Læknablaðið - 15.06.1995, Blaðsíða 20

466
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Mynd 3. Rúmlega einum sólarhring eftir að fyrst varð vart
bólgu íhœgri holhönd. Fyrstu breytingarnar komu þarsem að
svarti bletturinn er og dreifðust síðan niður síðuna. Myndin
tekin rétt fyrir aðgerð.
innlögn voru gerðir margir langir skurðir inn
að vöðvum á hægri síðu. Þá var drep í húð,
húðbeði, vöðvafelli og nær öllum brjóstkassa-
og kviðveggjarvöðvum hægra megin. Drepið
var mun viðameira en húðbreytingarnar. Eng-
inn gröftur fannst. Skurðlæknir taldi ógjörning
að fjarlægja allan dauðan vef. Sjúklingur lést
þremur sólarhringum eftir komu á spítala.
Frá hálsi og blóði ræktuðust keðjukokkar af
flokki A af stofni T-1 (M-l). Keðjukokkar af
flokki A ræktuðust einnig úr hálsi þriggja
barna sjúklings en stofngreining hefur ekki far-
ið fram. Við krufningu fundust merki um fjöl-
kerfabilun. Mikil bólga var í koki og efri hluta
öndunarvegar. Skjöldungur var með breyting-
ar sem samræmdust Hashimoto bólgu. Dreifð-
ar vægar eitlastækkanir voru í kviðarholi og
miðmæti. I eitlunum voru afbrigðilegar eitil-
frumur og Reid-Sternberg frumur. Iferð af-
brigðilegra eitilfrumna var í lifur, milta og öðru
nýra.
Þessi sjúklingur uppfyllti skilmerki STSS og
var með fasciitis necroticans. Hann hefur
sennilega verið kominn með byrjandi fjöl-
kerfabilun strax við innlögn. Oft er talað um að
fjórar algengustu villurnar við greiningu og
meðhöndlun STSS og fasciitis necroticans séu:
1) Menn þekkja ekki sjúkdómsástandið. 2)
Oftast er um að ræða ungt og heilbrigt fólk.
Heilbrigð líffærakerfi geta því falið fjölkerfa-
bilun tiltölulega lengi. Einkenni og teikn um
lost eða fjölkerfabilun geta því verið lítil í
fyrstu en bresta síðan á hratt og fjölkerfabilun
er oft langt gengin þegar einkenni koma fram.
3) Dráttur verður á skurðaðgerð. 4) Skurðað-
gerð er ekki nógu viðamikil og of mikið tillit
tekið til hugsanlegra lýta og örkumla.
Dráttur varð á skurðaðgerð hjá þessum
sjúklingi. Þótt aðgerð hefði verið framkvæmd
strax eftir að ljóst var að um sýkingu væri að
ræða má gera ráð fyrir að fjarlægja hefði þurft
mikið af umlykjandi mjúkvefjum ef til vill stór-
an hluta axlargrindarvöðva. Sjúklingur fór í
alvarlega fjölkerfabilun einungis tveimur
klukkustundum eftir að sýkingin greindist. Því
má telja ólíklegt að aðgerð hefði bjargað lífi
hans þó að fyrr hefði verið gripið inn í. Sjúk-
lingurinn var með Hodgkins sjúkdóm af gráðu
IV-A. Það var ekki vitað og virðast engin eink-
enni hafa komið fram áður. Erfitt er að meta
áhrif þess á ónæmiskerfi sjúklingsins og hæfi-
leika hans að takast á við sýkinguna. Engin
augljós inngangsport baktería voru finnanleg.
Sjúklingurinn var með einnar til tveggja vikna
gamalt sár á fingri án merkja um sýkingu. Við
fyrstu skoðun var hann með vægan roða á góm-
bogum en engin einkenni kokbólgu en daginn
eftir var hann kominn með mikla kokbólgu.
Eins og áður er lýst er þekkt að bakteríur geti
sáð sér frá slímhúð í koki til fjarlægari staða og
valdið sýkingu þar. Einnig er hugsanlegt að
bakteríur hafi smitast frá munni í sárið á fingr-
inum.
Tilfelli 2: Ungur maður á svipuðum aldri og
sá fyrri, almennt hraustur og vel þjálfaður
íþróttamaður. Hann hafði verið að vinna störf
sem hann var óvanur með þungri sleggju 10
dögum fyrr. Þegar hann leitaði á spítala hafði
hann verið með verki í hægri holhönd og 39 -
40°C hita í fimm daga. Við skoðun voru greini-
leg sýkingarmerki í hægri holhönd og merki
um graftrarígerð. Opnað var inn á ígerðina á
hefðbundinn hátt. Þaðan ræktuðust keðju-
kokkar af flokki A T-1 (M-l). Þessi sjúklingur
var ekki með nein sár á hægri handlegg eða í
hægri holhönd. Hann náði fullri heilsu á
skömmum tíma og fór aldrei í lost eða fjöl-
kerfabilun. Þessir sjúklingar fengu sýkingu á
sama stað af eins bakteríu. Skýring á mismun-
andi sjúkdómsgangi og einkennum er senni-
lega sambland þeirra þátta sem taldir eru upp
að framan.
Keðjukokkasýkingar af flokki A á
íslandi
ísland hefur ekki farið varhluta af aukinni
tíðni keðjukokkasýkinga af flokki A. Tíðni