Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.2007, Blaðsíða 15
DV Helgarblað föstudagur 10. ágúst 2007 15
Hlutafélag Staður NafNverð eigNarHlutur
fasteignafélög
ámundarkinn ehf. Blönduós 19.000 25,76%
ásgarður ehf. austur-Hérað 15.000 13,00%
dalagisting ehf. dalabyggð 8.000 12,11%
dýralíf ehf. austur-Hérað 4.000 28,92%
eignarfélagið Hallormur ehf austur-Hérað 2.814 20,00%
fasteignafélagið Borg ehf. Húnaþing-vest. 18.825 38,35%
fjarðaraldan hf. seyðisfjörður 15.000 29,88%
grand hótel Mývatn ehf. skútustaðahr. 10.000 7,22%
Hótel Hellissandur hf. snæfellsbær 19.534 27,01%
sláturhúsið Búðardal ehf. dalabyggð 16.919 24,85%
sundatangi ehf. Ísafjörður 31.702 27,27%
tröllasteinn ehf. Þingeyjarsveit 7.000 18,92%
sjávarútvegur
Bakkavík ehf. Bolungarvík 31.097 16,61%
eignarhaldsfélagið gláma hf. vesturbyggð 114.500 36,52%
fossvík ehf. Breiðdalsvík 9.000 15,38%
Íslenskur kúfiskur ehf. Þórshöfn 25.000 11,90%
norðurskel ehf akureyri 1.264 6,32%
reykofninn ehf. grundarfjörður 11.667 30,17%
Þóroddur ehf. tálknafjörður 10.000 14,60%
Þórsberg ehf. tálknafjörður 2.900 7,65%
landBúnaður
fóðuriðjan Ólafsdal ehf. dalabyggð 6.000 28,57%
sláturfélag austurlands fsvf. austur-Hérað 18.000 28,00%
Yrkja ehf. eyja- og Miklahr. 1.800 7,29%
iðnaður
fjallalamb ehf. norðurþing 10.000 13,55%
eðalís ehf. Hornafjörður 3.000 11,06%
eldisfóður ehf. vopnafjörður 1.200 40,00%
feyging ehf. Þorlákshöfn 1.749 14,44%
Kjörorka ehf. rangárþing 2.000 8,25%
Plastmótun ehf. Hveragerði 733 7,82%
saumastofan Borg ehf. Húnaþing-vest. 1.700 19,82%
saxa smiðjufélag ehf. austubyggð 12.000 28,48%
skaginn hf. akranes 2.984 8,89%
trico ehf. akranes 5.000 33,33%
ullarvinnsla frú láru hf. seyðisfjörður 2.500 29,76%
Þvottatækni ehf. seyðisfjörður 729 30,00%
Þörungaverksmiðjan hf. reykhólahr. 7.919 27,67%
ferðaÞjÓnusta
Baðfélag Mývatnssveitar ehf. skútustaðahr. 25.000 20,83%
Brimnes hótel ehf. Ólafsfjörður 4.610 12,00%
ferðaskrifstofa austurl. ehf. austur-Hérað 4.500 29,03%
Hótel flúðir hf. Hrunamannahr. 9.327 19,38%
Hótel Húsavík ehf. Húsavík 136 0,38%
Hótel valaskjálf hf. austur-Hérað 4.500 18,80%
Hótel varmahlíð ehf. skagafjörður 3.000 13,04%
Hvalamiðstöðin á Húsavík ehf. Húsavík 2.000 19,70%
reynihlíð ehf. skútustaðahr. 5.000 27,47%
snorri Þorfinnsson ehf. skagafjörður 12.000 19,89%
sæferðir ehf. stykkishólmur 20.000 25,09%
textílsetur Íslands ses. Blönduósi 2.000 32,15%
lÍftæKni og HeilBrigðisiðnaður
orf líftækni hf. reykjavík 3.339 3,74%
globodent á Íslandi ehf. akureyri 2.353 7,18%
ráðgjöf og BÓKHald
atvinnuþróunarf. vestfj. hf. Ísafjarðarbær 1.933 22,10%
atvinnuþróunarf. Þingey. hf. Húsavík 1.500 33,30%
forsvar ehf. Húnaþing-vest. 2.000 12,28%
frumkvöðlasetur austurl. ehf. Hornafjörður 5.600 13,76%
fjárfestingarfélög
eignarhaldsfélag austurl. hf. austur-Hérað 120.000 40,00%
eignarhaldsfélag suðurl. hf. árborg 109.142 40,00%
eignarhaldsfélag suðurn. hf. reykjanesbær 96.840 19,40%
