Árbók VFÍ/TFÍ - 01.01.1996, Page 159

Snjóflóð - Helstu varnarkostir 157
brúnum þar sem hann sest síðan og getur valdið snjóflóðum. Með byggingu varnarvirkja sem
binda snjóinn ofan upptakasvæðis er hægt að minnka snjósöfnun í brúnirnar og líkurnar á því
að stór snjóflóð falli.
Lögun varnarvirkja fer eftir því hvar þau eru sett niður og hvernig lögun fjallsbrúnanna er.
Helstu varnarvirkin eru eftirfarandi:
• Snjósöfnunargiröingar/grindur og skermar
• Snjóvængir
• Snjóbryggjur
3.5.1 Snjósöfnunargirðingar/grindur
Markmið þeirra er eins og nafnið bendir til að safna snjó við girðingar ofan upptakasvæðisins
þannig að snjósöfnun í fjallsbrúnum minnki. Þetta er gert með því að byggja raðir girðinga
þvert á þá vindstefnu sem veldur mestum skafrenningi. Hver girðingarröð hefur ákveðna
snjórýmd sem er háð hæð hennar og þéttleika og því eru oft settar upp nokkrar raðir af þeim
til þess að safna sem mestum snjó. Fjarlægð á milli girðingaraða er háð hæð þeirra.
Til þess að girðingamar skili sem bestum árangri þurfa þær að vera staðsettar á opnum og
helst flötum svæðum þar sem gera má ráð fyrir að vindátt haldist nokkuð stöðug úr sömu átt.
Ef vindátt er breytileg er hætta á því að girðingarnar geti farið á kaf og virkni þeirra því orðið
lítil eða engin.
Girðingar er hægt að útfæra á nokkra vegu og verða hér nefndar tvær útfærslur:
• Giröing sem byggö er meö láréttum boröum/bitum sem ná aiveg niöur aö jörö. Meö því
fæst snjósöfnun sem er bæði fyrir framan og aftan giröinguna og er þá oft hætta á aö
hún fari í kaf í miklum skafrenningi.
• Giröing sem byggð er á svipaðan máta og áðurnefnd giröing nema hvaö skiliö er eftir
u.þ.b. 50-80 cm bil frá jörö aö fyrsta borði/bita. Viö þetta safnast snjórinn nær eingöngu
hlémegin viö girðinguna og í nokkurri fjarlægð frá henni.
Samkvæmt reynslu erlendis frá þá gefur um 50 % þéttleiki láréttra borða í girðingunni bestan
árangur. Girðingarnar geta verið úr áli, stáli og/eða timbri og þurfa að vera mjög öflugar til að
standast vindálagið og álag frá sigi snævarins á burðarvikið. Girðingarnar eru oftast ekki
hafðar hærri en um 4,0 m vegna þess hversu umfangsmikið og dýrt burðarvirkið getur orðið
ef um hærri mannvirki er að ræða.
3.5.2 Skerniar (Kolktafeln)
Skermar eða Kolktafeln eins og þeir eru nefndir á þýsku eru settir þar sem hengjur geta mynd-
ast. Þeir skapa eins konar vindhvirfla er brjóta upp hengjumyndun í fjallsbrúnir þannig að
hengjan verði ekki samfelld. Skermar eru oft um 4 m á lengd og um 3 m á hæð og hafa þétt-
leika nálægt 3/4 hlutum.
3.5.3 Snjóbryggja
Snjóbryggja er útfærð á þann hátt að annar endinn er settur alveg niður við jörðina en hinn
endinn stendur út fyrir brúnina. Tilgangurinn með þessu er að feykja snjó sem berst með vindi
yfir fjallsbrúnir langt út fyrir brúnina þannig að snjósöfnunin eigi sér stað neðar í fjallinu á
svæði þar sem minni líkur eru á því að snjórinn skríði af stað.