Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2007, Blaðsíða 6

Ragnar Kristján Agnarsson og systkini
hans tvö freista þess að komast að
sannleikanum um voveiflegan dauða
bróður þeirra, Einars Þórs Agnars-
sonar. Einar Þór fannst látinn ásamt
Sturlu Steinssyni í bifreið við Daníels-
slipp í Reykjavík 1. mars árið 1985.
Opinber niðurstaða lögreglu á sín-
um tíma var að um sjálfsvíg hefði ver-
ið að ræða. Ættmennum Einars Þórs
þykja þessar skýringar ótrúverðugar
og benda, máli sínu til stuðnings, á
að aðstæður á vettvangi bendi til þess
að þriðji aðili hafi komið að dauða
mannanna tveggja. „Við erum ekki að
leita að sökudólgi eða að sækjast eft-
ir því að einhverjum verði refsað. Við
viljum fyrst og fremst komast að því
hvað gerðist,“ segir Ragnar.
Fá dæmi eru um að gömul mál séu
opnuð að nýju og rannsökuð frek-
ar hér á landi. Hin frægu mál Guð-
mundar og Geirfinns voru tekin upp
að nýju, en fljótlega lögð aftur á hill-
una þar sem ekki þótti ástæða til þess
að aðhafast frekar.
Voveiflegur dauðdagi
Þegar Einar Þór og Sturla fundust í
amerískum bíl á köldum marsmorgni
árið 1985 voru þeir báðir látnir. Sturla
var í aftursæti bifreiðarinnar. Mold og
ryk voru á fötum hans auk þess sem
hann virtist hafa kastað upp blóði.
Einar Þór var í farþegasæti bílsins. Föt
hans voru hreinleg en lyktuðu af olíu.
Hann hafði þá nýlega gengist undir
aðgerð á öxl og var í fatla.
Slanga hafði verið leidd frá út-
blástursröri bifreiðarinnar og inn
um glugga, farþegamegin. Einar lá
með andlitið þétt upp að slöngunni.
Segldúkur hafði verið breiddur yfir
bifreiðina. Ragnar Kristján, bróðir
Einars Þórs, hefur það eftir lögreglu-
manni sem kom að rannsókn málsins
á sínum tíma að vafi leiki á því að Ein-
ar hafi getað legið svo þétt upp að út-
blástursslöngunni vegna hita. Hann
hefði átt að færast undan hitanum,
jafnvel þó að hann væri ekki með fulla
meðvitund.
Ummerki um átök
Ragnari var greint frá því eftir
rannsókn málsins að endanleg dán-
arorsök bróður hans hafi verið koltví-
sýringsmettun í blóði. Hann telur að
jafnvel þó að félagarnir hafi látist af
þessum sökum bendi margt til þess
að eitthvað annað hafi komið til.
„Lögreglumaður tjáði mér að í til-
viki Sturlu hefðu verið ummerki um
kæfingu. Hann hafi kastað upp blóði
sem fannst í fötum hans, og það hafi
stafað af því að lungnapípur hafi
sprungið,“ segir Ragnar. Honum var
einnig greint frá því að moldin í föt-
um Sturlu benti til þess að átök hafi
átt sér stað.
Sömu sögu var ekki að segja af
Einari Þór. Föt hans voru hrein og
engin augljós merki voru um átök.
Ragnar bendir á að vegna aðgerðar á
öxl hafi Einar í raun ekki haft neina
burði í átök.
Bíllinn var fjarlægður af vett-
vangi, með mennina tvo ennþá inn-
anborðs, til frekari rannsóknar hjá
lögreglu. Ragnar seg-
ir að engin ummerki á
borð við fingraför eft-
ir mennina tvo hafi
fundist utan á bílnum
eða á stýri og mæla-
borði. Bíllinn var af
Rambler-gerð og hafði
verið stolið kvöldið
áður frá verbúð í ná-
grenninu.
Misvísandi upplýsingar
Greint var frá því þegar málið kom
upp að mennirnir hefðu látist upp úr
miðnætti eða árla morguns 1. mars
árið 1985. Seinna kvisaðist út að til
mannanna hefði sést á Kaffivagnin-
um við Grandagarð á milli klukkan
fimm og sex þennan morgun. DV
ræddi við leigubílstjóra sem staðfesti
þetta. Annar leigubílstjóri sem var á
Kaffivagninum segist hafa átt orða-
stað við Einar Þór. Hann segir félag-
ana hafa verið að leita sér að bílfari.
Systkini Einars Þórs telja að fyr-
ir hendi séu nægar ástæður til þess
að grennslast frekar fyrir um orsakir
dauða hans. Þau hafa sótt um aðgang
að gögnum málsins hjá embætti rík-
islögreglustjóra. Ragnar greindi frá
því í DV að í fyrstu hafi þau svör bor-
ist frá ríkislögreglustjóra að engar
upplýsingar væri að finna um Ein-
ar Þór í gagnagrunni embættisins.
Systkinunum var bent á að krufn-
ingarskýrslur væru vissulega til, en
þær væru ekki vistaðar hjá lögreglu.
Vegna þess að um lögreglumál er að
ræða er krufningaraðilanum, rann-
sóknarstofu hjá Háskóla Íslands,
óheimilt að veita öðrum en lögreglu
aðgang að skjölunum.
