Árbók VFÍ/TFÍ - 01.01.1996, Síða 206

8-1
Vífill Oddsson
Jón Þorláksson f.i877 - d.1935
Verkfræðistörf
1 Námsár
Jón Þorláksson fæddist 3. mars 1877 í Vesturhópshólum í Vestur-Húnavatnssýslu og var sonur
bónda og hreppstjóra þar í sveit.
Arið 1891 hóf Jón nám í Lærða skólanum í Reykjavík og lauk þaðan prófi 1897 með hæstu
einkunn sem nokkur náði frá skólanum miðað við þágildandi einkunnakerfi.
Arið 1897 hóf hann nám við Danska Verkfræðiháskólann sem hét þá Polyteknisk
Læreanstalt, en síðar var nafninu breytt í Danmarks Tekniske Hpjskole (D.T.H.).
Það er til marks um vantrú manna á verkfræðinámi á þessum árum að jafn mætur og vel-
menntaður maður og rektor Lærða skólans Björn M. Olsen sagði þegar hann frétti að Jón hefði
farið utan til verkfræðináms: „Það er mikið tap fyrir landið að sjá á eftir honum í verkfræð-
ina“. Þessi orð átti Jón svo sannarlega eftir að afsanna því enginn íslenskur verkfræðingur
hefur nokkru sinni komið í framkvæmd jafn mörgum og fjölbreyttum verkfræðilegum baráttu-
málum til hagsbóta fyrir land og þjóð.
Þegar Jón kom til Kaupmannahafnar stundaði hann námið af miklu kappi, reyndar eins og
einkenndi allt hans lífsstarf, hann var ávallt að.
Námi lauk Jón svo 1903 og var hann fjórði Islendingurinn til að útskrifast sem verkfræðing-
ur. Hann var einn af þeim hæstu sem útskrifuðust frá skólanum það árið, og var honum sem
slíkum boðið starf í Bandaríkjunum. En hann kaus að fara strax til starfa á Islandi. Vinir hans
og skólafélagar sem tóku þessu boði, urðu margir auðugir og mjög þekktir verkfræðingar og
ber þar helst að nefna Knud Hpjgárd sem stórfyrirtækið Hpjgárd og Schultz er nefnt eftir. Þess
má geta að Höjgárd og Schultz fyrirtækið sinnti ávallt vel íslenskum verkefnum. Þannig byggði
fyrirtækið Ljósafossvirkjun í Soginu sem þeir luku við árið 1937 og einnig lögðu þeir
hitaveituna frá Mosfellssveit til Reykjavíkur, en þeir hófu framkvæmdir við hana 1939. Þannig
má segja að þessi gamli skólabróðir Jóns og félagi úr D.T.H. hafi hrundið í framkvæmd
tveimur helstu baráttumálum Jóns, þ.e. virkjun Sogsins og lögn hitaveitunnar, þ.e. að breyta
dimmum, köldum hýbýlum Reykjavíkur í hlý og vel upplýst hús.
2 Fyrstu árin sem verkfræðingur 1903-1905
Það má segja að á þessum árum og raunar langt fram eftir öldinni hafi verið viss vantrú á störf-