Morgunblaðið - 02.11.2013, Side 24

S
offía Haraldsdóttir, fram-
kvæmdastjóri mbl.is, hefur verið
hjá fyrirtækinu með hléum í nærri
því fimmtán ár. „Ég datt óvart inn í
sumarstarf á Viðskiptablaði Morg-
unblaðsins árið 1999 og ílentist þar sem við-
skiptablaðamaður af og til í um 7 ár,“ segir
Soffía sem hafði áður starfað í tæknigeiranum í
fjöldamörg ár.
Soffía segir að það hafi verið mikil viðbrigði
fyrir sig að skipta yfir á Morgunblaðið. „Fyrstu
vikur og mánuði í starfi fannst mér ég vera
komin aftur í fornöld hvað tæknimál varðaði.
Ritstjórnarkerfinu svipaði til fyrstu útgáfna rit-
vinnsluforrita og starfsfólk skrifaði á miða hjá
sér skipanir til að nota í kerfinu.“ Hún bætir við
að síður í blaðinu hafi þá enn verið handteikn-
aðar og að símanúmer og aðrar upplýsingar um
tengiliði hafi einkum verið að finna í dagbókum
blaðamanna.
Fékk aldrei bakteríuna
Þá var netið heldur ekki fyrirferðarmikið. „Ein
tölva var nettengd á þeim helmingi hæðarinnar
sem ég starfaði og þjónaði tugum manna. Það
var þó jafnan lítil bið í að komast í hana því
prentarar og faxtæki gegndu aðalhlutverki.
Þetta var nú samt árið 1999,“ segir Soffía.
Soffía segir að hún hafi einfaldlega fengið
nóg af því að vera blaðamaður. „Hann Árni
Jörgensen sem vann hér lengi sagði við mig,
„Annað hvort færðu blaðamannabakteríuna
strax eða aldrei,“ og ég fékk hana aldrei, því
miður,“ segir Soffía. Síðar kom hins vegar til-
boð um að taka við rekstri mbl.is. „Þá var for-
veri minn í starfi, Ingvar Hjálmarson, að láta af
störfum, en hann hafði sinnt mbl.is af alúð frá
upphafi ásamt mörgum öðrum,“ segir Soffía.
Fréttavefurinn mbl.is stendur í dag styrkum
fótum og mælist mest lesni fréttavefur lands-
ins. Soffía segir að sú staða hafi ekki verið sjálf-
gefin. „Á fyrstu árunum var nokkur slagur um
það hvaða vefur yrði sá vinsælasti. Okkur hefur
tekist að halda ákveðnu forskoti, en það munaði
ekki miklu að mbl.is yrði undir í þeirri sam-
keppni.“ Soffía segir að árangur mbl.is hafi ekki
síst verið því að þakka að frá upphafi var lagt
upp með að vefurinn væri sérstakur miðill með
sérstaka blaðamenn sem skrifuðu fyrir vefinn.
„Hann varð því ekki einhver afgangsstærð sem
tók fréttir beint úr Morgunblaðinu, heldur sér-
stakur miðill sem segir fréttir allan sólarhring-
inn alla daga vikunnar. Þetta var bylting.“
Ekki lengur fyrirsjáanleg
Soffía segir að þegar hugsað sé til framtíðar
vilji aðstandendur mbl.is fyrst og fremst vinna
að því að hann verði áfram leiðandi fréttamiðill
á íslenskum markaði. Þar skipti máli efnistök
vefsins. „Við höfum lagt áherslu á traust og trú-
verðugleika í fréttaflutningi en jafnframt hæfi-
lega afþreyingu og þjónustu við notendur
mbl.is.“
Soffía segir í þessu samhengi að áður fyrr
hafi Árvakur búið við mikinn stöðugleika í
rekstrarumhverfi sínu. „Framtíðin var fyr-
irsjáanleg, rík hefð var fyrir blaðaútgáfu og
breytingar tóku langan tíma. Áskriftargrunnur
Morgunblaðsins, sem fyrirtækið byggðist á, var
gríðarsterkur og mikil eftirspurn eftir auglýs-
ingaplássi í blaðinu auk þess sem erfitt var fyrir
keppinauta að ná fótfestu á markaðnum.“
Soffía segir að þessi styrka staða hafi verið
byrjuð að breytast rétt fyrir aldamótin, og nú
sé rekstrarumhverfið gjörólíkt. Fjölmiðlar um
allan heim glími nú við mikinn óstöðugleika.
