Morgunblaðið - 08.04.2014, Blaðsíða 17

Í nýju aðalskipulagi Reykjavíkur er stefnt
að því að efla almenningssamgöngur
og hjólreiðar á kostnað einkabílsins.Ætlunin er að fá borgarbúa til að taka upp nýjar ferðavenjur með breyt-
ingum á umferðarkerfinu og aðstöðu einkabílsins. Þessi stefna er þegar komin til framkvæmda. Annars vegar
eru götur þrengdar, bílastæðum fækkað og hætt við mannvirkjagerð sem greiðir fyrir bílaumferð. Hins vegar
er staða gangandi og hjólandi umferðar og almenningssamgangna stórbætt með ýmsum framkvæmdum.
SVEITARSTJÓRNARKOSNINGAR
ings, svo sem fjölgun og endurbætur
á göngu- og hjólareiðastígum víðs
vegar um borgina. Annað hefur orð-
ið tilefni heitra deilna eins og margir
lesendur kennast við úr fréttum, svo
sem þrenging mikilvægra umferð-
aræða í þágu hjólreiða, fækkun bíla-
stæða við nýbyggingar og í heilu
hverfunum eins og í Borgartúni í
Reykjavík.
Veigamest er þó kannski ákvörð-
un borgaryfirvalda að falla frá bygg-
ingu stórra umferðarmannvirkja,
svo sem mislægra gatnamóta, en
það leiðir smám saman til verulegra
umferðartafa í borginni. Gagnrýn-
endur benda á að með því að lengja
tímann sem það tekur að komast ak-
andi til og frá vinnu eða annarra er-
inda sé verið að rýra lífsgæði fólks. Í
pistli hér í blaðinu fyrir stuttu var
komist svo að orði að það væri út í
hött „að þau stjórnmálaöfl sem nú
ráða málum í borginni setji hjól-
reiðastefnuna í þann forgang sem
nú er, þegar hún felur óbeint í sér
virðingarleysi við fólk sem hefur nóg
annað við tímann að gera en að
hjóla, ganga eða rúnta með strætó“.
Er strætó valkostur?
Mikill minnihluti borgarbúa notar
strætisvagna á leið til og frá vinnu.
Hlutdeild þeirra er um 4%. Hlut-
deild einkabílsins er aftur á móti
58% samkvæmt tölfræði Reykjavík-
urborgar. Nýja aðalskipulagið gerir
ráð fyrir þreföldun farþega í strætó
á leið til og frá vinnu fram til ársins
2030.
Á undanförnum árum hefur orðið
veruleg fjölgun farþega með vögn-
unum. Samkvæmt tölum frá því í
fyrrahaust hefur farþegum fjölgað
um 33,4% frá árinu 2009. Segja tals-
menn fyrirtækisins að fjölgunin sé
svo mikil að á álagstímum geti
reynst erfitt að koma öllum farþeg-
um fyrir. Verði þá að senda auka-
vagna út í umferðina.
Þrátt fyrir endurbætur síðustu
ára er óumdeilt að almennings-
vagnakerfið í Reykjavík er langt frá
því að svara þörfum borgarbúa fyrir
skjótar og tíðar ferðir milli borgar-
hluta. Það veldur því að fólk velur
frekar aðra samgöngukosti og þá
helst einkabílinn.
Léttlestir?
Ekkert liggur fyrir um það ná-
kvæmlega hvernig hægt er að fjölga
þeim sem nota almenningsvagna í
daglegar ferðir. Ein hugmynd sem
rædd hefur verið er að koma upp
léttlestakerfi ofanjarðar í borginni.
Skiptar skoðanir eru þó um það
hvort léttlestir séu fjárhagslega
hagkvæmar í Reykjavík. En bent er
á að slíkt kerfi hafi gefist vel erlend-
is og standist allar tímaáætlanir. Í
Bergen, þar sem ráðist hafi verið í
viðlíka breytingar í umferðarmálum
og hér er stefnt að, hafi léttlestir
sem ganga úr úthverfunum í mið-
borgina verið teknar í gagnið. Ríki
mikil ánægja með þennan sam-
göngukost.
