Félagsbréf - 01.07.1956, Blaðsíða 10

8
FÉLAGSBRÉF
skapa í þjóðinni lamandi ótta, rugl-
ing og úrræðaleysi, en koma um
leið ringulreiS á allt hagkerfi lienn-
ar. Þetta gerðist samtímis því, sem
Stalin öskraði það hástöfum út yfir
heiminn, að hann vildi, að Ungverja-
land hlyti „réttlátan frið“. En þrátt
fyrir þessar ógnir lét ungverska
þjóðin ekki bugast, og foringjar
hennar héldu einurð sinni, þó að
reynslan kenndi þeim síSar, að þeir
voru illa blekktir um raunverulegan
tilgang Sovétherranna.
Ungverjaland var lengi hemumið
af fjölmemnun rússneskum lier, sem
hafSi öll ráð landsins í hendi sér.
Geysimikið af verðmætum þjóðar-
innar, þar á meSal heilar verksmiðj-
ur, var hrifsað og flutt úr landi.
Styrjaldartjón Ungverja var metiS
á 345 milljónir dollara. Af þeirri
uppliæð var talið, að 124 milljónir
dollara væri hin umfangsmiklu rán
Sovéthersins. Hér við bættust 300
milljónir dollara, sem Moskva krafS-
ist í stríðsskaSabætur. Skyldi greiða
þá upphæð í vörum og afurðum á
fyrirstríðsverSi, og varð meS því
móti óhemjuleg blóðtaka. En sigr-
aðir menn verða aS sætta sig við
allt.
SíSar tóku Sovétherrarnir að dul-
klæða férán sín með því aS telja
Sovétríkjunum hlutafjáreign í hinum
þjóðnýttu fyrirtækjum alþýðulýð-
veldanna, og tók þá fyrst í linúk-
ana um arðrániS. En áSur en slíkt
væri unnt, varS aS koma upp lilýð-
inni leppstjóm, og smám saman
tókst Sovétherrunum það, sumpart
með svikum og bolabrögSum, sum-
part meS beinum ofbeldis- og ógnar-
aðgerðum Rauða hersins.
21. jan. 1945 var vopnahléssamn-
ingur undirritaður í Moskvu milli
Stórveldanna þriggja og Ungverja-
lands. Nokkru áður, 21. desember
1944, hafSi bráðabirgSa þjóðfundur
komið saman í Debrecen, sem er
þorp í NorSaustur-Ungverjalandi,
rétt hjá landamærum Rúmeníu. Þjóð-
fundurinn var skipulagður sem
nokkurskonar þjóðleg sjálfstæSis-
samfylking, og samanstóð af Bænda-
flokknum, Jafnaðarmannaflokknum,
Smábændaflokknum, Alþýðusam-
bandinu, sem liafið var í það veldi
að verSa stjómmálaflokkur, sam-
kvæmt kröfu kommúnista, og loks
Kommúnistaflokknum sjálfum. Það
herbragð aS þröngva Alþýðusam-
bandinu, sem að verulegu leyti var
á valdi kommúnista, þarna inn, hlaut
auðvitaS að styrkja aðstöðu þeirra
langt umfram það, sem sanngjarnt
var samkvæmt lýðræðisreglum. Þetta
herbragð hefur síSan gefizt kommúu-
istum og launkommúnistum harla vel
í mörgum löndum.
Eins og aðrar bráSabirgðastjórnir,
sem settust á laggir í Austur-Evrópu-
ríkjunum í styrjaldarlok, var ung-
verska stjórnin kölluS „Sameiningar-
stjórn“. En í eðli sínu var hún ger-
ólík sameiningarstjómum þeim, sem
sumstaðar voru myndaðar á Vestur-
löndum fyrir stríðið undir AlþýSu-
fylkingarfánanum, eins og til dæm-
is stjóm Leon Blums í Frakklandi á
sinni tíð.
I sjálfu sér hefur enginn betur
lýst þessari sameiningarstjóm Ung-
verjalands en Matyas Rakosi, sem
lýsir á þessa leiS þeim stjómum,
sem settar voru á laggir í Austur-
EvTÓpu-ríkjum undir handarjaðri