Stígandi - 01.04.1944, Side 30

108
NOKKUR ORÐ UM SKÁLDSKAP
STÍGANDI
„Nú sé ég og faðma þig, syngjandi vor
með sólina og blæinn.
Mér klappaði golan, þó gatan sé þröng,
og gott var í morgun að heyra þinn söng.
Nú kem ég sem fljúgandi langt út í ljósið og daginn“.
Skyn augans, eyrans og tilfinningalífsins hafa þama full-
komna jafnaðaraðstöðu í fagnaði lífsins. Og þáttur eyrans,
hljómurinn, getur jafnvel komið þar fram í fyrstu röð.
„Og einatt sat ég innst við fossinn bjarta
og unaðsróma hörpu þinnar naut.
Þar söngstu mig að þínu heita hjarta
og hug minn allan lagðir þér í skaut.
Og mér er síðan þraut við þögn að una
og þrái æ að heyra fossa duna“.
Og það er ekki söngur vatnanna einn, sem þarna kemur til
greina, heldur jafnframt og engu síður fuglasöngur — og „söng-
urinn í sálinni“, sem skáldin tala stundum um og í nánu sam-
bandi er við hrynjandi máls og einkum ljóða.
Líklega hefir enginn seinni tíðar maður haft eins mikil áhrif
á íslenzkt mál og Jónas Hallgrímsson og einkum mýkt þess og
hlýju.
„Astkæra, ylhýra málið,
og allri rödd fegra,
blíð sem að barni kvað móðir
á brjósti svanhvítu.
Móðurmálið mitt góða,
hið mjúka og ríka,
orð áttu enn eins og forðum
mér yndið að veita“.
Ljósasta einkenni okkar forna máls er krafturinn, sem oft
minnir á leiftursnögg sverðshögg víkingaaldarinnar og leiftr-
andi, víðfaðma huganir um leið; skapar stuttar, hnitmiðaðar
setningar og kemur einatt fyrir víðtækum sýnum og hugsunum
í einu orði. Hin eina breyting, sem orðið hefir til verulegra bóta
á málinu, frá gullaldartíð ísl. bókmennta, er aukin mýkt þess og
mildi, sem J. H. hefir átt mestan þátt í — en hefir orðið minna
úr en efni stóðu til af hans hálfu.
Jónas Hallgrímsson bar glöggt skyn á myndasmíði orðlistar-