Sagnir - 01.06.1996, Page 63

Sagnir - 01.06.1996, Page 63
. í5.LENDIN.Q.UR!NN .SEM AURREJ.YAF\e. DAN[. mér einnig að Ólafur skrifaði Símoni bróður sinum bréf árið 1861 á dönsku. Símon var þá þrettán ára gamall. Það að þeir bræður hafi almennt talað dönsku við móður sína er ekki hægt að skýra með því að hún sé af dönsku fólki komin, að minnsta kosti eru foreldrar hennar báðir fæddir á Islandi. Faðir hennar, Símon Hansen í Reykjavík og móðir hennar Kristín Stephansdóttir í Kársnesi eða Hvammi í Kjós.84 Þess ber að geta að Ólafur var langt því frá að vera undir áhrifum frá félögum sínum í Höfn þau ár sem hann skrifaði fjölskyldunni á Islandi á dönsku enda sjálfstæðisbarátta Islendinga þá í fullum gangi og íslensku stúdentunum var mjög í mun að tala íslensku sín á milli.85 Ólafur var reyndar hræddur um að félagar hans í Höfn kæmust að því að hann skrifaði fólkinu heima á dönsku „vegna þess að þá halda þeir að ég vilji vera og haga mér eins og Dani ... og það verður skilið á þann hátt að ég vilji ekki vera íslenskur ... ,“86 Þau Ólafur og Anna eignuðust sitt annað barn þann 25. apríl 1870. Það var stúlka og fékk hún alíslenskt nafn, Sigríður Kristín, í höfuðið á móður Ólafs. Ólafur skrifaði föður sínum fréttirnar fjórum dögum síðar og sagði þá „litla stelpan er mikid stórt og velskapad barn, sem allt til þessa hefur sofid vel og verid róleg ,..“87 en fór svo að tala um Önnu og fór meirihluti bréfsins í að tala um líðan Önnu sem greinilega stóð honum nær en nýfætt og þar með ókunnugt barnið. Anna veiktist eftir fæðinguna, fékk hita, höfuðverk og verk í brjóstin og skrifaði Ólafur þá: „... jeg hef varla mátt og heldur ekki viljad víkja frá rúmi hennar þessa dagana ... .“88 I næstu tveimur bréfum skrifaði Ólafur nákvæmlega um líðan Ónnu og sagði þá meðal annars: „... brjóstid er ekki gott enn þá, það er dálítill hnútur eptir hjá vörtunni."89 A þessu má sjá að Anna stóð Ólafi mjög nærri enda var hún ekki aðeins eiginkona hans heldur einnig hans besti vinur. Anna náði sér að fullu eftir fæðinguna og Sigríður Kristín, sem Ólafur kallaði ávallt Siggu, dafnaði vel. Eftir þvi sem Sigga varð eldri fékk hún aukið pláss í bréfum Ólafs. Þannig má í raun álykta að Ólafur hafi ekki skrifað eins mikið um börnin í bréfum sínum og raun ber vitni aðeins til að gleðja foreldra sína og segja frá sínu daglega lífi heldur vegna þess að hann var svo tilfinningalega tengdur þeim. Að minnsta kosti er óhætt að fullyrða að eftir því sem Sigga varð eldri þvi tengd- ari varð hann henni tilflnningalega og um leið skrifaði hann meira um hana í bréfum sínum. Fyrstu tvö árin voru frásagnirnar af Siggu mjög svipaðar efnislega og frásagnirnar af Hannesi. „[Sigga] er ein- staklega hraust barn, feit og þrifleg, ekki lík Hannesi, sem alltaf frá fyrstu hefur verid fremur grannur og perveisinn ... ,"90 skrifaði Ólafur haustið 1870 en það má þó ekki skilja á þann hátt að Hannes hafi fallið í skuggann af Sigríði, síður en svo. Ólafur hélt áfram að skrifa um hversdagsleg afrek Hannesar enda stoltur af börnunum sínum tveimur og virðist hafa tekið þeim eins og þau voru. I febrúar 1871 skrifaði Ólafur meðal annars um Hannes: „Jeg held að það sé enginn hetjuandi í kallinum,"91 og bætir við nokkrum mánuð- um síðar: „Jeg held, hann sje greindur í öllu falli er hann mikid eptirtektarsamur, en svo mun liklega flestum foreldrum finnast, þegar talad er um