Stígandi - 01.04.1944, Side 14

Stígandi - 01.04.1944, Side 14
92 .ÍSLANDS ÞÚSUND ÁR' STÍGANDI ekki hafa staðið algjörlega orðvana andspænis slíkri spurning? — mundi ekki hafa vitað, að íslenzk kona á söguöld hafði fram- kvæmt slíkt verk, og að sú kona var eiginkona Víga-Glúms? Sumir, — ég vil ekki segja margir, hefðu auðvitað ekki heldur haft hugmynd um tilveru Víga-Glúms. Meginið af skólagengn- um æskumönnum nútímans virðist vita svo fjarska lítið fram yfir það, sem letrað er í lærdómsbækur þeirra. Þeir, sem semja þær bækur, eiga veg og vanda af því, hvað þar er ofsagt eða vansagt. Og eitt hefir þeim, er ritað hafa sögu þjóðar vorrar í fræðsluformi, yfirleitt sézt yfir: Þeir hafa látið nafn og athöfn einnar hinnar siðfáguðustu og prúðustu konu, sem sögurnar greina frá, liggja í þagnargildi. A meðan svo er, þarf enginn að undrast, þótt æskan í dag sé þekkingarsnauð á þessu atriði íslenzkrar sögu. Þeir tímar eru liðnir, er bernska þessa lands óx við rímnakveðskap og sagna- lestur, og leit þannig boðorð lífsins í langeldaljóma liðinnar tíð- ar. Afleiðingin er sú, að nú eru margir af hinni yngri kynslóð yfirleitt illa heima í fornum, þjóðlegum fræðum — enda þótt þeir hafi setið á skólabekk vetur eftir vetur. Færri munu þeir nú vera á meðal hinna yngri, sem leggja stund á lestur fornbók- menntanna — aðrir en þeir, sem þreyta lærdómsskeið sitt sér- staklega á þeim vettvangi, og svo einstaka sérvitringur, sem er svo gamaldags í háttum að setja þessar bókmenntir jafnhátt öðru lestrarefni, og — ef nokkur munur væri gerður, þá í önd- vegi. ----------Það er ástæðulaust fyrir mig, að hrósa mér af minni söguþekkingu. En allt frá því, að ég í bernsku las íslend- ingasögurnar, hefir nafn Halldóru Gunnsteinsdótturveúð greypt í vitund mína og orðin, sem Glúmssaga tilfærir eftir henni, ætíð verið mér ímynd þess aðals, er hin íslenzka afburðakona hefir borið á öllum öldum. Og mér er spurn: Hvers vegna hefir verið svo hljótt um þetta nafn? Hvers vegna hafa sagnfræðingar okkar og skáld ekki lagt meiri rækt við minningu þessarar konu? Eitt sterkasta einkenni íslendingasagnanna er, hve þar er yfirleitt farið fáum en skýrum orðum um menn og málefni. Ein örstutt setning er oft með þeim áhrifum, að hún gerir annað tveggja að ljúka upp fyrir lesandanum dyrum að helgidómi, sem

x

Stígandi

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Stígandi
https://timarit.is/publication/1085

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.