Sveitarstjórnarmál - 01.10.1993, Síða 29

VERKASKIPTING RÍKIS OG SVEITARFÉLAGA
Innlegg í skólamálaumræðu
Bjarni P. Magnússon, sveitarstjóri Reykhólahrepps
Grunnskólahúsiö á Reykhólum. Ljósm. U.Stef.
Svanhildur Kaaber, einn forystu-
manna kennara, vegur að mínum
dómi ómaklega að okkur sveitar-
stjórnarmönnum í skrifum sínum í
Félagsblaði BK nýlega.
í dreifbýlissveitarfélögum, þar
sem fyrirhuguð er sameining, eru
skólamál jafnan efst á baugi í sam-
einingarumræðunni. Viðhorf Svan-
hildar eru gegn sameiningu, eru gegn
verkaskiptingu og valddreifingu, hún
treystir aðeins ríkinu til þess að
stjórna skólamálunum farsællega.
Ég efast ekki um að Svanhildur
vill vel en jafn viss er ég líka um að
hennar aðferð við að ná fram mark-
miðinu er röng.
Ég efast ekki um að stefna núver-
andi ríkisstjórnar í sameiningarmál-
um sveitarfélaga er rétt.
Sameiningarumræðan nú snýst um
það að stækka sveitarfélögin, koma
við hagræðingu, færa til þeirra verk-
efni og dæmið um reynslusveitarfé-
lögin finnst mér staðfesting þess að
nú eigi að takast á við hina lamandi
hönd reglugerðarvalds skriffinnanna
í Reykjavík með því að fækka og
endurskoða lög og reglugerðir í þeim
tilgangi að laga þau og þær að að-
stæðum í héraði.
Til staðfestingar því að Svanhildur
fer með rangt mál tek ég dæmi sem
er mér næst.
Við síðustu verkaskiptalög ríkis
og sveitarfélaga var búið svo um
hnúta að dreifbýlissveitarfélög fengu
nokkurt svigrúm til þess að endur-
skipuleggja skólahald. Þá mörkuðu
nýju grunnskólalögin þá stefnu í
skólamálum dreifbýlissveitarfélaga
að stefnt skyldi að daglegum skóla-
akstri.
Bæði þessi atriði eru almenns eðlis
og af hinu góða. Hins vegar voru í
lögunum einnig ákvæði sem ég tel að
hafi verið takmarkandi og einkenn-
andi fyrir hvað ekki hafi átt að vera
þar. Dæmi þar um tel ég vera niður-
lag 40. gr. laganna og efa ekki að sú
setning hefur komið inn fyrir tilstilli
Svanhildar og hennar félaga þar sem
stendur „Menntamálaráðuneytið set-
ur reglugerð um störf og starfslið í
heimavistum og aðbúnað nemenda
þar.“
Þetta tel ég að hafi ekki átt að vera
í lögunum og tel að tilraunir með
reynslusveitarfélög fjalli meðal ann-
ars um að afnema slíkar greinar.
Eðlilega vill Svanhildur það ekki
vegna þess að hún treystir ekki fólki
heldur bara ráðherrum með rétt við-
horf.
Ég er andstæðrar skoðunar, það á
að treysta sveitarstjórnarmönnum
betur en ráðuneytismönnum fyrir
sunnan til þess að leysa staðbundin
vandamál og þá á að forðast svo sem
frekast er kostur að binda hendur
sveitarstjórnanna með lamandi laga-
og reglugerðarákvæðum.
Minni binding, meira frelsi mun
verða sveitunum til góðs og leiða til
örari framfara en nú eru. Aukið
svigrúm eins og t.d. með síðustu
verkaskiptalögum mun kalla fram
það fyrirkomulag sem best mun
þykja og þeim sveitarstjórnendum
sem ekki verða við kalli tímans
verður einfaldlega skipt út af fyrir
aðra sem hafa áræði og kjark til þess
að breyta til betri vegar.
Máli mínu til stuðnings vil ég
nefna eftirfarandi:
Menntamálaráðherra setti í krafti
ákvæða 40. gr., sem fyrr getur,
reglugerð sem öðlaðist gildi 30. jan-
275