Mikil þétting byggðar miðsvæðis
eins og nú er stefnt að mun vafa-
laust auðvelda mörgum sem þar búa
að draga úr eða hætta notkun einka-
bílsins. En hafa ber í huga að í út-
hverfunum í austurhluta Reykjavík-
ur eru yfir 50 þúsund borgarbúar. Í
þeim hverfum verður áfram búið
þrátt fyrir þéttingu byggðarinnar í
vesturhlutanum og þetta fólk þarf
sem fyrr að komast ferða sinna um
borgina.
Morgunblaðið/Þórður
Samgöngur Í nýju aðalskipulagi Reykjavíkur sem
nær fram til ársins 2030 er mikil áhersla lögð á vist-
væna umferð. Almenningssamgöngur og hjólreiðar
eru í forgangi, en þrengt er að einkabílnum.
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. APRÍL 2014
Skútuvogi 8 • 104 Reykjavík • Sími 567 6700 • www.vakahf.is
Dekkjasala
og þjónusta
Bifreiða-
verkstæði Varahlutir
Bifreiða-
flutningar
Endurvinnsla
bifreiða
 Nýju úthverfin sem mynduðust í
Reykjavík á sjöunda áratugnum og
síðar sköpuðu aukna þörf fyrir
einkabílinn. „Það er ekki hægt að
vera bíllaus hérna. Að minnsta
kosti ekki fyrir fjölskyldufólk,“ var
haft eftir íbúa í Breiðholti um miðj-
an áttunda áratuginn samkvæmt
Sögu Reykjavíkur 1940 til 1990
eftir Eggert Þór Bernharðsson
sagnfræðing. Vafalaust hafa íbúar í
öðrum úthverfum haft sömu sögu
að segja. Í fyrsta aðalskipulaginu
fyrir Reykjavík, sem samþykkt var
1965, var mikil áhersla lögð á
greiða umferð bifreiða um borgina.
Það var síðan meginstefna í skipu-
lagi borgarinnar næstu árin.
Í Sögu Reykjavíkur segir að í
fyrsta aðalskipulaginu hafi verið
komið á nokkurs konar verkaskipt-
ingu gatnanna í borginni. Þeim var
skipt í fjóra flokka: hraðbrautir,
tengibrautir, safnbrautir og húsa-
götur. Hraðbrautirnar áttu að
„bera alla meginstrauma bifreiða-
umferðarinnar á stórborgarsvæði
framtíðarinnar“. Tengibrautir
skiptu síðan borgarhlutunum í
hverfi. Safnbrautir þjónuðu hverju
hverfi og áttu að taka við bifreið-
unum sem komu í húsagöturnar
þar sem ökuhraði átti að vera lág-
ur.
Áherslan var á
greiða umferð
Breiðholtið Nýju úthverfin ýttu
undir aukna umferð bifreiða.
flestir gangi eða hjóli,“ segir í sam-
göngustefnu Reykjavíkurborgar
frá árinu 2006. Það ár markaði
borgarstjórn einnig stefnu sem
kölluð var „Græn skref“ og gekk
meðal annars út á bætt aðgengi að
strætisvögnum, verðlaun fyrir vist-
hæfa bíla og eflingu göngu- og hjól-
reiðastíga. Fjórum árum seinna
voru kynnt drög að hjólreiðaáætlun
fyrir Reykjavík undir yfirskriftinni
Hjólaborgin Reykjavík. Þar var
gerð áætlun um það hvernig skapa
ætti gott umhverfi sem hvirkaði
hvetjandi til hjólreiða í borginni.
Tekið er fram að leyfilegt sé að
taka hjól með í strætó í Reykjavík
og að mikilvægt sé að kynna þann
möguleika betur.
Meðal afurða Grænu skrefanna
er hjólastígurinn langi frá Ægisíðu
austur í Elliðaárdal. Við Elliðaár-
ósa voru svo í fyrrahaust teknar í
notkun nýjar göngu- og hjólabrýr,
talsverð mannvirki sem mikla at-
hygli hafa vakið. Dagur B. Egg-
ertsson, formaður borgarrráðs, lét
þá svo ummælt að hjólreiðar væru
að stimpla sig inn sem alvöru val-
kostur í samgöngumálum í Reykja-
vík. „Þetta eru tímamót fyrir alla
sem ganga, hlaupa, hjóla, njóta úti-
vistar og hreyfa sig í borginni,“
sagði Dagur. gudmundur@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn
Vistvænt Fleiri og betri göngu- og hjólreiðastígar í borginni gera þeim
auðveldara fyrir sem nota þá til daglegra ferða eða líkamsræktar.