Neysluvenjur fólks hafi breyst með aðgangi að
ókeypis fréttaefni á hvaða tíma sólarhrings sem
er. „Það er óvíst hvernig fjölmiðlafyrirtæki
munu frá greitt fyrir fréttaefni í framtíðinni.
Hörð samkeppni er um auglýsingafé auk þess
sem óvissa ríkir á heimsvísu um hver verði ör-
lög dagblaðaútgáfu og hvert tækniþróunin leið-
ir okkur. Keppinautum fjölgar líka stöðugt
enda orðið tiltölulega auðvelt að setja fjölmiðil á
laggirnar. En þetta skapar okkar líka tæki-
færi,“ segir Soffía.
Hún tekur þó fram að myndin sé alls ekki
dökk fyrir Morgunblaðið og Árvakur á afmæl-
isárinu. Fyrirtækið hafi sjálft átt stóran þátt í
að breyta fjölmiðlamarkaðnum á Íslandi í takt
við það sem gerðist annars staðar í heiminum
og lagt í kostnaðarsamar tilraunir. „Þær til-
raunir hafa meðal annars orðið til þess að fyr-
irtækið hefur verið í fararbroddi á vef-
miðlamarkaði í 15 ár með mbl.is. Núna þegar
100 ár eru að baki í útgáfu Morgunblaðsins er
blaðið enn vinsælasta áskriftarblað landsins og
með mikla útbreiðslu. Auk þess hefur það fóstr-
að aðra miðla Árvakurs inn á sömu braut. Fyr-
irtækið rekur einnig vinsælasta fréttavef lands-
ins sem jafnframt er vinsælasti frímiðill
landsins, vinsælasta bloggsvæði landsins, vin-
sælasta ungmennablað landsins og vinsælasta
lífsstílsvef landsins. Við getum ekki annað en
glaðst yfir þessu,“ segir Soffía.
Það felast tæki-
færi í óvissunni
Soffía Haraldsdóttir byrjaði í viðskiptafréttum á
Morgunblaðinu en varð svo framkvæmdastjóri mbl.is
Morgunblaðið/Golli
Soffía Haraldsdóttir, framkvæmdastjóri mbl.is, segir að rekstrarumhverfið hafi breyst gríð-
arlega á síðustu árum. Árvakur hafi staðið sig vel í að aðlagast breyttum tímum.
P
rentarar skipta lykilmáli í fram-
leiðslu dagblaðs. Prentsmiðja
Morgunblaðsins hefur jafnan verið
í fremstu röð hérlendis þegar kem-
ur að prentun dagblaða. Framþró-
un í prenttækni hefur jafnframt komið fram í
þróun Morgunblaðsins, bæði í framsetningu
efnis og útliti.
Guðbrandur Magnússon, framkvæmdastjóri
Landsprents, hefur starfað hjá Árvakri síðan
árið 1985, þegar Morgunblaðið var enn með
skrifstofur í Aðalstræti. Hann hefur því lifað
tímana tvenna í sögu blaðsins og prentsmiðju
þess. Guðbrandur segir stærstu byltinguna á
þeim tíma hafa verið þegar núverandi prentvél
var sett upp árið 2004. „Þá var stigið skrefið til
þess að litprenta allt blaðið, en áður höfðu það
bara verið valdar síður,“ segir Guðbrandur.
Prenttæknin á mikið eftir
En eru prentuð dagblöð deyjandi risaeðlur?
„Ég held að prenttæknin eigi ótrúlega mikið
eftir. Þessu er oft stillt upp sem andstæðum:
prent gegn digital og fullyrt að prentið sé að
deyja, stafræna útgáfan að taka við. Að ein-
hverju leyti er það rétt, en að öðru ekki,“ segir
Guðbrandur og bendir á að gríðarmikill vöxtur
sé í sumum greinum prentunar eins og til
dæmis auglýsingaprenti.
