Morgunblaðið - 04.09.2014, Blaðsíða 95

MENNING 95
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 2014
Komin er út ævisaga SörensLangvads, Sörens Saga,og fæst hjá Eymundssoní Kringlunni. Höfundur
hennar, blaðamaðurinn Poul Höeg
Östergaard, hafði unnið með Sören
að samningu hennar síðustu miss-
erin. Hreinskilnislegt viðtal undir
lok bókarinnar sýnir að þeir náðu vel
saman.
Brugðið er upp mynd af æsku-
heimili Sörens. Hann man Maríu
móðurömmu sína vel, en Þórður
Guðjohnsen afi hans var látinn.
Heimili þeirra í Kaupmannahöfn
hafði staðið Íslendingum opið, ætt-
ingjum, vinum og
ungum stúd-
entum.
Fyrirtækið
Höjgaard &
Schulz byggði
Ljósavatns-
virkjun og var
Kay Langvad ráð-
inn til að stjórna
verkinu. Sören
steig fæti sínum á íslenska grund 12
ára í júní 1937. Örlögin höguðu því
svo að Kay var ráðinn til að leggja
hitaveituna á vegum sama fyr-
irtækis. Sú atburðarás er ævintýri
líkust. Í apríl 1940 var byggingar-
efnið komið um borð í Gullfoss, sem
síðan fékk ekki brottfararleyfi þar
sem Danmörk var hernumin af Þjóð-
verjum. Kay brá á það ráð að fara
með fjölskylduna um Berlín og Ítalíu
til New York og síðan til Íslands. Sö-
ren var frændmargur og eignaðist
brátt góða vini. Hann tók danskt
stúdentspróf frá Háskóla Íslands og
var í hópi fyrstu verkfræðinga, sem
tóku fyrrihluta próf frá HÍ 1945.
Þeir feðgar Kay og Sören eign-
uðust fyrirtækið Phil&Sön. Í gegn-
um það og systurfyrirtæki þess Ís-
tak urðu þeir brátt brautryðjendur
og leiðandi á íslenskum verktaka-
markaði. Samvinna Ístaks og Phil-
&Sön var náin. Af því var gagn-
kvæmur ávinningur og opnaði
íslenskum verkfræðingum dyrnar að
alþjóðlegum verktakamarkaði. Ekki
má dragast að sú saga verði skráð.
Undir stjórn Sörens varð Phil-
&Sön mjög sterkt á innanlands-
markaði í Danmörku og leiðandi í út-
flutningi á verktakastarfsemi. Í
fyrstu beindist athyglin einkum að
Íslandi, Færeyjum og Grænlandi en
brátt varð allur heimurinn undir,
einkum Norðurlönd, fjarlægir staðir
og einangraðir. En verktaka-
starfsemi er áhættusöm. Phil&Sön
hafði lengst af verið rekið með hagn-
aði. En svo kom kreppan 2008. Fyr-
irtækið hafði vaxið hratt og sum
verk gengu ekki upp eins og í Pa-
nama, svo það seig á ógæfuhliðina.
Hjónin Gunnvör og Sören voru
systrabörn og litu á Ísland í orði og
verki sem sitt annað föðurland. Þau
voru náin og vafalaust að Gunnvör
tók oft af Sören ómakið með sínu
góða skapi og leiftrandi húmor. Það
var í senn fróðlegt og áhrifamikið að
lesa um samskipti fjölskyldunnar
eins og þeim er lýst í Sörens Saga.
Foreldrarnir eiga sín vandamál og
börnin hafa sín sterku, persónulegu
einkenni og vilja. Þau velja sínar eig-
in leiðir. Phil&Sön hafði virst traust
eins og kletturinn. Síðan snerist ör-
lagahjólið. Fyrirtækið leið undir lok
með skapara sínum. Í kringum jafn
sterka og frjóa einstaklinga og
Gunnvöru og Sören er ekkert ein-
falt.
Vel fer á því að kalla ævisöguna
Sörens Saga – hún er saga mikilla
örlaga eins og Íslendingasögur.
Myndin af Sören Langvad verður
skýr. Hann heldur reisn sinni en
maður finnur sárt til með honum að
leiðarlokum. Hann er einn af merk-
ustu athafnamönnum sem af ís-
lensku bergi eru brotnir.
Morgunblaðið/Einar Falur
Athafnamaðurinn „Myndin af Sören Langvad verður skýr. Hann heldur reisn
sinni en maður finnur sárt til með honum að leiðarlokum. Hann er einn af
merkustu athafnamönnum sem af íslensku bergi eru brotnir,“ skrifar rýnir.
Saga mikilla örlaga eins
og Íslendingasögur
Ævisaga
Sörens Saga – Entreprenören Sören
Langvad og dramaet om Phil
bbbbn
Eftir Poul Höegh Östergaard.
Gyldendal A/S Kaupmannahöfn, 2014.
HALLDÓR BLÖNDAL
BÆKUR
Nú geta allir fengið
iPad-áskrift
Skráðu þig í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/
STOFNAÐ1987
einstakt
eitthvað alveg
Ú r v a l e i n s t a k r a m á l v e r k a o g l i s t m u n a e f t i r í s l e n s k a l i s t a m e n n Sk i pho l t 50a | S ím i 581 4020 | www.ga l l e r i l i s t . i s
M
ál
ve
rk
:
Á
sg
ei
r
Sm
ar
i
DON
CARLO
eftir
Giuseppe Verdi
Frumsýning
18. október
kl. 20
Miðasala í Hörpu og á harpa.is
Miðasölusími 528 5050
★★★★ – SGV, Mblamlet
Tjarnargötu 12 | 101 Reykjavík | sími 527 2100 | tjarnarbio.is
Róðarí (Aðalsalur)
Þri 16/9 kl. 20:00 Sun 28/9 kl. 20:00 Fös 10/10 kl. 20:00
Mið 24/9 kl. 20:00 Lau 4/10 kl. 20:00
Trúðleikur (Aðalsalur)
Sun 7/9 kl. 14:00 Sun 21/9 kl. 14:00 Sun 12/10 kl. 14:00
Sun 14/9 kl. 14:00 Sun 28/9 kl. 14:00
Kameljón (Aðalsalur)
Lau 6/9 kl. 20:00 Sun 21/9 kl. 20:00 Sun 5/10 kl. 20:00
Fös 12/9 kl. 20:00 Lau 27/9 kl. 20:00
Petra (Aðalsalur)
Fös 5/9 kl. 20:00 Fim 11/9 kl. 20:00