Þessar skýrslur hafa nú borist til
ríkislögreglustjóra, en þar var Ragn-
ari tjáð að hann fengi ekki aðgang
að þessum skýrslum. Upplýsingar úr
krufningarskýrslum eru lykilatriði í
því að varpa frekara ljósi á dauðdaga
Einars og Sturlu.
Útistöður við glæpagengi
Hjá embætti ríkislögreglustjóra
fást þær upplýsingar að rannsóknin á
dauða Einars Þórs og Sturlu hafi ver-
ið með eðlilegum hætti. Páll Winkel
aðstoðarríkislögreglu-
stjóri segir að ættingjar
Einars Þórs hafi þegar
fengið aðgang að þeim
skjölum sem eðlilegt
og nauðsynlegt sé að
þeir sjái. „Að öðru leyti
getum við ekki tjáð
okkur um einstök mál,“
segir Páll.
Samtöl blaðamanns
við aðila sem voru
kunnugir undirheim-
um Reykjavíkur á ní-
unda áratugnum ýta
frekar undir að ekki sé
allt með felldu. Í glæpa-
heimum Reykjavíkur
á þessum tíma leiddu
menn líkur að því að
harðsvírað glæpagengi, sem kallað
var Konnararnir, hefði átt aðkomu
að dauða Einars og Sturlu og gekk
sú kenning að Konnararnir hefðu átt
eitthvað sökótt við Einar og Sturlu
og byrlað þeim ólyfjan. Allar getgát-
ur í þessa veru ættu þó að skýrast
með aðgangi að krufningarskýrslum.
Ragnar hefur áfrýjað ákvörðun ríkis-
lögreglustjóra um að neita honum
um aðgang að þessum skýrslum til
ríkissaksóknara.
„Þessir strákar voru engir englar
og gætu vel hafa átt í útistöðum við
einhvern,“ segir Ragnar.
föstudagur 10. ágúst 20076 Fréttir DV
Einar Agnarsson og Sturla Lam­
bert Steinsson fundust látnir í bif­
reið í Daníelsslipp árið 1985. Rann­
sóknarlögregla ríkisins r nsakaði
álið og úrskurðaði að þeir hefðu
framið sjálfsvíg. Ragnar Agnarsson,
bróðir Einars, segir þá ekki hafa fall­
ið fyrir eigin hendi.
Strax og Ragnar Agnarsson, bróð­
ir Einars, sk ðaði föt þeirra látnu
fylltist hann grun um að ekki væri
allt með felldu. Það var að morgni 1.
mars 1985 sem þeir Einar og Sturla
fundust látnir í bílnum í Daníels­
slipp.
Búið var að breiða gráan segldúk
yfir bílinn. Ragnar segir útilokað að
þeir hafi gert það sjálfir. Ragnar er
sannfærður um að einhver óþekkt­
ur maður hafi gert það og átt þátt
í dauða tvímenninganna. Það er
fleira sem Ragnar efast um í rann­
sókn lögreglunnar.
Einar átti erfiða æsku, ólst upp á
Kumbaravogi og síðar Breiðuvík. Þar
sætti hann hrikalegum misþyrm­
ingum. Elvar Jakobsson segir í við­
tali, hér á opnunni, frá hluta þeirra
misþyrminga sem Einar sætti. Einn­
ig að hann hafi hugsanlega þurft að
þola nauðgun af hálfu manns þegar
hann var á Kumbaravogi.
Undarlegur dánartími
„Ég hitti leigubílstjóra eftir að
mér var sagt að Einar og Sturla
hefðu tekið líf sitt. Hann var undr­
andi yfir þeirri fullyrðingu og sagð­
ist hafa verið með fimm öðrum bíl­
stjórum við Kaffivagninn seint hina
afdrifaríku nótt, það er aðfaranótt 1.
mars 1985. Öllum bílstjórunum bar
saman um að ekkert virtist ama að
þeim Einari og Sturlu,“ segir Ragn­
ar. Leigubílstjórinn er nú látinn.
Samkvæmt rannsókn málsins létust
Einar og Sturla um miðnætti, sem
stangast algjörlega á við framburð
vitna, að sögn Ragnars.
Hann segir þá ekki hafa haft
sjálfsvíg í huga þegar þeir hittu bíl­
stjórana um nóttina.
Dularfullt blóð
Að sögn Ragnars fékk hann föt
þeirra eftir rannsóknina. Hann segir
að grunur hans hafi vaknað fyrir al­
vöru þegar hann skoðaði fötin.
„Ég sturtaði fötunum úr pokan­
um, föt Einars lyktuðu af bensíni
en voru annars tandurhrein. Aftur
á móti voru föt Sturlu blóðug, rifin
og moldug líkt og hann hefði lent í
átökum. Af þeim var ekki bensín­
lykt,“ segir Ragnar. Hann segir það
greinilegt að þeir hafi ekki látið lífið
saman eða á sama hátt.
Ragnar hitti almennan lögreglu­
þjón sem hafði komið á vettvang
daginn sem þeir látnu fundust.
Hann sagði Ragnari að aðkoman
í Daníelsslipp hefði verið undar­
leg. Helst vegna þess að búið var að
breiða gráan segldúk yfir bílinn.
