Félagsbréf - 01.07.1956, Blaðsíða 22

20
FÉLAGSBRÉF
VALDARÁNIÐ í PÓLLANDI
Á sama tíma sem Stalin var önn-
um kafinn við að fullvissa allan
heiminn um það, að Sovét-Rússland
óskaði einskis annars fremur, að
styrjöldinni lokinni, en að sjá Pól-
land frjálst, óliáð og sterkt, héldu
yfirvöld Sovét-Rússlands rúmlega
hálfri annarri milljón Pólverja inni-
lokuðum í fangabúSum og þrælabúð-
um í fjarlægustu hlutum Síberíu.
Auk þess var um þær mundir tugum
þúsunda af pólskum herföngum hald-
ið við skort og óheyrilegan þræl-
dóm í ýmsum herbúðum Rússa. Þetta
voru fómardýr fjórðu skiptingar
Póllands, sem Þýzkaland Hitlers og
Sovét-Rússland gerðu meS sér í öllu
bróðerni á grundvelli vináttusamn-
ings þeirra stallbræðra Stalins og
Hitlers 1939.
Stalin lét svo um mælt við blaða-
mann frá London Times 4. maí 1943,
að Sovét-Rússland hefði þær fyrir-
ætlanir einar livað Pólland snerti, að
efla það að stríðinu loknu til þess að
vera sterkt og sjálfstætt á vináttu-
grundvelli við Sovétríkin, en það
hefSi aldrei komið sér í hug, að
leggja minnstu hömlur á þjóðlegt
sjálfstæði landsins. Þessu fylgdi hið
föðurlega bros, sem allur heimurinn
kannast viS, og undir bjó hin stal-
inska einlægni.
En tæpum átta mánuðum eftir að
Stalin hafði mælt svo fagurlcga, var
félagsskapur pólskra kommúnista
stofnaður í Moskvu, og átti sér það
eitt markmiS að koma sovétskipu-
laginu á í Póllandi og svínbeygja
þjóðina undir alger yfirráð Moskvu.
Næst verður það, að um það bil
tveim árum eftir að nazistar réSust
á Sovét-Rússland, var stofnað „Sam-
band pólskra föðurlandsvina“ í Sara-
tov á Rússlandi undir leiðsögn og
handarjaSri liinna æðstu sovétleiðtoga.
Meðal stofnenda voru Boleslaw Bierut
og rithöfundurinn Wanda Wasil-
ewska, sem lengi hafði dvalið í
Moskvu og var borgari í Sovét-Rúss-
landi. Þar var og framarlega í flokki
Stanislaw Radkiewiez, sem kunnugt
var um að nrnniS hafði byltingar-
tækni hjá hinum æSstu meisturum
og starfað í leynilögreglu Sovét-
Rússlands. Einu ári síðar var þessi
liópur að viSbættum nokkrum vinstri
jafnaðarmönnum orSinn í skjóli
Rauða hersins að „þjóSfrelsisstjóm-
inni“ í Lublin og nokkm síðar
„bráðabirgðastjórn hinnar pólsku
Radkiewicz — flutti réttaraSferðir
kommúnista til Póllands.