Sveitarstjórnarmál - 01.10.1997, Síða 16

SKIPULAGSMAL
í Landmannalaugum.
lendi. Mestu skiptir að nýtingin sé á
þann veg að ákvarðanir séu teknar
að vel athuguðu máli, jafnvægi
haldist og manngert umhverfi styrki
náttúrulegt umhverfi frekar en eyði-
leggi það. Náttúran er og verður
breytileg og huga þarf að því hvað
gerist ef hún er látin afskiptalaus
eða hvemig inngrip mannsins getur
breytt náttúrulegu umhverfi.
A 115. löggjafarþingi Islendinga
1991-92 var lagt fram frumvarp til
laga unt stjóm skipulags- og bygg-
ingarmála á miðhálendinu. Þar var
m.a. gert ráð fyrir að umhverfisráð-
herra léti gera tillögu að mörkum
miðhálendisins og að skipuð yrði
sérstök fimm manna stjórnarnefnd
sem færi með byggingar- og skipu-
lagsmál á því svæði. I nefndinni áttu
að sitja tveir fulltrúar samkvæmt til-
nefningu Sambands íslenskra sveit-
arfélaga og þrír fulltrúar tilnefndir
af ráðherra. Samkvæmt frumvarp-
inu hefðu skipulags- og byggingar-
mál á miðhálendinu alfarið verið
tekin úr höndum sveitarstjórna.
Frumvarp þetta mætti mikilli mót-
spyrnu þegar mælt var fyrir því á
Alþingi og ákvað Eiður Guðnason,
sem þá var umhverfisráðherra, að
draga það til baka.
Arið 1993 var skeytt ákvæði til
bráðabirgða við skipulagslög nr.
19/1964, sem gerði kleift að mynda
sérstaka samvinnunefnd til að vinna
tillögu að skipulagi miðhálendis Is-
lands. Samkvæmt lögum þessum nr.
73/1993 skipa þær 12 héraðsnefndir
sem liggja að miðhálendinu hver
um sig einn fulltrúa í samvinnu-
nefnd en umhverfisráðherra skipar
formann hennar.
Aður en þetta ákvæði kom til
hefði samvinnunefnd um gerð
svæðisskipulags á miðhálendinu
samkvæmt skipulagslögunum verið
skipuð tveimur fulltrúum frá hverju
þeirra u.þ.b. 40 sveitarfélaga sem
liggja að miðhálendinu auk for-
manns frá skipulagsstjóm ríkisins. I
þeirri nefnd hefðu því átt sæti um
80 manns og hefði hún varla verið
starfhæf.
í árslok 1993 höfðu héraðsnefndir
skipað fulltrúa sína í nefndina og
umhverfisráðherra skipaði Snæ-
björn Jónasson, fyrrverandi vega-
málastjóra, fonnann nefndarinnar.
Nefndin bauð út þessa skipulags-
vinnu með aðstoð Ríkiskaupa og
var í kjölfar þess samið við Land-
mótun ehf.: Gísla Gíslason, Yngva
Þór Loftsson og Einar E. Sæmund-
sen landslagsarkitekta.
Eftirfarandi meginmarkmið voru
m.a. höfð að leiðarljósi:
Heildarstefna verði mörkuð í
leyfisveitingum fyrir mannvirkja-
gerð á hálendinu og áhrif hennar á
umhverfið jafnan metin.
Landslag og ásýnd svæðisins
verði varðveitt sem best, þar með
talið: gróður og lífríki, náttúru- og
menningarminjar.
Vegakerfið verði skilgreint og
lagfært og reynt að koma í veg fyrir
akstur utan vega.
Sýnd verði virkjanasvæði og land
ætlað undir uppistöðulón og línu-
lagnir framtíðarinnar.
Ferðantál á hálendinu verði skil-
greind, hálendismiðstöðvum og
þyrpingum fjallaskála valin svæði
og aðstaða ferðamanna bætt.
Skipulagi verði komið á sorp- og
frárennslismál.
Náttúruverndarsvæði verði skil-
greind og landgræðslusvæði sýnd.
Samvinnunefndin hélt fyrsta fund
sinn í janúar 1994 og í maí 1997
gekk hún frá tillögu að svæðisskipu-
lagi til auglýsingar. A vinnslutíma
var náið samstarf með nefndinni og
hlutaðeigandi sveitarstjórnum sem
fara með stjóm skipulags- og bygg-
ingarmála í héraði. Nefndin og ráð-
gjafar hennar höfðu einnig náið
samráð við notendur svæðisins og
hagsmunaaðila, t.d. sveitarfélög,
stofnanir, félög og félagasamtök.
Á uppdrætti og í greinargerð er
sýnd heildarstefna til 20 ára í land-
notkun á miðhálendinu. Þegar fyrir
liggur samþykkt svæðisskipulag af
miðhálendinu er gert ráð fyrir að
framkvæmd þess verði í höndum
viðkomandi sveitarfélaga, þannig að
hálendisskipulagið sé rökrétt fram-
hald af svæðis- og aðalskipulagi í
byggð. Gert er ráð fyrir að skipulag-
ið verði endurskoðað þegar og ef
forsendur þess breytast.
206