Morgunblaðið - 13.10.2012, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. OKTÓBER 2012
Þann 4. október
sl. ritaði Ingibjörg
Gunnlaugsdóttir
grein í Morg-
unblaðið sem hún
nefndi „Bólusetn-
ingar-gróði og sjúk-
dómsvæðing“. Þar
sem greinin er upp-
full af tilbúningi og
rangt farið með all-
ar tilvitnanir og staðreyndir þá
verður ekki undan því vikist að
koma á framfæri athugasemdum
og leiðréttingum.
 Ingibjörg nefnir að í kjölfarið
á almennri bólusetningu barna
með bóluefninu Prevenar í Banda-
ríkjunum sem verndar gegn
lungnabólgubakteríu, hafi sést
aukning á lungnabólgu þar í landi.
Hið rétta er að fjórum árum eftir
að bólusetningin hófst þá fækkaði
lungnabólgutilfellum meðal barna
yngri en tveggja ára um 50% eða
um 40.000 tilfelli á ári (Arch Pedi-
atr Adolesc Med 2007;161 Dec-
ember (12)):1162-8).
 Ingibjörg nefnir einnig að 12
börn hafi dáið í Argentínu vegna
þátttöku í rannsókn á bóluefninu
Synflorix og segir að það geti
tengst bóluefninu. Hið rétta er að
um 14.000 börn tóku þátt í þessari
rannsókn og ekkert þessara barna
sem dóu fengu bóluefnið. Argent-
íska Lyfjastofnunin (ANMAT)
hefur auk þess gefið út þá yfirlýs-
ingu að ekkert dauðsfall tengdist
bóluefninu.
 Ingibjörg segir að Þórólfur
Guðnason hjá sóttvarnalækni vitni
beint í framleiðendur þegar rætt
er um bóluefnið Cervarix sem not-
að er gegn leghálskrabbameini og
að hann segi auk þess að ekki sé
komið í ljós hvort bóluefnið virki
eins og ætlast er til. Þetta er al-
rangt því tilvitnanir um virkni
bóluefnisins eru beint í vísinda-
rannsóknir og Lyfjastofnun Evr-
ópu sem er ekki á mála hjá lyfja-
framleiðendum. Þórólfur hefur
auk þess aldrei sagt að ekki sé
komið í ljós hvort bóluefnið virki.
Hið rétta er, að sagt hefur verið
að virkni bóluefnisins gegn alvar-
legum forstigsbreytingum legháls-
krabbameins sé a.m.k. 70% og
byggist það á fyrirliggjandi vís-
indarannsóknum. Ástæða er til að
ætla, að virknin gegn legháls-
krabbameini sé a.m.k. sú sama.
 Ingibjörg heldur því fram að
skaðsemi bóluefna gegn legháls-
krabbameini (HPV sýkingum) sé
meiri en gagnsemi þeirra. Þetta er
einnig alrangt því óháðar eftirlits-
stofnanir eins og Evrópsku og
Bandarísku Lyfjastofnanirnar
(EMA og FDA) hafa báðar gefið
út að bóluefnin eru virk og örugg.
 Ingibjörg heldur því einnig
fram að vísindamaðurinn Diane
Harper sem tók þátt í að rann-
saka Gardasil bóluefnið (sem not-
að er gegn leghálskrabbameini)
mæli gegn notkun þess. Hið rétta
er að Diane Harper hefur sett
fram efasemdir um hversu lengi
bóluefnið virkar og komið fram
með áhyggjur af því að bólusetn-
ing geti leitt til að konur hætti að
mæta í krabbameinsleit. Þetta eru
eðlilegar áhyggjur sem margir
hafa velt fyrir sér. Hún hefur hins
vegar ekki mælt gegn notkun
bóluefnisins.
 Ingibjörg heldur því fram að
stúlka í Bretlandi hafi látist á
árinu 2009 af völdum bólusetn-
ingar með Cervarix bóluefninu
(notað gegn leghálskrabbameini).
Hið rétta er að krufning leiddi í
ljós að stúlkan lést af völdum
krabbameins í lungum en bóluefn-
ið átti engan þátt í dauða hennar
(http://www.pharmafile.com/news/
cervarix-not-blame-uk-post-
vaccination-death).
 Ingibjörg telur einnig óþarft
að bólusetja gegn HPV sýkingu
til að koma í veg fyrir legháls-
krabbamein þar sem að flestar
HPV sýkingar gangi yfir af sjálfu
sér. Þó það sé rétt að flestar
HPV sýkingar gangi yfir af sjálfu
sér þá gleymir hún að geta þess
að þrátt fyrir það greinast hér á
landi mörg hundruð konur með
alvarlegar forstigsbreytingar leg-
hálskrabbameins á hverju ári sem
getur leitt til alvarlegra og
íþyngjandi sjúkdómseinkenna.
Auk þess greinast 15 konur ár-
lega með leghálskrabbamein.
 Ingibjörg veltir því fyrir sér
hvernig HPV veiran geti borist á
milli einstaklinga við kynmök ef
notaður er smokkur. Henni til
upplýsingar þá heldur HPV veir-
an sig ekki eingöngu við kynfærin
sjálf heldur er til staðar á húðinni
aðlægt kynfærum. Smokkurinn er
því ekki fullkomin vörn gegn
HPV sýkingum þó hann sé það
gegn flestum öðrum kyn-
sjúkdómum.
Umræður um bólusetningar eru
af hinu góða en til að svo megi
verða þá verður að gera þá kröfu
að farið sé með rétt mál og vitnað
sé rétt í ummæli einstaklinga og í
þær rannsóknir sem fyrir liggja.
Því miður var ekki svo í grein
Ingibjargar Gunnlaugsdóttur
Meðvitaðar eða ómeðvitaðar
rangfærslur um bólusetningar
Eftir Harald
Briem og Þórólf
Guðnason
»Umræður um bólu-
setningar eru af
hinu góða en til að svo
megi verða þá verður að
gera þá kröfu að farið sé
með rétt mál og vitnað
sé rétt í ummæli ein-
staklinga og í þær rann-
sóknir sem fyrir liggja.
Haraldur Briem
Haraldur Briem er sóttvarnalæknir;
Þórólfur er yfirlæknir bólusetninga
hjá sóttvarnalækni.
Þórólfur Guðnason
Z-Brautir og gluggatjöld
Faxafeni 14 - 108 Reykjavík - S. 525 8200 - z.is
Úrval - gæði - þjónusta
Allt fyrir
gluggana
á einum
stað
Mælum,
sérsmíðum
og setjum upp