Krufningarskýrslan
„Þá fór ég til rannsóknarlög­
reglunnar í Kópavogi og var harð­
ákveðinn í að fá skýr svör um dauða
bróður míns,“ segir Ragnar alvar­
legur í bragði. Hann segist hafa hitt
lögreglumann og eftir nokkurt þóf
á hann að hafa sagt við Ragnar að
málið væri ekki jafn einfalt og það
liti út fyrir að vera. Ragnar sagði
honum það sem hann vissi um dúk­
inn og blóðið og spurði hvernig það
hafi komist í föt Sturlu.
„Þá las hann upp úr krufning­
arskýrslunni fyrir mig og þar stóð
að blóðið væri þannig tilkomið að
lungnapípur hefðu sprungið og
Sturla gubbað blóði,“ segir Ragnar
og bætir við: „Sturla var myrtur.“
Róandi lyf
Þegar Ragnar vildi fá að vita um
dánarorsök bróður síns neitaði
lögreglumaðurinn að segja meira.
Hann skýrði það með þeim rökum
að Ragnar væri of nátengdur Ein­
ari. Aftur á móti sýndi hann Ragn­
ari lyfjaglas með róandi lyfi. Ragnar
fullyrðir að það efni hafi ekki geta
orðið þeim að bana, enda báðir
vanir ýmsum efnum sökum óreglu.
Að sögn Ragnars lyktaði samræð­
unum þannig að málið væri til
rannsóknar og yrði áfram. „Endan­
leg dánarorsök var sú að þeir hafi
látist vegna koltvísýringseitrunar,“
segir Ragnar um lok rannsóknar­
innar. Hann efast enn um að nið­
urstöður lögreglurannsóknarinnar
séu þær réttu.
Engar upplýsingar
„Þetta var áfall fyrir mig,“ seg­
ir Ragnar um örlög bróður síns og
Sturlu. Hann, ásamt systur sinni,
hefur reynt að komast til botns í
málinu. Í tuttugu ár hefur málið leg­
ið eins og mara á þeim og Ragnar vill
fá svör.
valur@dv.is
DV Fréttir föstudagur 16. febrúar 2007 15
lítill og hugrakkur
B inn
v r y turÞorir ekki að treystaElvar ætlaði um tíma að verða bakari. Hann fór í nám í bakaríinu
á Selfossi og segir að þar hafi systir
fóstursystur sinnar á Kumbaravogi
bjargað sér.
„Ég var fimmtán ára unglingur
og þessi unga stúlka, sem er fjórum
árum eldri en ég, tók mig í hálfgert
fóstur. Heima hjá henni lærði ég og
við hana gat ég rætt allt milli him­
ins og jarðar. Ég sagði henni allt.
Svo var mér hegnt á kvöldin fyrir að
hafa ekki komið beint heim úr skól­
anum. Þessi kona gerði mér meira
gagn en hana órar fyrir...“
Ást hans á dýrum jókst ef eitt-
hvað var. Hann fór í Bændaskólann
á Hólum í Hjaltadal.
„Þar lauk ég tveimur vetrum á
einum og útskrifaðist sem búfræð­
ingur nítján ára að aldri...“
Þegar Elvar var 21 árs hafði
hann leiðst út í drykkju. Einn dag
tók hann ákvörðun. Hann ætlaði
að loka á minningarnar með því að
fara úr landi.
„Mamma reyndi að stöðva mig,
en ég hafði tekið ákvörðun. Hér á
Íslandi gat ég ekki búið. Ég hóf nýtt
líf, fyrst í Kaupmannahöfn, síðar
í London og loks í Þýskalandi þar
sem ég hef búið í áratugi. Fyrstu
árin forðaðist ég að koma heim.
Ég var í góðum störfum og mín
flóttaleið var sú að vinna myrkr­
anna á milli. Með mikilli vinnu gat
ég útilokað ljótu minningarnar frá
Kumbaravogi. En ég hef aldrei ver­
ið sambúðarhæfur. Um leið og ein­
hver sýnir mér ást yfirgef ég við­
komandi. Ég þori ekki að treysta.“
Gleðst yfir rannsókn á
barnaheimilum
Elvar segist hafa átt góða ævi
síðan hann yfirgaf Ísland árið
1979. Hann hefur komist í góðar
stöður og í fjöldamörg ár var hann
aðstoðarhótelstjóri á fimm stjörnu
hóteli í Hamborg. Þar tók hann á
móti mestu stórstjörnum verald-
ar sem fengu aldrei að sjá bak við
grímuna. Þær sáu bara einkenn-
isklæddan, broshýran Íslending
sem bar sig eins og lífið væri leik-
ur einn.
„Ég hef upplifað margt
skemmtilegt og séð allan heim­
inn,“ segir hann. „Það er nefni­
lega mikilvægt og má ekki gleym­
ast að ég á fimm yndisleg systkini,
föður og æðislega fóstursystur.
