Stígandi - 01.07.1943, Blaðsíða 23

Stígandi - 01.07.1943, Blaðsíða 23
STÍGANDI Á KROSSGÖTUM — 13 að vísu, að þar falli íslenzk kveðskaparlist þröngt, og víða taki bátur ljóðagyðjunnar niðri, en mundi það með öllu ofmælt, þótt sagt væri, að þar fari Sindbaðssigling íslenzkrar tungu frá feigsbjargi siðskiptaaldarinnar til sólskinslanda 19. aldar? Þegar við lítum yfir gróið land, tökum við bezt eftir grósku- mesta gróðrinum. Skógurinn nær athygli okkar fram yfir lyngið. En hefði lyngið ekki bundið jarðveginn með seigum rótum sín- um, er hætt við, að víða væri auðnarlegra um að litast. Eins fer okkur oft, er við svipumst um svið íslenzkra bókmennta. Glæsi- bragur þeirra frá landnámsöld til 1350—1400, þegar skáldin leggja víð lönd undir veldissprota sinn: yrkja söguljóð, trúar- ljóð, heimspekileg ljóð og ljóð um mannlegt eðli og viðhorf, og sagnaritun þeirra nær ótrúlegri fullkomnun, slær slíkum bjarma í augu okkar, að okkur finnst engin birta, aðeins glórulít- ið myrkur allt fram á 19. öld. En við megum ekki gleyma því, að varðveizla verðmæta er mikilsvert afrek. Það er ekki jafn- mikill ljómi um slíkt starf og nýsköpun, en mér liggur við að segja, að til slíks þurfi ekki síður þrek og trúmennsku. Þetta gerðu kynslóðirnar frá 1400—1830, en þær gerðu meira: Ein- staklingar og þjóðarsálin sjálf orti áfram, sumt að vísu lélegt, en sumt eru ljómandi baugabrot. Til er t. d. fjöldi af vísum og stök- um, sem vísa Þorst. Erl. lýsir bezt: Þær eru margar lærðar lítt, leita skammt til fanga, en þær klappa yndisþýtt eins og börn á vanga. Við þennan leik vísna, ljóða og sagna, sem þó raunar var eng- inn leikur heldur tafl um líf og dauða, barg íslenzka þjóðin menningararfi sínum upp til 19. aldarinnar, þegar nýtt landnám hefst í íslenzkum bókmenntum, ekki sízt kveðskap. En við megum ekki gleyma því, að þau skáldin, sem þá ber hæst, sem og raunar öll, „voru ofan á undirhleðslum fæddir“. Þess mun lengi minnzt, hvílík geysigróska verður þá í ís- lenzkri ljóðagerð, og hversu fjölbreytt hún er. Fjöldi nýrra við- fangsefna freista skáldanna, fjöldi nýrra hátta er tekinn í þjón- ustu kveðskaparins. En slíkri hefð eru stuðlar og rím búin að ná — fyrir atbeina rímnanna ef til vill — að þau þykja sjálfsögð einkenni kveð- skaparins. Á 13. öld þurfti Snorri Sturluson að semja annað eins
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Stígandi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.