Félagsbréf - 01.07.1956, Blaðsíða 21

FÉLAGSBRÉF
19
viS embætti þangaS til snemma árs
1953, en þá vax röðin komin að
honum í nýrri „stórhreinsun".
En þótt hinar blóðugu leikbrúS-
ur Moskvu hyrfu þannig af sviðinu,
tóku aðrar viS engu betri. Og eftir
stóð sú staðreynd, að ungverska
þjóðin var gersamlega undirokuð
undir MoskvuvaldiS, örsnauS, arð-
rænd og útsogin, svipt öllum mann-
legum réttindum, beygð, svívirt og
ofsótt. Þetta voru þær gjafir, sem
„alþýðulýðveldiS" hafði aS færa
bömum sínum. Og Matyas Rakosi
hélt áfram aS útskýra það á þann
hátt, sem húsbændum hans í Moskvu
var harla velþóknanlegt, hvemig
þau hefSu orðið þessarar blessunar
aðnjótandi. 29. febrúar 1952 lét
hann svo um mælt á fundi ung-
verska verkamannaflokksins:
„Án hinnar hetjulegu frelsisbar-
áttu, og án látlausrar og vinveittrar
aðstoðar Sovét-Rússlands, hefSi ung-
verska alþýðulýðveldiS — og ég get
bætt við — hefSu öll hin alþýðu-
lýðveldin, aldrei orSið til“.
Rakosi — ánœgður með árangurinn.
Átakanlega satt. Hinsvegar hefur
ungverska þjóðin verið aS sýna það
nú í nóvember 1956, hvers hún met-
ur þessa aðstoS — og hvemig Sovét-
Rússland lætur ekki á sér standa að
veita hana í sömu mynd og hingað
til. Árangurinn er átakanlegasta
þjóðarmorð, sem sögur fara af, og
morðherimir eru gerSir út af „föð-
urlandi verkamannsins“. Þetta er
óneitanlega ærið athyglisverð stað-
reynd.
Hér hefur veriS sögð harmsaga
ungversku þjóSarinnar frá því er
síðari heimsstyrjöld lauk, einnar af
mörgum þjóðum, sem sömu sögu
hafa að segja. Vera má, að hún
geti opnað augu einhverra vorra
landsmanna fyrir því, hve hollt er
aS treysta kommúnistum í samstarfi.
HliSstæður þess, sem gerðist í Ung-
verjalandi, þekkjum vér ýmsar úr
stjórnmálaátökum hér heima fyrir og
gefa þær nógsamlega til kynna, að
vænlegra er að stinga fótum við
áSur en það er um seinan. Vera má,
að örlög Ungverjalands hefSu orðið
öll hin sömu, þó að borgaralegir og
lýðræSislegir flokkar hefðu aldrei léð
máls á nokkurri samvinnu viS komm-
únista. En þó er það alls óvíst. Og
því verður ekki varizt, að auStryggni
þeirra og andvaraleysi hafi átt nokk-
um þátt í ógæfunni. Og háskaleg
innbyrSis streita, sem kommúnistar
blésu að og notfærSu sér út í yztu
æsar. Með blóði og dýrum fómum
hafa Ungverjar nú verið að leitast
viS aS endurheimta það, sem glatað
var. Og allur hinn frjálsi lieimur
fylgir baráttu þeirra í djúpri samúð.
En til þess era víti að varast.