Félagsbréf - 01.07.1956, Blaðsíða 46

44
FÉLAGSBRÉF
fín list. „Folkungatrödet“ (1905—1907) er af mörgum talið
fremsta skáldverk Heidenstams í óbundnu máli; sagan um Fólk-
ungaættina, sem að sumu leyti minnir á Sturlungaættina í vorri
eigin sögu — ættina, sem sprettur upp úr óþekktu djúpi alþýð-
unnar, vex og dafnar, stígur hærra og hærra,þartilhúnnæræðstu
metorðum og völdum á Norðurlöndum, hnígur og hverfur loks
með öllu í það óþekkta djúp, sem hún upprunalega kom frá;
saga stríðs og glæpa og göfugustu hugsjóna, harmsaga einstakl-
inganna en sigursaga þjóðarinnar; sagan um „glímu rökkursins
við birtuna“. — Það er saga um langa þróun — ekki kannske
fyrst og fremst einstaklinga eða einstakrar ættar en heillar þjóð-
ar — frá ruddaskap, ódáðum, lögleysum og ringulreið til laga,
skipulags, hreinni siða og friðar. — Bakgrunnurinn er breyt-
ingin frá víkingatímanum til miðalda, frá heiðnum dómi með
sínu mannfélagi til kristins siðar og það, sem honum fylgir til
niðurrifs og nýbyggingar og að lokum til almennrar menningar
og lögbundins skipulags. f þessum hrikaátökum eiga einstak-
lingarnir einatt um sárt að binda, en þjóðin sigrar, smám sam -
an byrjar nýtt mannfélag að skapast, sænsk þjóð og sænskt
veldi, undirstaða þeirrar þróunar, sem enn er haldið fram.
f ljóðunum „Nya dikter“ (1915) kemur Heidenstam að lok-
um fram sem stríðsmaður fyrir allt það, sem sameinar menn
í baráttu þeirra fyrir göfgara og fegurra mannlífi. Ástin á eigin
þjóð og landi hefur dýpkað og víkkað út til að ná til allra. Tvær
bækur eftir Heidenstam komu út að honum látnum: „Tanker
och utkast“ (1941) og „Sista ddkter“ (1942).
Nóbelsverðlaunin hlaut Heidenstam árið 1916.