Stígandi - 01.01.1949, Blaðsíða 38

slíkar afleiðingar þar, mundi bjarga lýðræðinu meðal annarra
þjóða, því má hver trúa, sem vill.
Við skulum þá snúa okkur að hinum höfuðaðilanum á sviði
heimsstjórnmálanna, Sovétríkjunum. Eins og Bandaríkin eru
þau til orðin í byltingu, sem um margt er svipuð amerísku bylt-
ingunni, og borin uppi af skyldum hugsjónum. Þróun liennar
tekur þó allt aðra stefnu. í stað þess, að lýðræðið í Bandaríkjun-
um helzt við að bókstaf og yfirlýsingu, en takmarkast í reynd af
andstæðum þjóðfélagslegum skilyrðum, þá er lýðræði ekki komið
á að formi til í Sovétríkjunum, mörg almenn mannréttindi lengi
vel ekki staðfest, og sum ekki enn, því beinlínis lýst yfir, að fram-
kvæmd lýðræðisins sé ekki möguleg vegna sérstakra þjóðfélags-
legra skilyrða, stöðugrar árásarhættu á hið unga ríki, og vegna
þess mikla verkefnis, sem fram undan var, og allt annað varð að
víkja fyrir: atvinnidegri uppbyggingu liins víðlenda og frumstæða
ríkis. Flestir þeirra Vestur-Evrópumanna, sem litu með samúð og
skilningi á hina rússnesku byltingu og þjóðfélagsþróun, en voru
á hinn bóginn ákveðnir lýðræðissinnar, munu Iiafa talið það rétt,
að skilyrði til frjáls og lýðræðislegs stjórnarfars væru ekki fyrir
hendi í Sovétríkjunum .Það, sem þeir vonuðu, var, að þróunin
myndi ganga í þá átt eftir því, sem hið nýja þjóðfélag yrði öflugra
og hættan á erlendum árásum minnkaði, og ýmislegt hefir á stund-
um bent í þá átt. Eins og sakir standa er þó óhætt að segja, að
þeim hafi enn ekki orðið að von sinni, og útlit allt harla tvísýnt
um, að svo verði. í þeim nágrannalöndum Sovétríkjanna í Austur-
Evrópu, þar sem álirifa þeirra hefir gætt mest, liafa á seinustu
árum átt sér stað svipaðar byltingar og lík þróun og þar, enda
skilyrði öll um flest lík, að Tékkoslóvakíu þó að nokkru leyti
undantekinni. í sambandi við jjessa þróun er það umfram allt
athugandi, að eitt frumskilyrði jiess, að frjálslegt stjórnarfar geti
jiróazt, öryggi út á við, hefir aldrei verið fyrir Iiendi. Það má heita,
að allur heimurinn hafi í 30 ár verið í stöðugu samsæri gegn jæssu
eina ríki. Rétt eftir að landið er búið að hrinda af höndum sér
stórkostlegustu innrásarstyrjöld veraldarsögunnar, sem kostaði J:>að
7 milljónir mannslífa, er því Iiátíðlega ógnað með atómsprengj-
unni. Fyrsti og síðasti bókstafurinn í stafrófi Jæss áróðurs, sem
mest er rekinn erlendis, er að þetta ríki ógni allri veröldinni, og
þar á meðal þessu landi, með árásarstyrjöld, og fyrir því vaki
ekkert annað en heimsyfirráð. í jæssum áróðri eru fólgnar ósam-
rýmanlegar mótsagnir, sem þegar liggja í augum uppi. Annars
36 STÍGANDI