Þetta er fólk sem ég virði mjög
mikils. Þau hafa staðið mér við
hlið og sýnt mér mikla ástúð og
traust síðustu tuttugu árin. Án
hjálpar þeirra og kærleiks hefði
ég aldrei komist gegnum þessa
martröð. Ég geri mér grein fyrir
að ég þarf hjálp. Ég þarf hjálp til
að ýta verstu minningunum upp
á yfirborðið og drepa þær. Ég veit
ekki hvort það sé hægt að hjálpa
mér lengur. Ég er búinn að grafa
þetta svo djúpt að ég held að eng­
inn nái minningunum upp úr
þessu. Ég er farinn að fá martrað­
ir. Í öllum meðferðum festist ég í
minningunni um nauðgunina. Ég
skammast mín svo fyrir að hafa
leyft að láta fara svona illa með
mig. Að ég hafi þegið sælgæti fyr­
ir að láta nauðga mér. Ég á að vita
að þetta var ekki mér að kenna.
Ég var ókynþroska unglingur. En
minningarnar hafa sótt að mér,
bæði eftir að ég kom heim til Ís­
lands um síðustu jól eftir sex ára
samfellda fjarveru, en sérstaklega
nú síðustu daga þegar ég las um
Breiðuvíkurmálið. Það gleður mig
að sjá að ríkisstjórnin ætli að láta
rannsaka hvað fór fram á barna­
heimilum Íslands fyrr á árum. Þar
fór nefnilega ekki fram uppeldi,
heldur ofbeldi og á þeim stað sem
ég bjó lengst, vinnuþrælkun.“
annakristine@dv.is
Einar Agnarsson Sturla Lambert Steinsson
Ragnar Agnarsson
„Þá las hann upp úr
krufningarskýrslunni
fyrir mig og þar stóð
að blóðið væri þannig
tilkomið að l ngnapíp-
ur hefðu sprungið og
Sturla gubbað blóði.“
Einar Agnarsson fyrir framan
Kumbaravog „einar var minnstur og
grennstur, en hann var sá hugrakkasti,“
segir elvar Jakobsson í viðtali við
blaðið.„Ég skammast mín
svo fyrir að hafa leyft
að láta fara svona illa
með mig. Að ég hafi
þegið sælgæti fyrir að
láta nauðga mér.“
Framhald á
næstu síðu
Unglingurinn Elli „Ég var hálfgert
vandræðabarn held ég og þegar ég
var í reykjavík áður en ég var sendur
að Kumbaravogi, mætti ég til dæmis
helst aldrei í skólann. Ég strauk inn að
fáksheimili til að vera nálægt hestum.“
Lausir endar varðandi dularfullan dauðdaga Einars Þórs Agnarssonar og Sturlu Steinssonar valda því að
fjölskylda Einars freistar þess að leiða sannleikann í ljós. Félagarnir fundust látnir í bifreið við Daníelsslipp í
Reykjavík í mars árið 1985. Lögregla kvað að mennirnir hefðu svipt sig lífi. Ummerki um átök og sögusagnir
um að harðsvírað glæpagengi hafi komið nærri dauða mannanna vekur ugg meðal ættingja Einars. Fá dæmi
eru um að mál af þessu tagi séu tekin til rannsóknar að nýju.
Leita sannLeikans
SigtryggUr Ari jóhAnnSSon
blaðamaður skrifar: sigtryggur@dv.is
Einar Þór Agnarsson
Einar og félagi hans
sturla steinsson fundust
látnir í bifreið við
daníelsslipp. útblástur
hafði verið leiddur inn í
bílinn, en ýmislegt bendir
til þess að dauðdagi
þeirra hafi átt flóknari
aðdraganda.
föstudagur 13. apríl 200712
Fréttir DV
Hver ber sekt falins sannleika?Ragnar Kristján Agnarsson
Einar Þór Agn-
arsson
„Ég hef þagað yfir dauða bróður
míns í tuttugu og tvö ár. Í kjölfar um-
fjöllunar fjölmiðla af börnum sem
voru vistuð á barna- og unglinga-
heimilum ríkisins og ófyrirleitn-
um starfsaðferðum barnaverndar-
nefnda kýs ég að rjúfa þá þögn.“
Þannig farast Ragnari Kristjáni
Agnarssyni orð. Dauði Einars Þórs
bróður hans hefur hvílt á honum
eins og mara. Í viðtali Vals Grett-
issonar við Ragnar hér í DV um
miðjan febrúar sagði Ragnar að
hann efaðist um niðurstöður lög-
reglurannsóknar á láti bróður síns
og taldi hann og vin hans, Sturlu
Steinsson, hafa verið myrta. Ragn-
ar kýs að nafngreina ekki ákveðna
einstaklinga í þessu viðtali: „Marg-
ir þeirra eru látnir og geta því ekki
svarað fyrir sig,“ segir hann til út-
skýringar.
„Frá því þetta viðtal birtist hef-
ur Erna systir mín gert allt til að
fá svör og hún lét líka gera leit hjá
lögreglu og Þjóðskjalasafni á árun-
um 2005-2006,“ segir Ragnar. „Hún
fór á Borgarskjalasafnið 6. mars og
bað um allar upplýsingar um Ein-
ar bróður. Henni var sagt að svar
myndi berast eftir tíu daga. Það svar
er ekki enn komið, einum og hálf-
um mánuði síðar.“
Engar upplýsingar skráðar í
gagnagrunn lögreglu
En það er ekki það sem Ragnari
ofbýður og fær hann til að segja sög-
una alla hér. Það er svar Ríkislög-
reglustjóra um að engin gögn um
Einar Þór Agnarsson sé að finna í
miðlægum gagnagrunni lögregl-
unnar. Einar Þór var 25 ára þegar
hann lést.
