Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.03.1965, Page 15

landshlutum. Mörkin eru yfirleitt mun lægri á Vestfjörðum en á Eyja-
fjarðarsvæðinu, og virðist jrað staðfesta kenningu Thoroddsens um
hlutfallslega fylgni Jreirra við snælínuna. Þó eru athuganir Ingimars
á þessum svæðunr ekki alls kostar sambærilegar, og óvenju mikill snjór
í háfjöllunum við Svarfaðardal hindraði athuganir fyrir ofan 900 m h.
Ingimar telur, eins og Þorvaldur, að mörkin séu mjög breytileg
eftir staðháttum, og valdi þar mestu um hversu landið veit við sólar-
áttinni. Telur Ingimar, að munur á neðri mörkunr sömu tegundar,
sunnanmegin og norðanmegin í hlíðum geti munað allt að 300 m.
Johannes Gröntved ræðir nokkuð um hæðarmörk í bók sinni unr
íslenzkar háplöntur (Gröntved 1942), en virðist hafa Jrað allt frá öðr-
um, einkum frá Þorvaldi Thoroddsen.
Þá hefur Ingólfur Davíðsson birt hæðarmarkalista af Arskógsströnd,
(Davíðsson, 1946), og Enril Hadac hefur athugað hæðarmörk á Reykja-
nesskaga (Hadac, 1949).
Loks hefur Steindór Steindórsson kannað hæðarmörk á nokkrum
stöðum á landinu, og látið okkur í té lrandrit unr Jrað efni. Nokkrar
helztu niðurstöður Jreirra athugana eru birtar í bók lrans Gróður
á Islandi (Steindórsson, 1964). Steindór telur að 38 tegundir lrafi
fundizt ofan 1000 nr hæðar, en unr 26 tegundir telur hann lrafa greini-
leg neðri mörk, einhvers staðar á landinu. Steindór ræðir einnig unr
sérlega lág hæðarmörk plantna á Vestfjörðum og á Melrakkasléttu.
EIGIN ATHUGANIR.
Eins og sjá má af undanfarandi yfirliti lrafa ýmsir fræðimenn rann-
sakað hæðarmörk á íslandi og mætti því halda að þau væru tiltölu-
lega vel Jrekkt. Sú er þó ekki raunin. Það er sameiginlegt nreð öllum
Jressum rannsóknum, að Jrær eru aðeins hluti af öðrunr verkefnum,
fyrst og frenrst flórufræðilegum, en hafa aldrei verið gerðar að megin-
verkefni. Þar að auki eru hæðarmarkalistarnir yfirleitt ónákvæmir,
gefa aðeins til kynna lrvort plantan finnst í einhverju hæðarbelti, sem
getur verið frá 100—300 m á breidd. Engar athuganir lrafa verið gerð-
ar á halla hæðarmarkanna, rniðað við úthafið, enda Jrótt flestir höf-
undar, sem um þetta mál hafa fjallað, geri sér það Ijóst, að hæðar-
mörk séu yfirleitt lægri á útnesjum.
Með þetta í huga, hófum við undirritaðir skipulegar hæðarmarka-
rannsóknir sumarið 1963.
TÍMARIT UM ÍSLENZKA GRASAFRÆÐI - FlÓrCl 1 1