Læknablaðið - 01.06.1965, Page 56

28
LÆKNABLAÐIÐ
bundið — er oft hækkað sam-
fara stíflugulu. Esterbundið kól-
esterol er hins vegar oft lækk-
að við lifrargulu, og heildar-
kólesterol er þá ýmist lágt, eðli-
legt eða hækkað. Mæling á
kólesterol getur því verið hjálp
— en elcki óbrigðul — við
greiningu milli stíflu- og lifrar-
gulu.
Ég lief farið fljótt yfir sögu
og stiklað á stóru, enda eru enn
þá ótalin próf og rannsóknir,
sem gildi hafa. Get óg ekki skil-
ið svo við þetta efni, að ég drepi
ekki í lokin á nauðsyn almennr-
ar blóðrannsóknar. Sökk og
hlóðmynd gefa oft dýrmætar
upplýsingar, ekki sízt hlóð-
myndin, með tilliti til hemo-
lysugulu.
Að lokum þetla: Rannsókn-
arstofurnar ráða núna yfir
rannsóknarmöguleikum, sem
leitt geta langt, en ekki alltaf
alla leið að marki við greiningu
á lifrar- og stíflugulu. í erfið-
um tilfellum er því náið sam-
starf sérfræðinga nauðsynlegl
lil þess að komast að lokamark-
inu.
Ó. B.:
Við liöfum nú heyrt, livaða
aðferðum Ivflæknir, skurð-
læknir og meinefnafræðingur
beita við greiningu gulu. Með
þeirri tækni, sem þessir sér-
fræðingar ráða yfir nú, má
segja, að unnt sé að glöggva
sig á, hvaða sjúklegar breyting-
ar liggi að haki gulunnar í lang-
samlega flestum tilfellum. Þó
telur Sheila Sherlock, að i 15%
gulusjúklinga nægi klínisk
skoðun og híokemiskar rann-
sóknaraðferðir ekki lil að upp-
lýsa málið, svo að öruggt sé.
í þessum sjúkdómstilfellum sé
réttlætanlegt og reyndar nauð-
svnlegt að grípa til þess að taka
stungusýni úr lifur og' rannsaka
sneiðar úr því í smásjá lil þess
að komast nær liinu rétta um
eðli breytinganna, sem gulunni
valda.
Þessi rannsóknaraðferð á sér
alllanga sögu, og mun Paul Ehr-
licli hafa beitt henni fyrstur
manna árið 1893, en það er
ekki fyrr en á síðustu árum,
að hún hefur verið notuð að
nokkru ráði. Skömniu fyrir
síðasta stríð hirtu Iversen og
Roholm niðurstöður af athug-
unuin sínum í Danmörku, og
á fyrstu árum stríðsins skrifuðu
Dihle, Sherlock og McMichel um
rannsóknir á lifrarsjúkdómum
í Rretlandi, þar sem þcssari
rannsóknaraðferð var beitt. Eft-
ir stríðslokin urðu not þessar-
ar aðferðar smám saman miklu
almennari. Hér á landi hefur
aðferðin verið notuð endrum
og eins síðan 1952, en þó eink-
um síðustu fimm til sex árin,
og þá aðallega á lyflæknisdeild
Landspítalans, en einnig nokk-
uð á Borgarspitala og Landa-
kotsspítala.
Hér gefst ekki tími til að