„Í bréfinu, sem er dagsett 19.
mars síðastliðinn segir ennfremur
að það sé ekki að sjá að Einar Þór
hafi verið skráður í þá gagnagrunna
sem lögreglan vinnur með á lands-
vísu. Erna systir mín bað jafnframt
um krufningarskýrslu, en í bréfinu
kemur fram að þær séu ekki vistað-
ar hjá lögreglu nema í þeim tilvik-
um sem opinber rannsókn á and-
láti fer fram.“
Dánarstund: Miðnætti.
Kaffivagninn: Sex tímum síðar
Við hverfum aftur til ársins 1985
og Ragnar segir okkur sína hlið
málsins – hvers vegna hann telur
dauða bróður síns hafa borið að
með óeðlilegum hætti.
„Hinn 1. mars árið 1985 fund-
ust Einar Þór bróðir minn og vinur
hans, Sturla Steinsson látnir í bifreið
vestur í Daníelsslipp. Dánaror-
sök var sögð vera vegna útblást-
urs bifreiðarinnar og dánartími
sagður vera um miðnætti. Mér
voru færð tíðindin föstudaginn
1. mars og sagt að Einar bróðir
og Sturla hefðu svipt sig lífi síðla
kvöldið áður eða snemma næt-
ur. Sama dag hringdi í mig vin-
ur minn, sem er leigubílstjóri
og sagðist þurfa að tala við mig.
Ég sagði honum að ég gæti ekki
hitt hann þar sem ég hefði rétt í
þessu verið að fá fregnir af and-
láti bróður míns og vinar hans.
„Varla var það í nótt?” sagði þá
vinur minn. Þegar ég svaraði ját-
andi sagði hann það nú skrýtið því
hann hefði hitt þá á Kaffivagninum
klukkan sex um morguninn. Um
það gætu fimm aðrir leigubílstjórar
borið vitni. Þeir voru aldrei spurðir
og sumir þeirra eru enn á lífi.“
Krufning að beiðni lögreglu
Ragnari var eðlilega brugðið við
fregnirnar og hélt til móður sinnar þar
sem þau áttu saman kyrrðarstund.
„Ég var nýkominn til móður okk-
ar þegar þangað kom rannsóknar-
lögreglumaður í þeim tilgangi að fá
heimild móður minnar fyrir krufn-
ingu á Einari. Mamma hafnaði þess-
ari málaleitan, enda í áfalli eftir son-
armissinn. Hún hafði þá þegar fengið
skýringar lögreglu á dánarorsök, sem
sé útblásturs frá bílnum. Lögreglu-
maðurinn sagði þá að hér væri aðeins
um formsatriði að ræða, krufning
myndi fara fram að beiðni lögreglu.
Kastaði hann kveðju á okkur og hvarf
á braut.“
Ragnar taldi það standa sér næst
að hafa samband við lögreglu þar
sem Einar Þór hafði búið hjá hon-
um.
„Strax eftir helgina fór ég á fund
Rannsóknarlögreglu ríkisins, sem
þá hafði aðsetur suður í Kópavogi,”
segir hann. „Mér var þar vísað til
þess rannsóknarlögreglumanns sem
hafði fengið mál þeirra Sturlu og Ein-
ars bróður til úrvinnslu. Ég spurði
þennan mann hvað hefði gerst en
fátt var um svör, enda málið nýtt og
rannsókn á frumstigi. Lögreglumað-
urinn sagði mér þó að hann gæti full-
yrt að Sturla hefði verið einstæðing-
ur og útför hans færi fram í kyrrþey
á kostnað lögreglu. Ég bað þá leyf-
is um að fá að annast útför hans,
þar sem þeir vinirnir Sturla og Ein-
ar bróðir minn hefðu endað líf sitt
saman og því eðlilegt að þeir fengju
hinstu kveðju saman. Var mér veitt
það leyfi.“
Fósturmóðir og fjölskylda
„einstæðingsins“
Að höfðu samráði við móður
sína fór Ragnar á fund séra Árelíus-
ar Níelssonar sem þá hafði látið af
prestsstörfum vegna aldurs.
„Séra Árelíus samþykkti að ann-
ast útförina, en bað mig að leita
frekari upplýsinga um Sturlu Steins-
son. Hann sagði að svo ungur mað-
ur væri ekki einn á farvegi lífsins og
benti mér á að fara á fund presta
við Landakotskirkju, þar sem vísar
væru upplýsingar, því Sturla hefði
við barnaskírn sína verið nefndur
Lambert að millinafni og það væri
kaþólsk skírn.“
Ábending séra Árelíusar reyndist
rétt. Þegar Ragnar kom á fund prests
við Landakotskirkju varð presturinn
mjög sleginn yfir andláti Sturlu.
„Hann sagði mér hverjir foreldr-
ar Sturlu hefðu verið. Þau voru bæði
látin en höfðu verið gott fólk og virt.
