Árbók VFÍ/TFÍ - 01.01.1996, Síða 149

Mislæg gatnamót 147
Skipulagsstjóri ríkisins samþykkti samkvæmt hinum nýju lögum um mat á umhverfisáhrifum.
3.5 Hönnun gatnamótanna
Hönnun gatnamótanna fór að mestu fram í tölvu og var til þess beitt fullkomnustu forritum
sem til eru á því sviði. Hönnunin byggði að stærstum hluta á norskum stöðlum þó aðrir staðlar
hafi einnig komið þar við sögu. Við hönnunina var kappkostað að gera gönguleiðum góð skil
og liggja gönguleiðir beggja vegna Höfðabakkans í stað þess að vera einungis að austanverðu
eins og áður var. Því mun fiæði gangandi og hjólandi umferðar milli Arbæjar/Artúnsholts og
Höfðahverfis/Grafarvogs verða mun greiðara en áður, auk þess sem flæði gangandi og hjól-
andi til austurs og vesturs frá gatnamótunum verður greiðara. Leitast var við að draga þær frá
götunum eins og kostur var til að gera þær meira aðlaðandi fyrir gangandi og hjólandi veg-
farendur og til þess að akandi umferð yrði fyrir sem minnstri truflun. Við hönnun göngu-
leiðanna var reynt að uppfylla þarfir blindra og hreyfihamlaðra þannig að ferð þeirra um gatn-
amótin yrði eins greið og kostur er.
Lögð var veruleg áhersla á landmótun samfara hönnun gatnamótanna þannig að þau féllu
sem best að umhverfi sínu. Enn frernur var töluvert gróðursett af trjágróðri við gatnamótin til
frekari prýði fyrir þau.
4 Höfðabakkabrúin
4.1 Frumathuganir
Það voru einkum tvær lausnir sem voru skoðaðar. I annarri lausninni er brúin bein og hliðar-
ramparnir dregnir nokkuð frá Vesturlandsveginum áður en þeir ganga inn á Höfðabakkann.
Slík gatnamót korna þegar fyrir í borginni, t.d. á mótum Kringlumýrarbrautar og
Bústaðavegar. í hinni lausninni, sem var valin, er gatnamótunum þrýst saman og ramparnir
teknir inn á Höfðabakkann inni á brúnni í krossgatnamótum. Brúin verður mjög bogadregin í
grunnmynd og verður mjög breið þar sem hún gengur út af Vesturlandsveginum. Skoðaðar
voru tvær grunnlausnir fyrir brúna í þessari lausn. I annarri ganga ramparnir út af
Höfðabakkanum á brúm og stoðveggirnir fjarlægjast Vesturlandsveginn og um leið minnkar
eitthvað hættan á því að brúin verki sem þunglamaleg göng. Þetta er hins vegar dýr lausn og
var ekki talin leysa gangavandamálið nægjanlega vel.
í hinni lausninni eru stoðveggir dregnir mjög nálægt Vesturlandsveginum og ramparnir
ganga þá ofan á stoðveggjunum. Þetta var sú lausn sem endanlega var valin. Hönnuðir þurftu
því að glíma við það að gera rúmlega 60 metra breiða brú án þess að vegfarendur hefðu á til-
finningunni að þeir væru að keyra gegnum göng. Þá var það ekki minna vandamál, að nú
komu háir stoðveggir mjög nálægt Vesturlandsveginum og hönnuðir þurftu einnig að glírna
við það að milda áhrif þeirra.
4.2 Mótun brúarinnar
Mótun brúar í grunnmynd er ekki sjálfstætt verkefni heldur er það lega gatnanna og hugsan-
legra göngustíga sem ræður að mestu grunnmynd brúarinnar. Aðrir hlutar brúarinnar eins og
þversnið, efni o.fl. eru sjálfstæðari þættir.
Ljóst var að brúin yrði að vera eins þunn og mögulegt var til að halda hækkun Höfða-
bakkans í lágmarki. Línuhönnun var ábyrg fyrir hönnun brúarinnar gagnvart verkkaupa og
yfirvöldum sem aðalhönnuður en réði síðan Studio Granda sem arkitekta. Eigi samvinna verk-
fræðinga og arkitekta að skila einhverju af viti í slíku verki er nauðsynlegt að hefja hana
tiltölulega fljótt á hönnunarstiginu, láta hugmyndir ganga á milli, kasta fram nýjum og henda
aftur og feta sig þannig áfram.
Til að lýsa því aðeins hvernig slík þróun getur gengið skal tilurð millistöplanna í