eignarhaldsfélag vestm. hf. vestmannaeyjar 78.500 38,77%
gjöll ehf. Höfn 4.000 22,04%
Hvetjandi ehf. Ísafjarðarbær 45.429 52,40%
uPPlýsingatæKni
gagnaveita skagafjarðar hf. skagafjörður 10.000 11,98%
HotMobileMail ehf. Bolungarvík 15.000 24,53%
Óley ehf. Ólafsfjörður 10.000 42,02%
verslun og ÞjÓnusta
Bæjarkort-fyrirt. og stof. ehf árborg 3.000 50,00%
Hlutafélög
Björgunarleiðangur og lánastopp
hefur sjávarútvegurinn verið sterk-
ur inni hjá okkur en viðskiptabank-
arnir hafa meira tekið við á því
sviði. Undanfarið höfum við frekar
lagt áherslu á uppbyggingu í ferða-
þjónustu og þar hefur margt tekist
gríðarlega vel,“ segir Aðalsteinn.
„Jákvæðustu merki okkar síðustu
ár hafa verið í ferðaþjónustunni,
til dæmis sjóstangaveiði á Suður-
eyri og Baðfélagið í Mývatnssveit.
Það eru fjölmörg smærri fyrirtæki
í ferðaþjónustunni sem nú ganga
vel en smærri fiskvinnslur án veiði-
heimilda og rækjuvinnsla hafa á
móti valdið mestu skakkaföllunum.
Þessi innspýting er hluti af mót-
vægisaðgerðum ríkisstjórnarinnar
en upphæðin í heild er ekki eyrna-
merkt öðru en almennum aðgerð-
um stofnunarinnar til að styðja við
atvinnulíf á landsbyggðinni.“
Ójafnt skipt
Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins
var stofnaður árið 1997 og hefur svip-
uðu hlutverki að gegna og Byggða-
stofnun, að styðja við atvinnulíf og
nýsköpun. Megináhersla sjóðsins er á
höfuðborgarsvæðinu þó svo að sjóð-
urinn hafi einnig lánað til verkefna á
landsbyggðinni og erlendis. Kristinn
bendir á mun meiri áhættu
sem Nýsköpunar-
sjóði leyf-
ist að
taka í samanburði við Byggðastofnun.
Hann undrast hversu ójafnt er skipt
milli höfuðborgarsvæðisins og lands-
byggðar. „Mig minnir að tap Byggða-
stofnunar hafi að meðaltali verið í
kringum 12 prósent. Á móti hefur
Nýsköpunarsjóður haft úr mörgum
milljörðum að spila, að mestu á höf-
uðborgarsvæðinu, þar sem tapið hef-
ur verið nærri 40 prósent. Mér finnst
mjög skrítið að enginn stjórnmála-
flokkur hafi gert athugasemdir við
að tap sjóðsins sé óeðlilegt. Auðvitað
finnst mér að hið sama eigi að gilda
um Byggðastofnun enda um sömu
starfsemi að ræða og hjá Nýsköpun-
arsjóði, því mér finnst mjög skrítið að
tap stofnunarinnar megi aðeins vera
þriðjungur af tapi sjóðsins á höfuð-
borgarsvæðinu,“ segir Kristinn.
Meira tap blasir við
Aðspurður er Aðalsteinn að vissu
leyti sammála því að nauðsynlegt
sé að veita Byggðastofnun frekari
heimild til áhættulána. Hann bendir
á að á síðasta ári hafi hún verið rek-
in án halla. „Reksturinn hefur ver-
ið að réttast af og nýlegt framlag er
lokahnykkurinn í því. Fyrir vikið telj-
um við okkur allvel í stakk búin til að
halda áfram okkar starfi. Eðli okkar
rekstrar leiðir af sér áhættu og auð-
vitað verða áföll í einstaka málum,
það er alveg ljóst að hér inni eru
stórir viðskiptavinir í vanda nú þeg-
ar. Í lögum er samt áfram gert ráð
fyrir því að stofnunin standi undir
sér,“ segir Aðalsteinn.
