir erlenda markaði. Fóðrið er
nú komið í fulla framleiðslu.