Móðir hans hefði veikst og látist
þegar Sturla var enn ungabarn en
frá tveggja ára aldri hefði hann átt
fósturmóður, sem væri á lífi. Ég fór
af fundi prestins að heimili fóstur-
móðurinnar og tilkynnti henni um
andlát fóstursonarins. Þá voru ekki
nema um þrjár klukkustundir fram
að kistulagningu. Áfall fósturmóð-
urinnar var svo gríðarlegt að hún
treysti sér ekki til að vera viðstödd
kistulagninguna. En þarna komst
ég að því að Sturla átti sannarlega
fjölskyldu og vini.“
Daginn eftir fór útför vinanna
fram frá Fossvogskapellu. Kirkjan
var full út að dyrum af ungu fólki.
„Í líkræðu sinni lagði séra Árelíus
út frá „æskunni“,” segir Ragnar og
bendir á að árið 1985 hafi verið
nefnt „Ár æskunnar“. „Dagana eft-
ir útförina heimsótti ég fósturmóð-
ur Sturlu oft, en í síðustu heimsókn
minni ásakaði hún mig um að hafa
farið offari, tekið úr hennar hönd-
um greftrun Sturlu, valið prest og
greftrunarstað og tekið með þeim
hætti af henni móðurlegar skyldur.
Ég reyndi að segja henni á eins var-
færinn hátt og mér var unnt af þeim
kosti sem lögreglumaðurinn hefði
gefið mér. Þá fór hún í hirslur Sturlu
og sýndi mér bréf til sonar hennar
sem sönnuðu að lögreglu hefði átt
að vera fullkunnugt um skjól hans
hjá henni.“
Tveir svartir sekkir
Það sem hrjáir Ragnar enn þann
AnnA KRiSTinE
blaðamaður skrifar: annakristine@dv.is
Fyrirspurn Ernu Agnarsdóttur til
Borgarskjalasafns 6. mars síðast
liðinn „Borgarskjalavörður segist ekki
geta tjáð sig um málið.“
Beðið eftir bréfi Borgarskjalasafn
lofaði Ernu agnarsdóttur svari eftir 10
daga þann 6. mars. Það svar hefur enn
ekki borist þrátt fyrir að hún hafi ítrekað
óskað eftir því. Hún fær þau svör að
leitin sé svo „yfirgripsmikil“
Bróðir í leit að sannleikanum
„allar skýrslur og rannsóknar-
skýrslur sem málið varðar hafa
„týnst“ og lögreglan skuldar
skýringar,“ segir ragnar Kristján
agnarsson sem enn bíður eftir að
lögreglan hafi samband við hann
- 22 árum eftir sviplegan dauða
bróður hans.
Af útliti fatnaðarins
mátti merkja að þess-
ir ungu menn hefðu
ekki látist af sömu or-
sökum, ekki saman og
ekki á sama andartaki.
DV-MYnD ÁSGEiR
DV Fréttir
föstudagur 13. apríl 2007 13
dag í dag er hvort skýringar hans á
íhlutun hans við útför Sturlu hafi
skilað sér til allra ættingja hans.
„Það er mér áfall að vita ekki
hvort skilningur hafi verið fyrir
hendi á gjörðum mínum. Þegar ég
kvaddi fósturmóður Sturlu tók sú
heiðurskona það loforð af mér að ég
kæmi aftur. Það loforð sveik ég. At-
vik næstu daga sýktu hug minn og
hjarta á þann hátt að slíkt var ekki
hægt að bera fram við syrgjandi
móður.“
Það sem olli Ragnari slíku hugar-
angri voru fregnir þess efnis að vett-
vangur umhverfis staðinn sem lík
Einars Þórs og Sturlu fundust á hafi
verið „undarlegur”.
„Mér bárust þær upplýsingar
meðal annars frá lögreglumönnum
sem störfuðu hjá Reykjavíkurlög-
reglunni,“ segir hann. „Mér var sagt
að búið hefði verið að breiða segl
yfir bílinn áður en lögreglan kom á
vettvang. Það sér það hver maður að
það hefðu þeir ekki getað gert sjálfir,
látnir inni í bílnum. Mér var sagt að
bíllinn hefði verið fjarlægður af vett-
vangi með hinum látnu innanborðs
og þeir síðan teknir úr bílnum í porti
lögreglustöðvarinnar við Hverfis-
götu. Vettvangurinn var með öðrum
orðum ekki rannsakaður. Um svipað
leyti, þegar ég var enn að meðtaka
þessar fréttir, bárust mér í hendur
tveir svartir sekkir frá Kirkjugörðum
Reykjavíkur. Innihald þeirra reynd-
ust vera föt þeirra Einars og Sturla. Af
útliti fatnaðarins mátti merkja að
þessir ungu menn hefðu ekki látist af
sömu orsökum, ekki saman og ekki
á sama andartaki. Af fötum Sturlu
var óvanalega fersk lykt, en þau voru
rifin, moldug og mjög blóðug. Föt
Einars bróður míns lyktuðu af olíu
en voru samt sem ný og vel hrein. Í
pokanum fylgdi einnig fatli Einars,
sem minnti á að hann hafði nýver-
ið verið í axlaraðgerð þar sem bein
var fært úr mjöðm í öxlina. Bæklun
hans útilokaði að hann hefði getað
átt í meiriháttar átökum...“
Neitað um upplýsingar um
dánarorsök
Með fötin í höndunum hrundi
veröldin. Ragnar vissi að hann hefði
verið leyndur mikilvægum upplýsing-
um.
