Læknablaðið - 15.06.1995, Blaðsíða 7

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
455
einkennist iðulega af gagnkvæmu trausti.
Góðri blaðamennsku er nauðsynlegt að spurt
sé ágengra spurninga og hreinskiptin svör við
þeim ættu að vera vísindunum til framdráttar.
Vaxandi þýðingar viðskiptahagsmuna hefur
gætt á síðustu árum í mótun stefnu og innihalds
læknisfræðilegra rannsókn. Fyrirtæki hafa
styrkt rannsóknir, sem líklegar eru að leiði til
uppgötvana, þar sem unnt er að komast yfir
einkaleyfi. Önnur fyrirtæki hafa styrkt rann-
sóknir sem gefa vísbendingar um lækningar-
mátt vöru sem þau framleiða. Hér má nefna
rannsóknir á sambandi neyslu haframjöls og
þéttni kólesteróls í blóði, en þær hafa verið
fjármagnaðar af fyrirtækjum sem selja vöru
sem innihalda haframjöl. Einstaka vísinda-
menn og læknar hafa lagt sig eftir rannsóknum
á vettvangi þar sem þeir höfðu fjárhagslegra
hagsmuna að gæta. Enn aðrir hafa framkvæmt
rannsóknir sem nutu opinbers fjárstuðnings en
síðan gengið til liðs við einkafyrirtæki til þess
að ná í einkaleyfi eða komast á annan hátt yfir
viðskiptaávinning á gtunni niðurstaðna rann-
sóknanna.
Tvær spurningar þarf að hafa í huga um
hugsanlega hagsmunaárekstra: Er unnt að
álykta sem svo að fjárhagsleg hagsmunatengsl
leiði sjálfkrafa til þess að heilindum eða heið-
arleika sé stofnað í hættu hjá rannsakanda sem
vinnur við að draga fram vísindalegar stað-
reyndir? Sé svo, hvaða meginreglum skal þá
beitt þegar fjallað er um hagsmunaárekstra
sem gætu haft áhrif á líffræðileg vísindi og birt-
ingu læknisfræðilegra niðurstaðna? Við þess-
um spurningum eru ekki einföld svör en þó er
ljóst að ekki er nóg að líta einungis til fjárhags-
legra tengsla. Hagsmunaárekstrar geta risið
vegna atriða sem varða orðstír, mannorð,
tengsl við ættingja, vini eða önnur persónu-
tengsl, svo nokkur dæmi séu nefnd. Slíkir hags-
munaárekstrar varða ekki einungis höfund
læknisfræðilegra greina heldur einnig blaða-
mann sem hefur í hyggju að greina frá nýjum
læknisfræðilegum niðurstöðum.
Vilhjálmur Rafnsson ritstjóri
HEIMILDIR
1. Rafnsson V. Ritstjórnargrein: Hvernig unnið er með
fræðilegar greinar sem berast Læknablaðinu. Læknabla-
ðið 1994; 80: 518-9.
2. Leiðbeiningar til höfunda um ritun og frágang fræðilegra
greina í Læknablaðið. Læknablaðið/Fréttabréf lækna
1994; 12 (7): 12-6.
Leiðrétting vegna
lyfjaauglýsingar
í síðasta tbl. Læknablaðsins urðu þau
leiðu mistök að birt var röng auglýsing
frá Adalat® Oros. í stað nýrrar heil-
síðuauglýsingar um lyfið var birtur helm-
ingur eldri tveggja síðna auglýsingar,
þannig að auglýsingin varð einungis hálf.
Féllu því brott bæði almennar upplýsing-
ar og eins hluti frábendinga. Er beðist
velvirðingar á mistökunum.