Félagsbréf - 01.07.1956, Blaðsíða 13

FÉLAGSBRÉF
11
Evrópu eftir styrjöldina. Ivommún-
istar höföu þá ekki ennþá fullkomn-
að þá tækni sína aS fara í kring um
vilja heilla þjóSa og hafa hann aS
engn. Kosningar í Búlgaríu fóru
fram hálfum mánuSi síSar, en brotin
á öllum lýSræSisreglum í sambandi
viS þær voru svo ruddaleg og of-
boSsleg, aS flokkar þeir, sem and-
stæSir voru kommúnistum, sáu sér
ekki fært aS taka þátt í þeim.
Þegar til kosninga kom í Rúmeníu
og Tékkóslóvakíu 1946 og Póllandi
1947, höfSu kommúnistar lært aS
gera kosningar svo úr garSi, aS þær
voru skrípaleikur einn, yfirvarp of-
beldisins, og gríma, sem allir sáu þó
í gegnum, nema harSósvífnustu
fyrirsvarsmenn kommúnista sjálfra.
I nýju ungversku stjóminni
heimtuSu kommúnistar — og fengu
— hiS þýSingarmikla embætti innan-
ríkisráöherrans. ÞaS var fengiS í
hendur Laslo Rajk, þáverandi for-
ingja flokksins. Fékk Rajk þannig
ótakmörkuö yfirráS yfir pólitísku
lögroglunni. YfirmaSur hennar var
Gabor Peter, einn skuggalegasti
mannhundur, sem fariS hefur meS
völd, ef trúa má Krustjoff í Kreml.
Þeir félagar Rajk og Peter hófu
gegndarlausar ofsóknir á hendur öll-
um lýSræSissinnum og létu drepa þá
í tugum þúsunda. Hinsvegar uröu
þeir síSar aS falla fyrir reiSi Sovét-
horranna sem fórnardýr einnar af
hinum alkunnu hreinsunum þeirra.
AstæSan til hinna gegndarlausu
ofsókna var í orSi kveSnu sú, aS
þeir kmnpánar • þóttust hafa komizt
á snoöir um samsæri konungssinna
í því skyni aS steypa stjóminni.
Þetta var auSvitaS helber uppspuni.
Um þær mundir birti Mindszenty
kardináli hirSisbréf, þar sem hann
fordæmdi harSlega hinar villimann-
legu aSfarir pólitísku lögreglunnar.
YarS þessi árekstur hans fyrstur
viö handbendi og böSla Sovétherr-
anna — og lauk ekki þeirri orrustu
fyrr en meS handtöku hans 1948.
1. febrúar 1946 var ungverska
„lýSveldiS" formlega stofnaS. Zoltan
Tildy varS forseti, Fcrenc Nagy for-
sætisráSherra og Bela Varga for-
seti þjóSþingsins. Allir vora þeir
foringjar Smábændaflokksins.
Þrátt fyrir þaS þó aS hverjum
manni væri þaS augljóst, aS innan-
ríkisráSuneytiö sat á svikráSum viS
stjómina og þjóSina, virSast hinir
aSrir ráSherrar hafa veriS furSu ró-
legir og barnalega einfaldir. Til dæm-
is gaf forsætisráSherrann, Nagy, út
svohljóSandi yfirlýsingu 22. janúar:
„Ég lýsi því yfir, aS enginn heiS-
arlegur maSur, og enginn, sem tekur
drengilegan þátt í stjórnmálum
Ungverjalands, þart aS láta sér til
hugar koma, aS Kommúnistaflokkur-
inn hafi uppi neinar ráSageröir um
þaS, aS Ungverjaland skuli gert eit't
af meSlimaríkjum Sovétsambands-
ins. Frá því augnabliki, aS hann
kom fram á hiS pólitíska sviS, hefur
kommúnistaflokkurinn kallaS sig
ungverskan og þjóölegan flokk". Og
Tildy forseti lét á þessa leiS um
mælt viS amerískan blaSamann:
„Ég hef ekki oríiS þess var, aS
kommúnistar séu aö reyna aS þrýsta
sínum vilja upp á stjómina. Og
jafnvel þó aS þeir reyndu þaS, þá
myndi þeim ekkert verSa ágengt, af
því aS Smábændaflokkurinn er svo
sterkur".