„Ég fór aftur á fund rannsókn-
arlögreglunnar, uppfullur af sorg
og reiði. Þar krafðist ég skýringa og
svara og var vísað til sama rannsókn-
arlögreglumanns og fyrr. Hann við-
urkenndi þá að Sturla og Einar bróðir
minn hefðu ekki „látið lífið fyrir eig-
in hendi“ og sagði orðrétt að „úr því
að ég vissi svona mikið, skyldi mér
Drukku kaffi á Kaffivagninum Nokkrir leigubílstjórar sáu Einar Þór og sturlu á Kaffivagninum nokkrum klukkustundum eftir að lögreglan segir þá hafa látist.
Rannsóknarlögreglan tjáði Ragn-
ari Kristjáni Agnarssyni að Einar Þór,
bróðir hans og Sturla vinur hans
hefðu svipt sig lífi um miðnætti eða
snemma um nóttina aðfararnótt 1.
mars 1985. Tímasetning stenst ekki.
Nokkrir leigubílstjórar hittu vinina
um nóttina.
„Já, ég get staðfest það að ég sá
Einar á Kaffivagninum þessa nótt,“
sagði leigubílstjóri sem enn er við
störf en kýs að njóta nafnleyndar.
„Hann fékk sér kaffi á Kaffivagninum
þar sem við vorum nokkrir leigubíl-
stjórar. Á þessum tíma opnaði Kaffi-
vagninn klukkan fjögur á nóttunni
og einhvern tíma á því bili milli fjög-
ur og sjö sá ég hann. Síðan eru liðin
tuttugu og tvö ár þannig að ég treysti
mér ekki til að tímasetja þetta nán-
ar, en að minnsta kosti voru þeir á lífi
þarna í dagrenningu. Með Einari var
ungur maður sem ég vissi ekki deili
á, en ég vissi hver Einar var,“ segir
leigubílstjórinn og staðfestir þar með
það sem Ragnar Kristján Agnarsson
segir í viðtali við DV í dag. Dánar-
stundin „um miðnætti eða snemma
um nóttina“ stenst því ekki. Leigubíl-
stjórarnir voru ekki yfirheyrðir.
TímaseTning sTensT ekki
sagt...“ Hann las upp úr skýrslu þar
sem sagði að Sturla hefði látist úr
kæfingu, lungnapípur hefðu sprung-
ið og hann ælt blóði. Bætti hann við
að það væri skýringin á blóðinu í
fötum Sturlu.Hann sagði mér jafn-
framt að Sturla hefði látist í átökum.
Um dánarorsök Einars bróður míns
neitaði hann að upplýsa mig „að svo
komnu máli“, þar sem ég væri honum
of nákominn. Þessu næst hafði hann
einhver orð um rannsóknarniður-
stöður blóðrannsókna þar sem í ljós
kom óverulegt magn áfengis í blóði
þeirra. Fleiri markvissum spurning-
um mínum vék hann sér undan að
svara „að svo komnu máli“ og sagði
það ekki venju að svara spurningum
meðan rannsókn stæði yfir. Í þess-
ari heimsókn bað hann mig að fara
ekki hátt með þær upplýsingar sem
ég hefði.“
„Einþáttungur lúins lögreglu-
manns“
Ragnar hlýddi þeim fyrirmæl-
um en þegar hann fór að lengja eftir
svörum frá lögreglunni leitaði hann
til hennar enn á ný.
„Rannsóknarlögreglumaðurinn
sýndi mér þá töfluglas sem hann
kallaði „dóp“ og sagði mér að glas-
ið hefði fundist í bílnum. Glasið var
greinilega merkt og ég man enn nafn
þess sem lyfinu hafði verið ávísað á
og að glasið hafði innihaldið róandi
töflur. Rannsóknarlögreglumað-
urinn sagði mér að fólk hefði ver-
ið kallað til yfirheyrslu vegna máls-
ins og nafngreindi þá einstaklinga.
Hann sagði mér að málinu væri ekki
lokið og yrði ekki lokað og lét mig
vita að með því ónæði sem ég væri
að valda væri ég að taka frá honum
dýrmætan tíma. Slíkt væri óþarfi,
það yrði haft samband við mig. Mín
upplifun var sú að ég hefði horft og
hlustað á einþáttung lúins lögreglu-
manns.“
Ragnar segir að sér hafi verið ráð-
lagt að sýna rósemd og þagmælsku.
„Mér var bent á að bróður minn
fengi ég ekki aftur og hefði eitthvað
misjafnt átt sér stað væru líkur á að
þögn okkar mannanna væri þung
refsing þeim sem bæri sekt falins
sannleika.“
börn vistuð á allt að átta stöðum
Svanhildur Bogadóttir Borgar-
skjalavörður segist ekki getað tjáð
sig um fyrispurn Ernu Agnarsdótt-
ur. „Ég get ekki tjáð mig um einstök
mál, en við erum á fullu að vinna úr
þeim mikla fjölda fyrirspurna sem
borist hafa vegna vistana barna á
vegum Reykjavíkurborgar á árum
áður,“ segir Svanhildur. Alls hafa á
fjórða tug óskað eftir upplýsingum
um vistun sína á vegum hins opin-
bera á árunum 1950 til 1975.