gáfur barnanna."92 Þann 25. júlí 1874 fæddi Anna andvana dreng. Viðbrögð Ólafs við þeim atburði þóttu mér um margt athyglis- verð, einkum með tilliti til þess hversu háan sess börnin skipuðu í lífi hans. Ólafur skrifaði fjölskyldunni á íslandi bréf af þessu tilefni og sagði þá meðal annars: Gott var ad heyra vellídan ykkar allra, og sama get jeg sagt af okkur. Sá mikli vidburdur, sem við vorum að búast við í feríunni, skedi 25. júlí um morguninn - en hann vard okkur ekki með öllu glediefni í þetta skiptid ... Okkur þótti náttúrlega sorglegt, að svona skyldi fara, en á hinn bóginn erum við mjög glöd og þakklát fyrir, ad allt gekk svo vel fyrir Anna m., þad leit ekki svo vel út í fyrstu.98 Ólafur virðist ekki hafa tekið fóstur- dauðann mjög nærri sér og er það í samræmi við tilfinningar hans þegar þau Hannes og þó einkum Sigríður fæddust. Tilfinningar hans til þeirra voru ekki mjög innilegar í fyrstu en jukust í auknum mæli eftir því sem börnin urðu eldri og hann kynntist þeim betur. I sambandi við ofangreindan atburð virðist það hafa skipt Ólaf öllu máli að Anna næði sér vel og féll fósturdauðinn í skuggann af veikindum hennar. Ólafur fékk konu til að hugsa um Önnu „nótt og dag“ fyrstu níu dagana eftir fæð- inguna og sendi Hannes jafnframt til vinahjóna sinna í Nebbegaard. Hannes virðist hafa unað sér vel þar en kom heim eftir tæpar þrjár vikur því „okkur 02 SÍ22U var farið að len^ia eptir honum ... ,"94 skrifaði Ólafur. Ekki verður annað séð á bréfum Ólafs en að hann hafi verið mjög háður bæði eiginkonu sinni og börnum, enda voru þau ekki aðeins fjölskylda hans heldur einnig hans bestu félagar og vinir. Anna var ætíð nálæg i bréfum Olafs og frá og með árinu 1866 skrifaði hann ávallt við í staðinn fyrir jeg, þar sem því var komið við. Anna bætti einnig oft nokkrum línum neðan við bréf Ólafs og þá ætíð á dönsku eða greip inn í miðju bréfí eins og til að mynda þann 28. febrúar 1871. Þá birtist allt í einu danskur texti með rithönd Önnu þar sem hún sagði meðal annars: „Jeg tek mér það leyfi í hendur, kæri faðir, að skrifa nokkrar línur í bréfið hans Olafs; hann er nefninlega ekki heima og það er ekki neinn annar pappír í möppunni."95 Þau Ólafur og Anna voru ekki vön þvi að vera aðskilin en sumarið 1868 ákvað Ólafur að fara einn í um þriggja vikna heimsókn til góðvinar síns og frænda, Jóns Finsen, sem bjó í órested á Jótlandi. Ástæðan fyrir þvi að Anna og Hannes fóru ekki með honum í þetta skipti er sú að Jón og hans fjölskylda gátu ekki tekið á móti þremur gestum til viðbótar. Þremur, vel að merkja, en ekki tveimur því Önnu og Ólafl þótti ófært að fara í þessa ferð nema hafa stofu- stúlkuna, sem bjó á heimili þeirra og aðstoðaði við heimilisstörf og barna- gæslu, með sér.96 Ólafur var ekki feginn einverunni í órested og í bréfi, sem hann skrifaði móður sinni vottaði fyrir örvæntingu því hann hafði ekkert heyrt frá Önnu þá fimm daga sem hann hafði dvalist í órested. Loksins fékk hann bréf frá Önnu og saknaði hann hennar þá sem aldrei fyrr: „... hversu gott sem jeg á það hjer í alla staði og kan vel við kyrrðina hjer og landloptið, leidist mjer þó eptir þeim og hlakka til að sjá þau aptur um midjan ágúst ... ."97 skrifaði Ólafur föður sínum. Ólafur veigraði sér ekki Ólafur Johnsen var tilfinningaríkur maður, ábyrgðarfullur og jarðbundinn. 63-Sagnir 1996

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.