Sveitarstjórnarmál - 01.10.1997, Blaðsíða 22

RAÐSTEFNUR
Drifa Hjartardóttir: Feröaþjónusta, handverk og smáiönaöur
ásamt loödýrarækt, skógrækt og landgræöslu geta oröiö til
styrktar strjálbýlinu.
sáttum um nýtingu þeirrar auðlindar
sem vatnsorkan er.
Drífa Hjartardóttir rakti í ræðu
sinni þróun íslensks landbúnaðar og
þær miklu breytingar sent hafa átt
sér stað þar. Hún sagði að samdrátt-
ur og lækkun tekna í landbúnaði
hefðu ýtt undir brottflutning úr
sveitum til höfuðborgarsvæðisins og
að eftir stæðu verðlausar og ónotað-
ar eignir. Hún ræddi um að ýmislegt
hefði verið gert til mótvægis, s.s.
uppbygging ferðaþjónustu, hand-
verks og smáiðnaðar. Einnig væru
bændur að byggja upp stoðgreinar,
s.s. loðdýrarækt, skógrækt og land-
græðslu. Hvað varðar aðra þætti til
styrkingar dreifbýlinu taldi hún að
sameining sveitarfélaga væri mjög
mikilvæg, bættar samgöngur, aukin
menntun og fjölbreyttara menning-
arlíf.
Breytingar í byggó
Hér var bæði skyggnst um öxl og
litið til framtíðar hvað varðar breyt-
ingar á byggðamynstri. Undir þess-
um lið töluðu Sigurður Guðmunds-
son, forstöðumaður þróunarsviðs
Byggðastofnunar, Stefán Olafsson,
prófessor við Háskóla íslands, Ing-
unn St. Svavarsdóttir, sveitarstjóri
Öxarfjarðarhrepps,
og Egill Jónsson,
formaður stjórnar
Byggðastofnunar.
Sigurður Guð-
mundsson rakti þró-
un byggðar á und-
anförnum árum og
áratugum og setti
fram skýringar á
þeirri þróun. Hann
rakti þær miklu
breytingar sem orð-
ið hefðu í atvinnu-
lífinu, t.d. tækni-
væðingu, breytingar
í sjávarútvegi og
landbúnaði, upplýs-
ingabyltingu og
aukna þjónustu.
Hann taldi að
stjórnvöld geti haft
takmörkuð áhrif á
að snúa við íbúaþróuninni og að
frekari fækkun ætti eftir að verða,
t.d. á þéttbýlisstöðum með takmark-
að uppland og að ýmis dreifbýlli
svæði muni leggjast í eyði, a.m.k.
yfir vetrartímann.
Stefán Ólafsson gerði grein fyrir
tveimur könnunum sem Félagsvís-
indastofnun Há-
skóla íslands hefði
unnið fyrir Byggða-
stofnun. Ekki hefði
enn verið unnið
fyllilega úr könnun-
ununt. Þetta væru
því bráðabirgðanið-
urstöður. I annarri
könnuninni var fólk
sem flutt hafði rnilli
byggðarlaga á sl.
fimm árum spurt
um ástæður búferla-
flutninganna (1000
manna úrtak). í
hinni könnuninni
var 1800 manna úr-
tak úr öllum kjör-
dæmum spurt um
viðhorf sín til ým-
issa þátta í byggðar-
lagi sínu, þ.e. til bú-
setuskilyrða í víð-
um skilningi.
Ingunn St. Svavarsdóttir fjallaði
um þátt heimamanna í að hafa áhrif
á búsetu fólks. Hún taldi að íbúar
innan einstakra landshluta (kjör-
dæma) ættu að vinna sameiginlega
að byggðamálum. Hún lagði áherslu
á að flokka ætti byggðina með tilliti
til þjónustustigs þannig að vænting-
ar fólks til þjónustu á hinum ýmsu
stöðum yrðu í samræmi við þá skil-
greiningu sem fyrir lægi. Hún talaði
fyrir því að skilgreina bæri hlutverk
og starfsemi byggðarlaganna og að
styrkja landshlutakjarnana. Efling
sveitarstjórnarstigsins væri mikil-
væg svo og sameining sveitarfélaga
en stærð sameinaðra sveitarfélaga
færi eftir aðstæðum á hverjum stað
- íbúarnir yrðu að geta litið á sig
sem eina heild. Hún sagðist velta
því fyrir sér, þrátt fyrir þetta, hvort
ekki væri rétt að hækka lögbundna
lágmarksíbúatölu sveitarfélags úr 50
í t.d. 400. Hún lagði sérstaka
áherslu á samgöngubætur.
Egill Jónsson rakti m.a. í erindi
sínu þau áföll sem orðið hefðu í at-
vinnulífinu á undanförnum árum og
hvemig Byggðastofnun hefði komið
þar að. Hann sýndi Islandskort þar
Stefán Ólafsson sýnir á suluritum hversu ánægöir íbúar ein-
stakra byggöarlaga eru meö veöurfariö sem einkennir þaö.
Önnur súlurit sýndu ánægju eöa óánægju íbúanna meö
hinna ýmsu þætti aöra sem móta afstööu þeirra til búsetu.
2 1 2