„Á tímabili héldu menn að þetta yrði einfalt,
prentið myndi víkja fyrir stafrænni tækni og
þetta myndi gerast innan tíu ára. Þau tíu ár
liðu og síðan næstu tíu ár líka.“ Guðbrandur
segir myndina flóknari en svo að ein tækni ýti
annarri bara til hliðar. „Prentið er víkjandi á
meðan stafræna útgáfan vex en við erum ekki
búnir að sjá í hvaða formi stafræna tæknin
verður endanlega, hvort það verða spjaldtölv-
ur, netið, farsímarnir. Prentverkið getur lifað
með þessu öllu saman,“ segir Guðbrandur og
bætir við að tæknin sé enn á fleygiferð, hvoru
tveggja í stafrænni útgáfu og í prentun.
Á sama tíma sé ljóst að gullaldartíminn í
prentaðri blaðaútgáfu sé að baki. Guðbrandur
sér þó enga ástæðu til að örvænta. „Sjónvarpið
eyddi ekki útvarpinu og netið hefur ekki eytt
sjónvarpinu. Í fæstum tilfellum deyja miðlar,
þeir breyta um vægi og eðli og finna sína hillu í
flórunni.“
Lykillinn að vera með alvöruefni
Guðbrandur telur að Morgunblaðið muni lifa
af þessar hræringar. „Ég held það. Í fyrsta
lagi erum við með langöflugasta fréttavef
landsins, mbl.is, og þar gefst okkur fínt tæki-
færi til að láta Morgunblaðið lifa áfram með
nýrri tækni og í öðru lagi erum við mjög vel í
stakk búin til að láta prentað blað koma áfram
út,“ segir Guðbrandur og bætir við að enn sé
verið að fjárfesta í nýjum prentvélum til blaða-
útgáfu. „Ending þessara véla er að minnsta
kosti þrjátíu ár og þær verða nýttar á þeim
tíma, þannig að dagblöð verða prentuð áfram í
langan tíma enn.“
Guðbrandur segir líklegt að framsetning og
efnistök prentaðra dagblaða muni þróast
áfram í nýju umhverfi, þau verði öðruvísi en
áður. „Það skiptir öllu máli hvað stendur í
blöðunum. Þetta snýst minna um tæknina,
heldur meira um að það sé boðið efni sem fólk
vill kaupa og blað sem selur auglýsingar, þann-
ig að það skapi nægar tekjur til að halda úti
öflugri ritstjórn sem er fær um að búa til verð-
mætt og vandað efni. Ef þetta er gert er mikill
og góður grundvöllur til þess að halda áfram
þessari öflugu starfsemi sem hér er. Lykillinn
er að vera með alvöru efni.“ Morgunblaðið eigi
því heilmikla möguleika til framtíðar.
Landsprent öflugt fyrirtæki
Landsprent var stofnað utan um prentsmiðj-
una árið 2007. Guðbrandur segir að fyrirtækið
sé í mikilli sókn. Starfsemin er enda ekki ein-
skorðuð við Morgunblaðið. „Við prentum
Fréttatímann, DV, Viðskiptablaðið og Bænda-
blaðið, auk alls kyns héraðsblaða og fréttarita,
Skessuhorn á Akranesi, Víkurfréttir í Reykja-
nesbæ og Sunnlenska á Selfossi. Þá prentum
við einnig fjölmörg auglýsingablöð, svo sem
fyrir Krónuna, Elkó og Bykó. Þannig að það er
gríðarlega mikil starfsemi hérna önnur en
prentun Morgunblaðsins.“
Þessi gróska þýðir að tími prentsmiðjunnar
er vel skipulagður. Þar hefur ný tækni hjálpað
mikið til. „Prentvélin hefur gert tuttugu
manns kleift að framleiða efni sem fjörutíu
manns þurfti til áður,“ segir Guðbrandur. En
velgengni Landsprents er ekki bara prentvél-
inni að þakka. „Hér er mjög fært starfsfólk,
sem veit að þjónusta og lipurð er lykillinn að
þeirri velgengni sem við höfum átt að fagna í
Landsprenti,“ segir Guðbrandur að lokum.
Erum vel í stakk
búin fyrir framtíðina
Guðbrandur Magnússon er framkvæmdastjóri Lands-
prents og hefur starfað hjá Árvakri síðan árið 1985.
Morgunblaðið/Golli
Guðbrandur Magnússon segir þjónustu og lipurð lykilinn að velgengni Landsprents.
24 LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 2013