Morgunblaðið - 08.04.2014, Blaðsíða 16

SKIPULAGSMÁL
SAMGÖNGUR Í REYKJAVÍK
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. APRÍL 2014
Margar tillögur eru af veitingum á
heimasíðu okkar. Einnig er hægt að
panta einstaka rétti eða eftir óskum.
Veislusalur okkar er bjartur og fallegur
salur á jarðhæð, gott aðgengi.
Öll þjónusta, kaffi og gos eru innifalin í
verði þegar erfidrykkja er í sal.
Fax: 565-2367 · Netfang: veislulist@veislulist.is ·www.veislulist.is
Veitingar í erfidrykkjur
af öllum stærðum, hvort sem er í veislusal
okkar, í aðra sali eða í heimahús.
Skútan
FRÉTTASKÝRING
Guðmundur Magnússon
gudmundur@mbl.is
Í nýju aðalskipulagi Reykjavíkur,
sem nær til ársins 2030, er mikil
áhersla lögð á að efla almennings-
samgöngur og hjólreiðar á kostnað
einkabílsins sem er ríkjandi sam-
gönguform í dag. Stefnt er að því að
breyta umferðarkerfi borgarinnar í
heild og um leið ferðavenjum al-
mennings. Notkun einkabílsins er
sögð valda mengun og fjárhagslegri
sóun. Hún stríði gegn því vistvæna
samfélagi sem þurfi að skapa.
Raunar hefur þegar verið hafist
handa um að þrengja að einkabíln-
um með því að hætta við byggingu
stórra umferðarmannvirkja eins og
mislægra gatnamóta innan borgar-
markanna, með markvissri fækkun
bílastæða í borginni, jafnt við íbúð-
arhús sem fyrirtæki, og þrengingu
gatna til að greiða fyrir akstri stræt-
isvagna og reiðhjóla. Þetta á eftir að
stóraukast á næstu árum sam-
kvæmt aðalskipulaginu.
Þegar haft er í huga hve einkabíll-
inn er stór hluti af daglegu lífi þorra
borgarbúa má undrast hve þessi
stefna og markmið hafa hlotið litla
athygli miðað við margt léttvægara í
þjóðfélagsumræðunni. Ef til vill má
segja að meginmunurinn á aðal-
skipulagshugmyndum fyrri ára og
hinu nýja skipulagi sem borgar-
stjórn afgreiddi í febrúar sé sá að
áður hafi skipulagið elt borgar- og
þjóðlífsþróunina en nú eigi að veita
þróuninni viðnám og snúa henni við.
Það mun áreiðanlega kosta átök.
Vistvænar samgöngur
Í kafla um vistvænar samgöngur í
nýja aðalskipulaginu segir: „Gang-
andi og hjólandi umferð þarf ásamt
almenningssamgöngum að setja í
forgang á kostnað einkabílsins, sér-
staklega þegar um styttri vega-
lengdir er að ræða. Í sjálfbæru sam-
félagi þarf fólk að hafa tækifæri til
að sækja vinnu og heimsækja vini og
vandamenn án þess að þurfa á
einkabíl að halda. Ofuráhersla á
einkabílinn er ein meginorsökin fyr-
ir aukinni mengun og ónæði í hverf-
um borgarinnar. … Fólk á að hafa
aðgengi að þjónustu og verslun nær
umhverfi sínu án þess að þurfa að
reiða sig á einkabíl til ferðarinnar.“
Í sama kafla segir ennfremur:
„Hefðbundin viðmið um fjölda bíla-
stæða á hverja íbúð þarf að endur-
skoða. Yfirdrifið framboð af fríum
og ódýrum bílastæðum dregur úr
vilja fólks til að nýta sér almenn-
ingssamgöngur, jafnvel þótt þær
séu góðar. Draga þarf úr viðmiðum
um fjölda bílastæða og fækka þeim
verulega, sérstaklega á nýbygging-
arreitum, og setja kvaðir á fyrirtæki
og stofnanir um að taka upp bíla-
stæðagjöld.“ Þá er í aðalskipulaginu
gert ráð fyrir forgangi gangandi og
hjólandi umferðar á öllum helstu
götum borgarinnar til að auka ör-
yggi við þess háttar ferðamáta.
Stefnt er að á tímabili aðal-
skipulagsins hafi hlutfall almenn-
ingssamgangna í ferðum til vinnu og
frá aukist í 12% og hlutdeild gang-
andi og hjólandi umferðar í 30%.
Þetta er umtalsverð aukning og þýð-
ir að gert er ráð fyrir því að þús-
undir Reykvíkinga breyti daglegum
ferðavenjum sínum.
Þegar hafist handa
Hin nýja samgöngustefna er
reyndar ekki aðeins stefnuskrá eða
orð á blaði. Á kjörtímabili núverandi
meirihluta Besta flokksins og Sam-
fylkingarinnar í borgarstjórn hefur
verið hafist handa um að framfylgja
stefnunni. Margt af því sem gert
hefur verið nýtur almenns stuðn-
Markvisst
þrengt að
einkabílnum
 Borgaryfirvöld ætla að stórefla
almenningssamgöngur og hjólreiðar
Fyrir áratug eða svo var það aðeins
örlítill minnihluti Reykvíkinga sem
fór hjólandi til vinnu eða annarra
erinda. Könnun um síðustu aldamót
sýndi að hjólreiðar voru innan við
1% af öllum ferðum sem farnar
voru innan borgarinnar. Á þessu
sviði hafa orðið mikil umskipti á
síðustu árum. Nýjasta könnunin
sýnir að hlutdeild reiðhjólanna er
orðin tæp 5% af öllum ferðum. Það
er meira en í mörgum stórborgum
vestanhafs og austan, þótt hlut-
fallið sé að sönnu víðsfjarri því sem
þekkist í frægum hjólaborgum ná-
grannalandanna. Ekki kemur á
óvart að mest er reiðhjólanotkunin
í hinum grónu hverfum í vest-
urhluta Reykjavíkur þar sem mun
auðveldara er að komast leiðar
sinnar á þennan máta en víða ann-
ars staðar í borginni. Þar búa einn-
ig flestir þeirra forystumanna í
borgarmálum, borgarfulltrúar og
embættismenn, sem mest hafa látið
sér annt um vistvæna umferð.
Í nýju aðalskipulagi Reykjavíkur
er stefnt að því að stórauka vægi
hjólareiða í daglegri umferð í höf-
uðborginni. Það er gert með því að
auka svigrúm reiðhjóla á götum og
jafnframt þrengja að einkabílnum,
fjölga reiðhjólastígum og bæta þá
og fjölga reiðhjólastæðum. Skiptar
skoðanir kunna að vera um hvort
þessi stefna sé raunhæf miðað við
vinsældir einkabílsins og veðurfar
á höfuðborgarsvæðinu, en hún hef-
ur nú orðið ofan á.
Umhverfissjónarmið
Reiðhjólastefnan á sér nokkurn
aðdraganda. „Út frá umhverf-
issjónarmiðum er æskilegt að sem
Þeim fjölgar
sem ferðast
á reiðhjólum
 Borgaryfirvöld vilja breyta ferða-
venjum  Hjólreiðar í náðinni