Læknablaðið - 01.06.1965, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
19
Hepatitis choleslatica er að
lokum eitl formið af veirugulu
og í einstaka farsóttum hefur
allt að helmingur tilfella tekið
á sig þessa mynd. Sjúklingarnir
bráðveikjast þá, verða fljótt
mjög gulir og fá kláða innan
þriggja vikna. Eftir fyrstu vik-
urnar batnar þeim aftur, og öll
einkenni hverfa nema gulan og
lifrarstækkunin. Gulan varir
gjarna tvo til sjö mánuði og
batnar alveg að sögn. Bilirubin-
ið mælist gjarna um 20 mg %.
í byrjun sjúkdómsins sýnapróf-
in á starfsemi lifrarinnar lifrar-
frumuskemmd eins og í klass-
iskum hepatitis, það eru trans-
aminasahækkanir og jákvæð
gruggpróf, sem geta orðið eðli-
leg eftir nokkrar vikur, en þá
hækka alkaliskir fosfatasar og
serum cholesterol eins og í
stíflugulu. A þessu stigi getur
verið erfitt að greina þetta form
frá gulustíflu utan lifrar og
chlorpromazin gulu. Steroid
þvottur er þá talinn hafa dif-
ferential diagnostiska þýðingu,
þar eð það hefur komið í ljós,
að 20—40 mg af prednisolon
á dag lækkar serum biliruhin-
ið á fjórum dögum um allt að
40%, ef um veirugulu er að
ræða, en hefur engin áhrif á
guluna, ef um extrahepatislca
stíflugulu eða chlorpromazin
gulu er að ræða. Yefjasýnistaka
úr lifur er oft nauðsynleg, og
í einstaka tilfellum verður ekki
komizt hjá laparotomia ex-
plorativa, sem þó ber að forð-
ast í lengstu lög vegna hætt-
unnar á lifrarinsufficiens.
Ýmis lvf og eiturefni geta
valdið gulu, og í þvi sambandi
er oft talað um toxiskan hepa-
titis. Það verður að gera með
gát, því að sjúkdómseinkennin
eru svo ólík við mismunandi
lyf og eiturefni.
Tetrachlorkolefni og skyld eit-
urefni valda lifrardrepi, en eit-
uráhrifin á nýrun eru oft yfir-
gnæfandi.
Af lyfjum eru monoamino-
oxidasa-inhibitorar þekktir fyrir
það að valda gulu, sem er nær
óþekkjanleg frá veirugulu. Mar-
zilid er illræmdast og kvað
dauði við Marzilid hepatitis vera
um 20%.
Lvf af phenothiazidflokknum
og anaboliskir steroidar valda
allt öðruvísi liepatitis með intra-
hepatiskum cholestasa, sein oft
er erfitt að greina frá extra-
hepatiskum cholestasa eða
stíflugulu. Sjúklingarnir eru
hitalausir og verkjalausir, en
með kláða. Lifrin er lítið stækk-
uð og eymslalaus. Hægðirnar
eru ljósar, en sjaldan alveg ac-
holiskar. Þvagið inniheldur bili-
rubin og stundum urohilinogen.
Lífefnafræðin sýnir stíflumynd,
hækkun á conjugeruðu biliru-
bini, alkaliskum fosfatösum og
cholesteroli, en óverulega lifrar-
frumuaffection, eðlileg grugg-
próf og litla hækkun á trans-
aminösum.