Morgunblaðið - Sunnudagur - 30.12.2012, Blaðsíða 14

14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30.12. 2012
sagði: mér finnst að þú eigir að
verða úlpa. Svo hugsaði hann sig
um og bætti við: nei, mér finnst
að þú eigir að verða hundur.“
Álfrún: „Hann hefur alveg hitt
naglann á höfuðið. Það er eig-
inlega það sem Magga er að gera
í dag, leika úlpu eða hund eða
hvað sem leikhúsið krefur leik-
arann um hverju sinni.“
Margrét: „Já eða morðingja og
illmenni eins og núna.“
Taka sjálfar stjórnina
En auk þess að vera í verkum
stóru leikhúsanna hafið þið báðar
verið í sjálfstæðum hópum, er
það meira gaman?
Álfrún: „Maður er alltaf sem
leikari að bíða eftir því að ein-
hver bjóði manni starfið og þess
vegna er svo oft gott að taka
stjórnina sjálf.“
Margrét: „Mér finnst það geggj-
að. Auðvitað lendir maður oft á
leikstjórum sem bjóða manni að
vera með í sköpuninni en það er
æðislegt að taka stjórnina sjálf.
Ég er mjög mikill aðdáandi þess
sem hennar hópur hefur verið að
gera.“
Álfrún: „Mér finnst þetta hluti af
því að ætla að eldast í þessu fagi
að gera sem flest. Vera höfundur
og pæla og skapa frá grunni.“
Flott kvenhlutverk
Talandi um að eldast í þessu
fagi, eru ekki alltof fá kven-
hlutverk í boði þegar konur eld-
ast?
Margrét: „Nei, það er eiginlega
mýta. Það er fullt af flottum
leikritum með frábærum kven-
hlutverkum og svo er bara hægt
að láta skrifa fleiri ef það vant-
ar. En með hlutverkin okkar til
dæmis í þessum verkum að
þetta eru mjög áberandi hlut-
verk sem við erum með en þau
eru í raun ekki stór. Í sam-
anburði við Macbeth er lafði
Macbeth með miklu minni
texta.“
Leikstjórarnir
með skýra sýn
En hvaða leikstjórar hafa haft
mest áhrif á ykkur?
Margrét: „Fyndið að þú spyrjir
að þessu því við vorum einmitt
að tala um þetta áðan að þessir
tveir sem við erum að vinna
með núna eru líklegast í þeim
flokki. Þeir eru mjög ofarlega á
listanum.
Álfrún: „Benedict og Jón Páll
eru báðir leikstjórar sem ná gíf-
urlega góðri vinnu út úr leik-
urum. Þeir hafa svo skýra sýn
að manni finnst maður öruggur
með að leggja allt undir og fara
alla leið í tilfinningarnar. Traust
er mjög mikilvægt í leikhúsi.“
Virðing fyrir listinni
Margrét: „Þeir setja sig vel í
spor manns og undirbyggja
heim. Enda hefur maður séð gíf-
urlega flottar sýningar eftir
þessa menn.“
Álfrún: Það er mikil vinnuorka
og fókus hjá þessum leikstjórum.
Það er aldrei neinn að dúlla sér
með kaffibolla. Þeir eru að vissu
leyti svolítið líkir. Mikil krafa hjá
þeim um að gera besta leikhús í
heimi. Virðing fyrir listinni og
listamanninum og mikill metnaður
fyrir hönd allra.“
Þetta bölvaða verk
Margrét: „Maður dettur stundum
í smágrín á kantinum en það er
aldrei pláss fyrir það í sýning-
unum hans Benedicts Andrews.“
Álfrún: „Já, það á við þá báða,
líka Jón Pál. Þegar komið er inn
í vinnurýmið er það sem er fyrir
utan fyrir utan. Ekkert tekið inn
í rýmið til okkar.“
Eruð þið að fást við þau hlutverk
sem þið óskuðuð ykkur þegar þið
byrjuðuð í leiklistinni?
Margrét: „Ó já. Ég trúði því
ekki að ég fengi að fást við þetta
flotta verk. Þetta fræga og bölv-
aða verk. Ég heyrði annars mjög
skemmtilegt með bölvun verksins
Margrét Vilhjálmsdóttir og Álfrún Örnólfsdóttir hafa þekkst frá því að Álfrún var fimm ára og Margrét var um tvítugt.