Pétur er alfarið ósammála og seg-
ir tap og frekari skuldir blasa við hjá
stofnuninni. Hann ítrekar skoðun
sína að leggja eigi hana niður. „Al-
mennt tel ég vænlegra að styðja sjálf
byggðarlögin, til dæmis í gegnum
skattalækkanir og lækkun ýmissa
gjalda. Ég hef ekki trú á að þetta
sé rétta aðferðin og peningafram-
lög til Byggðastofnunar sýnast
mér aðeins til þess fallin að leysa
fortíðarvanda hennar vegna fyrri
tapa og koma kvótaskerðingu ekk-
ert við. Fyrir vikið nýtist hún lítið
sem hjálpartæki í mótvægisað-
gerðum, ekki nema þá að hún geti
tekið á sig nýjar skuldir og ný töp,“
segir Pétur.
Borgríkið er staðreynd
Ágúst Einarsson, rektor Háskól-
ans á Bifröst, telur íslensk stjórnvöld
um nokkurt skeið hafa verið á rangri
leið með áherslum sínum í byggða-
stefnu. Hann segir þau verða að ein-
blína á aðra þætti en atvinnulíf til
uppbyggingar landsbyggðarinnar.
„Allar áherslur í byggðamálum eru
barn síns tíma. Ég vek athygli á að á
höfuðborgarsvæðinu búa nærri tveir
þriðju hlutar þjóðarinnar og þrír af
hverjum fjórum ef litið er til Suður-
nesja, Árborgar og Akraness líka. Það
er nær einsdæmi í heiminum að svo
stór hluti þjóðar búi á sama blettin-
um. Borgríkið Ísland hefur orðið til
án þess að stjórnvöld hafi tekið eftir
því án þess að nokkur maður vilji að
búseta á landsbyggðinni leggist af,“
segir Ágúst. „Byggðastefnuna þarf að
hugsa út frá því sem fólkið vill. Það er
ekki bara atvinna og tekjur sem það
hugsar um, til dæmis voru tekjur á
Vestfjörðum lengi með þeim hæstu
en samt fækkaði fólkinu þar. Nú þarf
að fara að huga meir að félagslegri
umgjörð byggðanna og að mínu mati
skiptir gífurlega miklu máli að leggja
meiri áherslu á mennta- og menn-
ingarstarfsemi. Það er leiðin til að
halda landinu saman, ef umgjörðin
er í lagi koma fyrirtækin af sjálfu sér
því fólkið er duglegt.“
Aðspurður er Guðjón Arnar sam-
mála því að stuðningur við atvinnu-
líf sé alls ekki eina verkefnið sem bíði
ríkisstjórnarinnar til að bæta hag
landsbyggðarinnar. „Flutningskostn-
aður út á land er aðkallandi verkefni
sem taka verður á strax. Flutning-
arnir kosta allt of mikið og fyrirtæki
sem standa höllum fæti ráða ekki
við þetta. Sömuleiðis hefur þróun
raforkuverðs lítið hjálpað til þar sem
hækkunin hefur orðið mest í dreifbýl-
inu. Byggðastefna stjórnvalda er út
og suður og mestar áhyggjur hef ég af
tekjumissi einstaklinga vegna kvóta-
skerðingarinnar,“ segir Guðjón Arnar.
Kristinn H. Gunnarsson
Þingmaður frjálslynda flokksins
telur Byggðastofnun illa í stakk
búna til að takast á við sam-
keppni viðskiptabankanna.
Honum finnst ósanngjarnt hversu
mikið nýsköpunarsjóði
atvinnulífsins er leyft að tapa í
samanburði við Byggðastofnun.
Ágúst Einarsson rektor Háskólans
á Bifröst bendir á þá staðreynd að
Ísland sé fyrir löngu orðið borgríki og
segir stjórnvöld þurfa að uppfæra
byggðastefnu sína. Hann telur
nauðsynlegt að leggja áherslu á
mennta- og menningarstarfsemi
landsbyggðarinnar.