Erna segist hafa fengið þau svör
hjá Borgarskjalasafni þegar hún
sendi inn fyrirspurn sína að það
tæki tíu daga að vinna úr henni en
nú sé liðinn mánuður án þess að
hún hafi fengið neinar upplýsing-
ar aðrar en þær að leitin sé mjög
umfangsmikil og því tímafrek.
Svanhildur segir að misjafnlega
flókið sé að vinna úr fyrirspurnum.
„Sumir hafa verið í stuttan tíma
í vistun og eru mál þeirra tiltölu-
lega einföld. Önnur mál eru mun
flóknari og tekur því lengri tíma að
afgreiða þau. Sum börn hafa ver-
ið vistuð á allt að sex til átta stöð-
um,“ segir Svanhildur. Hún segir
að markmiðið sé að veita fólki sem
besta þjónustu.“Við höfum haft
virkilegt átak í leit að upplýsing-
um,“ segir hún. „Þetta eru allt að
fimmtíu ára gömul mál og við þurf-
um að leita upplýsinga á mörgum
stöðum,“ bendir hún á.
Hún segir að flestir þeirra sem
leitað hafi til Borgarskjalasafn sé
fólk sem hafi verið í Breiðuvík. Það
óski eftir upplýsingum um dvölina
þar og aðdragandanum að því að
þau voru send þangað. „Fólk á rétt
á því samkvæmt upplýsingalögum
að fá aðgang að þeim upplýsing-
um sem til eru um það,“ segir hún.
Hún segir það misjafnt hvaða
upplýsinga fólk er að leita. Flest
vilji þó fá að vita hver aðdragand-
inn hafi verið að því að þau hafi
verið send í vistun og á hvaða stöð-
um þau hafi dvalið og hvað finnist
um dvölina.
Ljótleika sáð í sálir barna
Aldrei var haft samband við
Ragnar og það var ekki fyrr en Erna
systir hans fór að krefjast svara í
marsmánuði að eitthvað gerðist.
„Tuttugu ára þögn minni lauk í
kjölfar umfjöllunar fjölmiðla í árs-
byrjun um barnaheimili fyrri tíma,
enda dvaldi Einar bróðir minn
bæði í Breiðuvík en lengst af á
Kumbaravogi,“ segir Ragnar, sem
lítur málið allt öðrum augum nú
en fyrir tveimur mánuðum þegar
DV hafði fyrst samband við hann.
Hann segir sannleikann verða að
koma í ljós.
„Starfsaðferðir barnaverndar-
nefnda leiddu af sér alvarlegar af-
leiðingar og ófyrirséðan ljótleika
sem sáð var í sálir þeirra barna sem
voru vistuð á barnaheimilunum.
Þær afleiðingar vara allt frá vöggu
til grafar. Í tilfelli Einars bróður
míns finnst mér málið toppað með
bréfinu frá Ríkislögreglustjóra.
Embætti lögreglu hefur það sér eitt
til réttlætingar að búa við annað
skipurit og endurnýjun mannafla á
þeim tuttugu og tveimur árum sem
liðin eru frá umræddum atburði.
Það firrir embættið þó ekki hús-
bóndaskyldum þar sem ljóst er að
rannsóknarlögreglumaðurinn sem
ég ræddi við starfaði ekki sjálfstætt.
Með brögðum var allt ferli um and-
lát Sturlu falið af lögreglu og dán-
arorsök Einars Þórs hefur ekki ver-
ið skýrð.
Ég ítreka að lögreglumaðurinn
sem kom til móður minnar sagði að
krufning myndi fara fram, með eða
án hennar samþykkis. Krufnings-
skýrslan liggur því einhvers staðar
– en hvar? Allar skýrslur og rann-
sóknarskýrslur sem málið varðar
hafa „týnst“ og lögreglan skuldar
skýringar. Að mínu mati var tekin
röng afstaða af æðstu mönnum lög-
reglu gagnvart liðsheild hinnar al-
mennu lögreglu og lögreglan skuld-
ar okkur ættingjum og vinum Sturlu
og Einars Þórs afsökunarbeiðni.“
Svarbréf Ríkislögreglustjóra
19. mars 2007 „í miðlægum
gagnagrunni lögreglu eru engar
upplýsingar til um bróður yðar og ekki
að sjá að hann hafi verið skráður í þá
gagnagrunna sem lögreglan vinnur
með á landsvísu“ er meðal þess sem
kemur fram í svari ríkislögreglustjórans.
„Bæklun hans útilokaði
að hann hefði getað átt
í meiriháttar átökum...“
13. Apríl
ragnar er bróðir Einars Þórs. Hann hefur
að undanförnu freistað þess að fá í
hendur skýrslur og gögn um málið frá
lögreglu en gengið illa. Hann segir að
mikilvægast sé að finna út hið sanna í
málinu. Ekki sé verið að leita að sökudólgi.
„Þessir strákar voru engir englar og gætu
vel hafa átt í útistöðum við einhvern.“