* Álfrún: „Benedict og Jón Páll eru báð-ir leikstjórar sem ná gífurlega góðrivinnu út úr leikurum. Þeir hafa svo skýra
sýn að manni finnst maður öruggur með
að leggja allt undir og fara alla leið í til-
finningarnar. Traust er mjög mikilvægt í
leikhúsi.“
* Margrét: „Nei, það er eiginlega mýta.Það er fullt af flottum leikritum meðfrábærum kvenhlutverkum og svo er bara
hægt að láta skrifa fleiri ef það vantar.“
William Shakespeare sem var uppi frá 1564 til 1616 er eitt þekktasta
leikskáld heimsbókmenntanna. Hann var Englendingur og skrifaði verk
sín á meðan Elísabet I og James I réðu ríkjum. Tudor ættin var búin að
festa sig í sessi og mörg leikverka hans upphefja þá ætt en gera lítið úr
öðrum sem töldu sig eiga tilkall til konungstitilsins. Það var mikil upp-
sveifla í ensku samfélagi á þessum tíma og listamenn fundu fyrir því eins-
og aðrir. Verk Shakespeare eru mörg fræg en vinsælast til uppsetningar í
Bretlandi er einmitt verkið sem Þjóðleikhúsið setur upp í ár, Macbeth.
Því er spáð fyrir herforingjanum Macbeth að hann eigi eftir að verða
konungur Skotlands. Hvattur áfram af eiginkonu sinni myrðir hann kon-
unginn og sest sjálfur í hásætið. En ódæðið kallar á fleiri morð. Ótti, hat-
ur og ofsóknaræði skjóta rótum og líkin hrannast upp í kringum Mac-
beth. Konungshjónin feta sig sífellt lengra inn í heim vitfirringar og
dauða.
Óheflaður húmor, karlmennska og erótík
Benedict Andrew leikstýrir verkinu og einsog hann segir í viðtali í leik-
skránni þá fannst honum eðlilegt að setja Macbeth upp í framhaldi af því
að hann setti í hittifyrra upp Lé konung sem vann Grímuna sem besta
leikrit ársins. „Uppsetningin á Macbeth er í vissum skilningi eðlilegt
framhald af sviðsetningu minni á Lé konungi hér fyrir tveimur árum.
Macbeth er næsti mikli harmleikur Shakespeares á eftir Lé konungi, og
greina má ýmsa þræði sem tengja verkin. Þau eru skrifuð á miklu
blómaskeiði í harmleikjaritun höfundarins, en á undan Lé konungi hafði
hann samið Óþelló. Bæði í Lé konungi og Macbeth fylgjumst við með
falli titilpersónunnar, og á vissan hátt fylgir allt samfélagið henni ofan í
hyldýpið.
Þegar ég sviðsetti Lé konung fannst mér sálin eða andinn í verkum
Shakespeares njóta sín vel hér á landi. Óheflaður húmor, karlmennska,
erótík, sterk líkamsvitund og náin tengsl við landið, landslagið, eru mik-
ilvægir þættir í verkum Shakespeares og einnig mikilvægir þættir í ykkar
samfélagi. Í leikritum hans hrífst ég sérstaklega af því sem er hrjúft,
beinskeytt, kynþokkafullt, fallegt, tilfinningalega hrátt.“
Blóð og
meira blóð
Björn Thors leikur
aðalhlutverkið í
sýningunni, hinn
morðóða Macbeth
sjálfan.
John Steinbeck var bandarískur rithöf-
undur, uppi frá 1902 til 1968. Hann fékk
Nóbelsverðlaunin árið 1962 og eru
þekktustu verk hans The Grapes of
Wrath, East of Eden og síðan Of Mice
and men. Hann fjallar mikið um krepp-
una í bókum sínum enda upplifði hann
hana á eigin skinni. Steinbeck sagði að Of
Mice of Men, sem segir frá George og
Lennie, væri byggð á sönnum atburðum
og að hann hefði kynnst öllum þeim per-
sónum sem koma fram í verkinu í reynd.
George og Lennie eru farandverka-
menn sem flakka saman á milli vinnu-
staða. Annar er risavaxinn og barnslegur,
hinn smávaxinn en lífsreyndur. Þeir vinna
til að lifa af og þrauka en deila saman fjar-
lægum draumi um betra líf. Það er
draumurinn um eigin jörð þar sem Len-
nie fær að halda kanínur í friði og ró og
George getur ræktað jörðina. Þeir hefja
vinnu á nýjum stað og skyndilega er
draumurinn innan seilingar.
Verkið Of Mice and Men er eitt af
helstu meistaraverkum bandarískra bók-
mennta og birtist hér í nýrri sviðsetn-
ingu. Þessi saga frá krepputímum þriðja
áratugarins er löngu orðin sígild. Í henni
Að reyna
að skilja
mann-
skepnuna