Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.02.1999, Qupperneq 85

Læknablaðið - 15.02.1999, Qupperneq 85
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85 173 Gagnagrunnur Quo vadis? Frumvarpið um miðlcegan gagnagrunn á heilbrigðissviði hefur verið afgreitt sem lög frá Alþingi Islendinga. Þar með hefur sú virðulega stofn- un skapað sér sess í sögu heil- brigðisvísinda, ekki aðeins hér á landi heldur unt allan hinn siðmenntaða heim. Lík- lega geta allir verið sammála um að lagasmíð sem þessi, ekki aðeins að gerð heldur einnig hvernig til hennar var stofnað, hefði hvergi annars staðar komist gegnum lög- gjafarsamkundu lýðræðis- þjóðar. Því hljótum vér að spyrja, nú og í framtíðinni, hvernig er þetta hægt? Hvað er það í íslenskri þjóðarsál, sem gerir það kleift að pranga inn á Islendinga jafn fjar- stæðukenndri hugmynd og frumvarpið byggir á og það í andstöðu við flesta fræði- menn, sem um það hafa fjall- að, bæði hér og erlendis? Það að frumvarpið var af- greitt eftir flokkslínum, segir nokkra sögu. Aðeins einn stjórnarþingmaður þorði að greiða atkvæði gegn því, tveir aðrir, sem vitað var að voru því andvígir, tóku þá hetjulegu afstöðu að vera fjarverandi við atkvæðagreiðsluna. Hér var um að ræða vísindalega, vís- indasiðfræðilega og þjóðfé- lagssiðfræðilega ákvörðun, sem augljóst var að ekki var hægt að taka málefnalega af- stöðu til útfrá flokkspólitísk- um sjónarmiðum, nema draga þá ályktun að íslenskir stjórn- málamenn séu heilaþvegnir taglhnýtingar foringja sinna, sem svo aftur séu taglhnýting- ar hagsmunaafla, innlendra Tæpitungu- laust ✓ Arni Björnsson skrifar eða erlendra. Þeir geta að vísu skýlt sér bakvið fáfræði og fjárhagslega og atvinnuauk- andi gulrót en ekki hækkar risið við það. En það var ekki afstaða ís- lenskra stjórnmálamanna, sem kom ekki á óvart, sem hug- myndin var að ræða í þessum pistli, heldur afstaða eða af- stöðuleysi fjölda lækna í mál- inu. Læknar hafa nefnilega ekki leyfi til til að standa álengdar, þegar hagsmunaað- ilar í þjóðfélaginu, pólitískir eða fjármálalegir, brjóta á skjólstæðingum þeirra, hvað þá að stuðla að slíkum brot- um. Það er brot á læknisfræði- legri siðfræði. Flestir læknar sem tekið hafa afstöðu með lögunum um miðlœgan gagnagrunn á heil- brigðissviði hafa notað þau rök að læknisfræðilegur ávinn- ingur sé svo mikill að hann réttlæti áhættuna. Þeir hinir sömu vita, eða ættu að vita, að árangur af genalækningum er ennþá mjög lítill eða nánast enginn. Þeir ættu líka að vita að erfðabreytingar af manna völdum á lífríki jarðarinnar hafa þegar valdið skaða sem ekki er séð fyrir endann á. Flestar þessara breytinga hafa verið gerðar á vegum alþjóða- auðhringa, þar á meðal lyfja- fyrirtækja. Er líklegt að önnur siðfræði muni ráða hjá sömu eða hliðstæðum fyrirtækjum þegar farið verður að erfða- breyta mönnum? Það er þó allrar athygli vert að nauðafáir þeirra lækna sem hallir eru undir gagnagrunn- inn, og ekki hafa beinna hags- muna að gæta, hafa opinber- lega lýst sig meðmælta því að veita á honum einkaleyfi, en slíkt bendir til að grunnt sé á efanum. Hvað lækna varðar þá er slík tvíhyggja í sjálfu sér ósiðleg, þótt stjórnmálamenn geti leyft sér að ganga í ber- högg við sannfæringu sína ef það þjónar flokkshagsmunum. Miðað við þann stutta tíma sem liðinn er síðan málið kom til álita hjá íslensku lækna- stéttinni og þann gengdar- lausa áróður, sem rekinn hefur verið því til framdráttar, verð- ur að líta svo á að að afstaða margra lækna byggist á þekk- ingarskorti og því viðhorfi að forðast að vera á móti fram- förum sem hugsanlega geti einhvern tímann komið sjúk- lingum til góða. Ennþá er tími til að afla sér þekkingar og skapa sér rökstudda þekkingu á því hvort það sé siðferðilega réttlætanlegt af læknum að af- henda (selja) þriðja aðila upp- lýsingar um sjúklinga sína, án þess að til komi upplýst sam-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.