Sveitarstjórnarmál - 01.06.2000, Blaðsíða 15

FJÁRMÁL
Lítum á hvem þátt um sig.
Bundin framlög
upphæöir í milljónum
□ Samband íslenskra sveitarfélaga
■ Landshlutasamtök
□ Lánasjóður
□ Innheimtustofnun
□ Eftirlaunasjóður
□ Húsfriðunarsjóður
15,9 41,3 86,2
544,0
í heildina fóm í bundnu framlögin 792,2 millj. kr. Það
eina sem ég hef við þessi framlög að athuga, fyrir utan
það hvað kynbræður mínir em slakir við að greiða sín
eðlilegu og lögboðnu meðlög, er að ég vil skoða hvort
rétt sé að binda það í reglum jöfnunarsjóðs að lands-
hlutasamtök skuli vera starfandi í öllum landshlutum. Er
ekki eðlilegra að sveitarstjómir á hverjum stað komi sér
saman um hvaða form þær vilja hafa á samstarfi sínu og
fái þá eins úthlutað framlagi úr jöfnunarsjóði hvort sem
þær kjósa að stofna til sameiginlegs reksturs á gmnd-
velli héraðsnefhda eða núverandi landshlutasamtaka.
Sérstök framlög
upphæðir í milljónum
□ Sameining sveitarfélaga
□ Stofnkostnaður
□ Grunnskólakostnaður
□ Fjárhagserfiðleikar
Til sérstakra framlaga fóm á síðasta ári 736,3 millj.
kr. Til að greiða fyrir sameiningu sveitarfélaga fóm 49,9
millj. kr.; til þessa flokks teljast einnig framlög til að
greiða úr sérstökum fjárhagserfiðleikum sveitarfélaga,
en ekkert var greitt til þessa flokks á síðasta ári; til
kostnaðarsamra stofnframkvæmda í fámennari sveitar-
félögum, þ.e. sveitarfélögum með færri en 2000 íbúa,
fóm 297,7 millj. kr. og til að aðstoða sveitarfélög við að
standa undir auknum rekstrarkostnaði við gmnnskóla
vegna breyttrar verkaskiptingar, þ.e. rekstrarkostnaði
öðrum en kennaralaunum, 388,7 millj. kr. Við þennan
lið hef ég ýmislegt að athuga.
Eg hef reyndar ekkert við það að athuga að nokkru
fjármagni sé varið til að stuðla að sameiningu sveitarfé-
laga, og ef til vill væri mín eina athugasemd hér sú að
ekki færi til þess þáttar hærri fjárhæð.
Stofnframlög
Stofnframlögin em að mínu mati tímaskekkja. Þeim
var komið á til að jafha þann mun sem varð milli sveitar-
félaga strax eftir breytinguna á verkaskiptingunni, en þá
voru sum sveitarfélög e.t.v. nýbúin að byggja skóla-
mannvirki sín, en önnur höfðu staðið í öðrum fram-
kvæmdum sem ekki höfðu sömu áhrif. Það verður aldrei
hægt að jafna þennan mun að fullu og nú finnst mér
löngu orðið timabært að þessari úthlutun verði hætt.
Annað ber líka að hafa í huga varðandi þennan lið og
það er að hann hefúr ekkert með jöfhun að gera. Við út-
hlutunina er eingöngu tekið tillit til stærðar sveitarfélaga
en hvorki tekna né útgjalda sveitarfélagsins. Svo dæmi
sé tekið hafa flest fámennu sveitarfélögin, sem búa við
þau gæði að eiga land að hálendinu þar sem virkjað hef-
ur verið, fengið 50% framlag til byggingarframkvæmda
þótt tekjur þeirra á íbúa séu rúmlega tvöfalt hærri en
meðaltal landsins, meðan stærri dreifbýlishreppar, þ.e.
með yfir 400 íbúa, með lágar tekjur hafa einungis fengið
40% framlag. Þar að auki er hægt að sýna fram á að
þessi framlög hafi ýtt undir margar mjög óhagkvæmar
framkvæmdir. Sem dæmi ætla ég að fullyrða að það
hefði verið betra að byggja íþróttahús á Dalvík í 1100
manna bæ þar sem ekkert gott íþróttahús er fyrir heldur
en að byggja lítið íþróttahús fyrir Svarfaðardalshrepp
sem er aðeins í 5 km fjarlægð frá miðbæ Dalvíkur. Eg
ætla líka að halda því fram að það hefði verið betra að
verja peningunum í nýbyggingu fyrir barnaskólann í
Neskaupstað heldur en að byggja upp kennsluaðstöðu og
félagsheimili á Kirkjumel í Norðfjarðarsveit sem er að-
eins í 3-4 km fjarlægð frá miðbæ Neskaupstaðar. Þetta
eru bara tvö lítil dæmi um vitlausar framkvæmdir sem ég
efast um að hefði verið ráðist í nema fyrir það að jöfhun-
arsjóðurinn greiddi allt að 50% stofnkostnaðar. Þetta
verður enn augljósara nú þegar búið er að sameina þessi
sveitarfélög.
Framlög til reksturs grunnskóla
Gamla grunnskólaframlaginu var ætlað að jafna rekst-
urskostnað sveitarfélaga áður en sveitarfélög yfirtóku
kennslukostnaðinn líka.
Um framlögin sem fara til reksturs grunnskólans vil ég
segja þetta:
Það á að sjálfsögðu að tryggja öllum bömum þessa